موانع توسعه بلندمدت روابط با قطر

نایب‌رییس کنفدراسیون صادرات ایران معتقد است اگر زیرساخت، تشویق و ترغیب از سوی دولت محیا شود، قطعا بخش خصوصی در امر صادرات پیشقدم خواهد بود. وی در مورد فرصت سوخته گسترش تجارت بین ایران و روسیه گفت: ما تفاهم نامه تعرفه ترجیحی بین ایران و روسیه نداشتیم و از طرفی تعرفه‌های سنگینی در روسیه بر کالای ایرانی وضع می‌شد که قیمت تمام شده کالای ما با آن همخوانی نداشت و صادرکننده‌های ما رغبتی برای صادرات از خود نشان ندادند.

نورانی افزود: از سوی دولت نیز حمایتی نه در کمک هزینه‌های حمل و نقل و نه در بسته‌بندی در این زمینه دیده نشد. البته کریدور سبز باعث شد بار صادر‌کنندگانی که نامشان در کریدور سبز آمده بود در مرزهای روسیه معطل نشود و این نقطه عطفی در روابط گمرکی بین ایران و روسیه بود اما متاسفانه آن جهشی که ما برای صادرات نیاز داشتیم اتفاق نیفتاد و ما فرصت‌ها را به دلیل عدم حمایت از سوی متولیان صادرات از دست داده‌ایم.

سید رضا نورانی با بیان اینکه شناخت ما از قطر با روسیه متفاوت است گفت: در مورد قطر موضوع متفاوت است. ما از گذشته با کشورهای دیگر حوزه خلیج فارس مراودات تجاری داشته‌ایم و بازار جدید و ناشناخته‌یی برای ما نیست.

وی بخش خصوصی را در امر صادرات چالاک دانست و مشکلات در این زمینه را به زیرساخت‌های صادراتی نسبت داد و گفت: به عنوان مثال حدود 4 سال است که کشتیرانی بندر بوشهر تعطیل شده و ما پیگیری‌های زیادی برای راه‌اندازی دوباره آن انجام داده‌ایم که نتیجه‌یی در پی نداشت. خبری هم از یارانه و مشوق برای ادامه فعالیت بندر والفجر نشد. در واقع به نامه‌نگاری‌های ما وقعی داده نشد و همه زحماتی که برای مهیا کردن چهار بازار منطقه کشیده شده بود از بین رفت.

 به همین دلیل مسیری که بین 10-8 ساعت در آن کالا تحویل داده می‌شد به امارات منتقل شد و به 15 ساعت افزایش پیدا کرد که کیفیت کالا را پایین می‌آورد. این یکی از مواردی است که نشان می‌دهد نقص در زیرساخت‌های ما در صادرات اخلال ایجاد می‌کند وگرنه صادرکننده به دنبال ارتقای صادرات

است.

این فعال بخش خصوصی با اشاره به تاثیر تحریم‌های طولانی مدت بر بدنه اقتصاد کشور گفت: ما تحریم‌های بلندمدت ظالمانه را تحمل کرده‌ایم و مایل نیستیم کشور دیگری این تجربه تلخ را تجربه کند. خوشبختانه امروز با وجود همه مشکلاتی که تحریم به وجود آورد ما 128 میلیون تن محصول کشاورزی تولید می‌کنیم و می‌توانیم همه بازار منطقه را تامین کنیم.

فائو نیز اعلام کرده است که ایران توان تامین مواد غذایی و کشاورزی حوزه خلیج فارس را دارد، اما سوال اینجاست که ساحتار حمل و نقل مناسب برای صادرات مواد غذایی را چه کسی باید فراهم کند؟ در بسته بندی، نگهداری، سورتینگ و به روز کردن سیستم‌های بسته‌بندی چه کسی باید کمک کند؟ در حال حاضر دولت ترکیه تمام قد پشت صادرکننده خود ایستاده است اما در ایران در هیچ بخشی حمایت موثر نداریم. برگزاری نمایشگاه‌ها، تسهیل دریافت ویزا، اعزام هیات‌های تجاری و تبلیغات در سطح جهانی از جمله مواردی است که بدون دخالت و حمایت دولت از عهده بخش خصوصی خارج است.

وی بهره‌برداری از فرصت‌ها را مستلزم دخالت دولت در این امر دانست و گفت: به عنوان مثال در فرصت‌های پیش آمده شاهد این هستیم که دولت ترکیه سریعا هیات‌های تجاری خود را برای حضور در کشور هدف تشویق و حمایت کرده

است.

 146 تاجر ترک با شنیدن خبر سرمازدگی باغات مرکبات ما در سال 86 بلافاصله با حمایت‌های مستقیم بالاترین مسوولان کشوری در قالب یک هیات تجاری در ایران حضور پیدا کردند تا بازار مرکبات ایران را قبضه کنند. این موارد نشان می‌دهد که تا چه حد صادرات برای کشورها اهمیت دارد و برای تسهیل آن هزینه می‌شود.

به گفته نورانی در بروکراسی اداری نیز صادرکننده ما گرفتاری‌های زیادی دارد. عمان به تازگی اعلام کرده است که کالای ایرانی باید گواهی وزارت جهاد کشاورزی در مورد باقیمانده سموم ارائه کند. صادرکننده به وزارت جهاد کشاورزی مراجعه می‌کند و از آنجا به استاندارد ارجاع می‌شود و در نهایت هیچکدام مسوولیت قبول نمی‌کنند و صادرکننده در این میان گرفتار شده و این تعلل و زمان کشتن‌ها بازار را از دست ما خارج می‌کند.

وی افزود: کالای خیلی از صادرکنندگان از عمان مرجوع شده است. هیچ سازمانی در پی حل مشکلات و تسهیل مشکلات صادرکننده‌ها نیست. در واقع اولویت دولت در حال حاضر حمایت از صادرت نیست. حضور موفق در عرصه صادرات بین‌المللی مستلزم کمک دولت است.

نایب‌رییس کنفدراسیون صادرات ایران خاطرنشان کرد: در حال حاضر بخش خصوصی در مورد قطر فعالیت می‌کند اما آن حجم مورد انتظار برآورده نخواهد کرد. هنوز صادرکننده ما از لنج استفاده می‌کند که استفاده از آن به تاریخ پیوسته است حال آنکه نیازمند کشتی‌های مجهز صادراتی هستیم.

سید رضا نورانی به مشکلات بانکی اشاره کرد و گفت: مبادلات بانکی را می‌توان با صراف‌ها حل کرد یعنی کاری که ما در زمان تحریم‌ها انجام می‌دادیم. پیشنهاد کار با بیزینس بانک روسیه داده شد که هزینه بالایی برای صادرکننده در پی داشت و به صرفه نبود.

 بانک توسعه صادرات باید حداقل یک شعبه در مسکو داشته باشد تا بتواند کار بانکی را انجام دهد. در بازارهای بانکی نمی‌توان به این زودی مشکلات بانکی را حل کرد. به هر حال صادرکننده می‌تواند با پرداخت هزینه از طریق صرافی مبادلات ارزی خود را انجام دهد اما در آینده اگر بخواهیم حضوری مستمر در بازارهای هدف داشته باشیم، نیازمند اقدامات اصولی در این زمینه هستیم.