هاوانا ـ واشنگتن به عصر دشمنی بازگشتند

گروه جهان|

«برخلاف لفاظی‌های دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری امریکا مبنی بر نگرانی نسبت به شرایط حقوق بشری در کوبا، این شهروندان عادی کوبایی هستند که در تیررس تحریم‌های جدید واشنگتن قرار دارند. » این واکنش مانوئل بارسیا، استاد تاریخ امریکای لاتین دانشگاه لیدز است.

 به گزارش یورونیوز، یک روز پس از اینکه دونالد ترامپ اعلام کرد؛ توافق عادی‌سازی دولت باراک اوباما، رییس‌جمهوری سابق امریکا با هاوانا را لغو و تحریم‌های جدیدی را علیه این کشور اعمال می‌کند، دولت کوبا از این تصمیم به‌شدت انتقاد کرده و آن را محکوم کرد. اوباما توانسته بود با این توافق به بیش از نیم قرن تنش میان دو کشور پایان دهد. با این حال دونالد ترامپ در ادامه سیاست‌ خارجی جنجالی خود در چند ماه گذشته، این‌بار توافق سال 2014 دولت پیشین با کوبا را نشانه رفت و در جریان سخنرانی خود در میامی از لغو آن سخن گفت. او همچنین رژیم کاسترو را رژیمی وحشیانه توصیف کرد. رییس‌جمهوری امریکا دلیل تغییر سیاست‌های امریکا در قبال کوبا را معادلات حقوق بشری خوانده است. هاوانا نیز در مقابل با اعمال دوباره محدودیت‎های مربوط به سفر و تجارت علیه امریکا تاکید کرد که واشنگتن در موقعیتی نیست که به این کشور درس حقوق بشر بدهد. همزمان دولت کوبا بر آمادگی خود برای ادامه همکاری و مذاکره با امریکا تاکید کرده است.

 محدودیت‌های جدید

رویکرد جدید ترامپ که در قالب فرمان اجرایی در این زمینه ارائه شده، سفر گردشگران امریکایی به کوبا سخت‌گیرانه‌تر خواهد بود و از سرمایه‌گذاری در این کشور که به توصیف دولت ترامپ در انحصار حکومتی نظامی و سرکوبگر است، پیشگیری خواهد کرد.

سیاست جدید امریکا، بیشتر مبادلات تجاری با گروه سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی وابسته به ارتش کوبا را که در بخش‌های مختلف اقتصادی این کشور مشارکت دارد، ممنوع می‌کند اما به گفته مقام‌های رسمی امریکا، روابط دیپلماتیک و سفارتخانه امریکا در هاوانا و همچنین پروازهای تجاری مستقیمی که اخیرا از سر گرفته شده تغییری نخواهند کرد.

دونالد ترامپ درباره این محدودیت‌ها گفته که «ایالات متحده نمی‌خواهد دلارهایش یک حکومت انحصاری را سر پا نگه دارد که به بهره‌کشی و آزار شهروندانش می‌پردازد. » رییس‌جمهوری امریکا تاکید کرده که چنین محدودیت‌هایی تا آن زمان که کوبا زندانیان سیاسی را آزاد نکند و شاهد برگزاری انتخاباتی آزاد نباشد، ادامه خواهد داشت.

پیش‌بینی می‌شود این سخنان تاثیر منفی قابل توجهی بر صنعت گردشگری کوبا بگذارد به‌ویژه آنکه طی دو سال گذشته شمار امریکایی‌های بازدیدکننده از کوبا به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. گفته شده، تنها در 5ماه اول ۲۰۱۷ حدود ۳۰۰هزار امریکایی به کوبا سفر کرده‌اند که رشدی ۱۴۵ درصدی را نشان می‌دهد. کوبا در ۲۰۱۶ نیز در مجموع میزبان ۲۸۴.۹۳۷ بازدیدکننده امریکایی بود که این رقم نیز ۷۴درصد بیشتر از شمار امریکایی‌هایی بود که در ۲۰۱۵ رهسپار این جزیره شده بودند.

 واکنش‌ها به تغییر سیاست امریکا

تصمیم ترامپ واکنش‌های زیادی را در پی داشته است. اتاق بازرگانی امریکا با محکوم کردن تصمیمات جدید کاخ سفید تاکید کرده که سخنان و فرامین دونالد ترامپ «امکان ایجاد تغییرات مثبت در جزیره کوبا را محدود می‌کند» و به این ترتیب این خطر وجود دارد که این سیاست‌ها فرصت‌هایی را در اختیار کشورهای دیگری بگذارد که با امریکا ارزش‌های مشترکی ندارند.

پاتریک لیهی، سناتور دموکرات نیز در واکنش به سخنان ترامپ، بازگشت به «سیاست‌های دوران جنگ سرد» را محکوم کرده و گفته این سیاست‌ها تنها خوشایند «جناح کوچکی» از فعالان ضدکاسترو در امریکاست. وی تاکید کرده که کاخ سفید جنگ دوباره‌یی را علیه مردم کوبا آغاز کرده است.

به اعتقاد منتقدان، سیاست اخیر ترامپ در قبال کوبا با اهدافی که اعلام شده همخوانی ندارد. بی‌بی‌سی نوشته، دولت امریکا اعلام کرده با محدودیت جدید که شهروندان امریکایی فقط از طریق گروه‌های گردشگری می‌توانند به کوبا سفر کنند، هتل‌های دولتی در کوبا تقویت می‌شوند در حالی که سفر انفرادی امریکایی‌ها می‌توانست به نفع جیب مردم عادی‌ای باشد که خانه‌هایشان را به گردشگران خارجی کرایه می‌دهند. همچنین سازمان‌های حقوق بشری در روزهای اخیر بارها هشدار داده بودند که اقدام احتمالی دولت ترامپ در توقف عادی‌سازی روابط با کوبا می‌تواند تندروها را در حزب حاکم کمونیست در این کشور تقویت کند.

گذشته از واکنش‌های داخلی، روسیه و ونزوئلا جزو نخستین کشورهای خارجی بودند که به تغییر رویکرد امریکا در قبال کوبا واکنش نشان دادند. گفته شده که مسکو ضمن حمایت از هاوانا خواستار تقویت همکاری با کوبا شده است. به گزارش اسپوتنیک، فرانتس کلینتسویچ معاون اول رییس کمیته دفاع و امنیت شورای فدراسیون روسیه، پس از بیانیه ترامپ درباره لغو یک‌طرفه توافق امریکا با کوبا اعلام کرد که مسکو خواستار تقویت همکاری با کوبا به ویژه در عرصه نظامی- فنی است.

نیکلاس مادورو رییس‌جمهوری ونزوئلا نیز متعهد شده تا از کوبا پس از اعلام سیاست جدید امریکا علیه هاوانا حمایت کند.

ایالات متحده امریکا در ۲۰۱۶ با بهبود روابط دیپلماتیک واشنگتن ـ هاوانا برای نخستین‌بار در مجمع عمومی سازمان ملل، به قطعنامه پایان دادن به تحریم‌های این کشور علیه کوبا رای ممتنع داد. در آن زمان و در میان کف زدن‌های حاضران در مجمع، سامانتا پاور نماینده امریکا در سازمان ملل این اقدام کشورش را نشانه یک «رویکرد جدید» در قبال کوبا توصیف کرده بوده بود. با این حال تجدیدنظر در سیاست‌های اوباما در بازسازی روابط با کوبا از شعارهای انتخاباتی دونالد ترامپ بود، روابطی که پس از ۵۰ سال در دسامبر ۲۰۱۴ با دیدار اوباما و رائول کاسترو از سر گرفته شد.