ریسکپذیری پایین مدیران در اصلاحات اقتصادی
محمدرضا شهیدیتبار، دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان صوتی و تصویری ضمن انتقاد به میزان سود بانکی در کشور گفت: در حال حاضر سودی که بانکها به مردم میدهند در حدی بالاست که انگیزه فعالان بخش صنعت و بازرگانی را برای ادامه فعالیت از آنها سلب میکند. در واقع با این میزان سود بانکی نه تنها دیگر برای کسی حضور در عرصه تولید به صرفه نیست بلکه مردم ترجیح میدهند به جای سرمایهگذاری، پول خود را در بانکها با سود ۲۰ تا ۲۳ درصد، بدون ریسک، مالیات و دردسرهای مختلف سپرده کنند.
شهیدیتبار افزود: از طرفی بانک مجبور است تسهیلات را با نرخ بالا ارائه دهد، چرا که برای ارائه تسهیلات 22درصدی به مردم حداقل 4درصد هزینه بانکی و 5-4درصد نرخ هزینه مطالبات مشمولالوصول تعلق میگیرد و نهایتا تسهیلاتی با 28 الی 30درصد به مردم ارائه میکند. وی در ادامه گفت: مشکل موجود این است که بانکها باید سود سپردهگذاران را پایین بیاورند که پول به سمت بخش تولیدی و بخشهای دیگر اقتصادی حرکت کند و از سوی دیگر باید نرخ تمام شده پول برای بانک کاهش پیدا کند تا بتواند تسهیلات را با روش ارزانتری به مردم ارائه دهد و اگر بخواهیم صرفا به معلول نگاه کنیم و تنها از نگاه مردم به نرخ سود بانکی بنگریم و توجهی به قیمت تمام شده پول برای بانکها نکنیم، منطق یکطرفه اقتصادی به کار بردیم.
شهیدیتبار نرخ سود منطقی را زیر 10درصد عنوان کرد و افزود: نرخ سود معقول در حال حاضر باید واقعا زیر 10 درصد قرار بگیرد. سپردهگذاری برای کسی است که پولش را نمیتواند در جایی به کار ببرد. این پولهای هنگفت و عددهای بزرگی که دارد سپردهگذاری میشود کار فعالان اقتصادی است که توان اقتصادی دارند ولی به علت اینکه سپرده بانکی از جذابیت بیشتری برخوردار است در بانکها گذاشته میشود؛ پیشنهادم زیر 10درصد است.
وی در مورد ناکامی روند کاهشی نرخ سود که بانک مرکزی از سال پیش برای بانکها در پیش گرفته گفت: یکی از دلایل عدم جدیت در اعمال قانون فوق این است که گفته میشود پولهای موجود وارد موسسات شبه بانکی و موسسات مالی اعتباری شده و از بانکها خارج میشود. از طرفی دغدغه دیگر بانک مرکزی این است که امکان دارد پول به سمت بازارهای دیگر مخصوصا بازار ارز، طلا و. حرکت کند. خود بانک مرکزی نیز از ترس اینکه مبادا این پول به سمت این بازارهای
غیررسمی حرکت کند، جدیت لازم را ندارد.
شهیدی تبار در ادامه گفت: استدلال دیگر را خود بانکها مطرح میکنند و میگویند که این پول به سمت موسسات مالی غیر بانکی خواهد رفت. موسساتی که هر چند وقت یکبار خبر به مشکل خوردن یکی از آنها به گوش میرسد. موضوع اصلی دیگر هراس بانکها از هجوم مردم برای برداشتن سپردههاست که بانک را در پاسخگویی به مردم دچار بحران خواهد کرد. دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان صوتی و تصویری اذعان داشت: اگر بهره بانکی یک جا و یکسان پایین بیاید و موسسات مالی غیر بانکی هم که تحت پوشش بانک مرکزی نیستند کنترل شوند، مشکلی پیش نخواهد آمد و به راحتی میتوان نرخ بهره را پایین آورد. مردم امکان نگهداری پول در رقمهای بالا را جز از طریق سیستم بانکی ندارند چون هم امکان و هم امنیت لازم برای اینکار وجود ندارد. بنابراین پایین آوردن نرخ سود بانکی شدنی است و تنها هماهنگی و جدیت بیشتری لازم دارد.
محمدرضا شهیدیتبار در مورد مکانیسم پایین آوردن نرخ سود بانکی بدون هزینه و بحران گفت: باید دولت و بانک مرکزی بتواند با ابزارهایی که در اختیار دارد، کنترل ارز را در دست بگیرد. عمده ارز یا متعلق به دولت است یا متعلق به سازمانها و پتروشیمیها و صادرکنندگانی که نظاممند و قابل کنترل هستند. بالا نگه داشتن نرخ ارز برای کنترل نرخ ارز شیوه مناسبی برای حل مشکل نیست. بانک مرکزی این قابلیت را دارد که ارز را از هجوم سفتهبازی در بازار ارز در امان نگه دارد و تنها یک همت جدی میطلبد. به هر حال مدیران فعلی قدرت ریسکپذیری بالایی ندارند و فکر نمیکنم اهل ریسک باشند و بدون ریسک هم نمیشود این جراحی اقتصادی را انجام داد.