پیوستن به اوراسیا، تسهیل روند عضویت در WTO
اتحادیه اقتصادی اوراسیا (Eurasian Economic Union) از ابتدای ژانویه سال 2015 میلادی فعالیت خود را به‌طور رسمی آغاز کرد.
این اتحادیه در حال حاضر از کشورهای روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و ارمنستان تشکیل شده است. با تشکل این اتحادیه، بازار بزرگی در چارچوب قوانین سازمان تجارت جهانی ایجاد می‌شود، تجارت میان اعضا بهبود می‌یابد و تسهیلات بسیاری را در این زمینه برای کشورهای عضو به ارمغان می‌آورد. دستیابی به یک توافق برای تجارت آزاد با ایران می‌تواند منافع چشمگیری برای اتحادیه نوپای اوراسیا باشد به عبارت دیگر چنین توافقی می‌تواند روابط ایران و جمهوری‌های شوروی سابق را به‌شدت تقویت کند.
در این راستا امیر عابدی، رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قزاقستان با اشاره به اینکه کشورهای CIS در زمینه منابع انرژی، فولاد و مواد معدنی از توانایی و توانمندی بالایی برخوردارند، گفت: کشورهای عضو CIS برای ایران و شرکت‌های ایرانی دارای اهمیت زیادی هستند، بنابراین شناسایی زمینه‌های همکاری اقتصادی و تجاری میان کشورها نقطه آغازی برای بهره‌برداری از این موقعیت است.
وی ادامه داد: در این بین کشورهای بلوک اقتصادی اوراسیا یا کشورهایی که توافق نامه گمرکی را با هم نوشته و امضا کردند، در حوزه انرژی، نفت و گاز، به ویژه معدن، فولاد و نهاده‌های کشاورزی و حتی گوشت قرمز و دام سبک از پتانسیل و ظرفیت بالایی برخوردارند و در این زمینه‌ها می‌توانند با ایران ارتباط اقتصادی داشته باشند و بخشی از نیازهای ما را برطرف کنند از سوی دیگر ما هم در صنایع غذایی، محصولات صنعتی، پتروشیمی، مصالح ساختمانی همچون سیمان، میوه و صیفی‌جات و شیلات توانایی صادرات به این کشورها را داریم و می‌توانیم در یک رابطه برد - برد با هم ارتباط داشته باشیم.
رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قزاقستان افزود: همچنین ایران به جهت قرار گرفتن در بهترین موقعیت ترانزیتی می‌تواند مسیری مناسب برای ترانزیت کالاهای کشورهای عضو باشد. مسیری که بیشتر در چارچوب کریدور حمل و نقل شمال به جنوب معنا و مفهوم می‌یابد. به هر حال قرار گرفتن بین دو دریای خزر در شمال و خلیج‌فارس در جنوب موقعیت ویژه‌یی دارد. از طرفی قرار گرفتن در موقعیت ترانزیتی شرق به غرب نیز موقعیت ویژه‌یی است که ایران دارد.
به گفته عابدی کشورهای CIS برای واردات کالاهای خود از آسیای جنوب شرقی می‌توانند از ترانزیت ایران استفاده کنند. در این بین نباید از این نکته غافل شد که ایران در پروژه جاده ابریشم جایگاه ویژه‌یی دارد؛ چون هم یک مسیر امن و ارزان در این کریدور است. رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قزاقستان با تاکید بر اینکه اتاق بازرگانی ایران به عنوان نماینده بخش خصوصی در مذاکرات با اتحادیه اوراسیا مشارکت داشته باشد، اظهار کرد: سه اتاق مشترک ایران و ارمنستان، ایران و روسیه و ایران و قزاقستان شکل گرفته تا بتوان از ظرفیت‌ها و فرصت‌های اقتصادی، با مبادله درست اطلاعات و حفظ منافع ملی و منافع مشترک با این کشورها و اتحادیه اوراسیا به دست آوریم.
وی تصریح کرد: کشور ما با توجه به مزیت‌ها و ظرفیت‌هایی که دارد با ایجاد روابط جدید با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در زمینه‌های دوجانبه و چند جانبه و همچنین در آینده‌یی نه چندان دور با سازمان همکاری شانگهای می‌تواند در ابعاد مختلف به مجموعه‌یی تاثیرگذار و مثبت تبدیل شود. در واقع این پیوستگی برای کشور ما، منطقه و کشورهای عضو سودمند است.
به گفته عابدی بازار کشورهای حوزه CIS و اوراسیا فرصت بسیار خوبی برای گسترش همکاری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری همچون حوزه گردشگری خواهد بود. به عبارت دیگر پیوستن ما به تجارت آزاد پنج کشور اوراسیا در توسعه گردشگری با این کشورها یک جهش خوب محسوب می‌شود.
رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قزاقستان ادامه داد: هدف از ایجاد این بلوک اقتصادی (اوراسیا) بهبود وضعیت اعضاست که به‌طور عمده حوزه تجارت و سرمایه‌گذاری را هدف‌گذاری کرده است. بنابراین انتظار بر این است به‌طور فعالانه و مشخص حضور بخش خصوصی در این مذاکرات تعیین شود و از امکانات بسیار خوب بخش خصوصی با محوریت اتاق بازرگانی ایران استفاده شود. وی با بیان اینکه برقراری تجارت آزاد با اوراسیا می‌تواند در پیوستن به سازمان تجارت جهانی نیز کمک ویژه‌یی به ما بکند، ادامه داد: اعتقاد ما براین است که باید با افزایش منافع و کاهش ضرر در این مذاکرات در کارگروه‌هایی از قبل مشخص شده باشد. بخش خصوصی اعلام کرده بود هر کدام از نهادهای دولتی که در مذاکرات حضور دارند باید با انتقال شفاف اطلاعات در تشریک مساعی با بخش خصوصی می‌توان به افزایش منافع ملی در این الحاق قرار گرفت. به گفته عابدی ایران باید نظام تعرفه‌یی خود را اصلاح کند و با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا هماهنگ شود. در کشور ما تعرفه‌ها بسیار بالا هستند و امکان همگن‌سازی این تعرفه‌ها با کشورهای همجوار بسیار سخت است.
رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قزاقستان با اشاره به اینکه تحریم روسیه توسط غربی‌ها روسیه را برآن داشت که دست به ابتکار عملی در جهت همگرایی منطقه‌یی و تقویت این بلوک اقتصادی اقدام نماید و کشورهای بزرگی مانند چین، هند، مصر و دیگر کشورها در صف انتظار برای حضور در این اتحادیه هستند.
وی تاکید کرد: ۸۰درصد از مبادلات تجاری در اتحادیه اوراسیا را روسیه برعهده دارد و با توجه به اینکه در گذشته ارزش روبل کاهش پیدا کرده بود، به عنوان یک زنگ خطر در بین اعضای اتحادیه بوده، اما بررسی تحلیلگران ما نشان از آن دارد که طی دوسال گذشته با توجه به ثبات ارز وتثبیت سیاست‌های اقتصادی این اتحادیه باعث شده توافق‌های خوبی در روند همکاری‌های بین اعضا به وجود‌اید. نایب‌رییس کمیسیون توسعه صادرات اتاق ایران ادامه داد: قزاقستان برای ما منافع بسیاری در سرمایه‌گذاری مشترک و همچنین تجارت تهاتری دارد که به هر حال با برقراری تجارت آزاد با اوراسیا و کاهش یا حذف تعرفه می‌توانیم بخشی از نیازمندی‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری دو جانبه را تامین کنیم.
به گفته وی، یکی از موانع عمده تجارت با حوزه اوراسیا، نبود نظام بانکی منظم است که هم قبل و هم بعد از تحریم وجود داشته و فقط کم و زیاد می‌شود. هرچند توانستیم با روسیه گام موثر اما کوچکی در این مسیر‌برداریم و بانک مشترکی ایجاد کنیم اما کافی نیست و برای توسعه بیشتر روابط با اعضای اتحادیه اوراسیا به روابط بانکی و مبادله با ارز ملی این کشورها نیاز داریم.
رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قزاقستان روادید را یکی از موانع توسعه و گسترش همکاری‌ها با این کشورهای CIS خواند و ادامه داد: جز ارمنستان که توافقنامه لغو روادید را با آن امضا کردیم، در دیگر کشورها با مشکل روادید روبه‌رو هستیم که باید در سطح مذاکرات مطرح و تعیین تکلیف شود. عابدی معتقد است: اوراسیا می‌تواند از مزیت مهم ترانزیت کالا از مبدا ایران که به آب‌های آزاد دسترسی دارد استفاده کند و در واقع این اتحادیه با ۱۸۰میلیون جمعیت می‌تواند برای دو طرف منافع مشترکی را رقم بزند و به عنوان یک فرصت طلایی برای منطقه به شمار می‌آید.
به گفته وی البته حضور ما در این کشورها با موانع و مشکلاتی خصوصا در حوزه مستمر و بازاریابی همراه است که بدون برنامه‌ریزی استراتژیک توسط متخصصان مجرب و مطلع از نیاز بازارهای کشورهای CIS، این امر امکان پذیر نخواهد بود. باید با تثبیت سیاست‌های تجاری و مشخص و ایجاد شرکت‌های بزرگ با همکاری تجار و بازرگانان اقتصادی مقیم این کشورها بتوانیم حضور خود را در این بازارها پایدار نماییم.
وی اظهار کرد: ما نتوانسته‌ایم تناسبی متناسب بین توافقات سیاسی در حوزه بین‌المللی با کشورهای CIS و حوزه اقتصادی برقرار نماییم. ما اعتقاد داریم در بعضی محصولات مزیت فراوانی داریم که قادر به پاسخگویی نیازمندی‌های این کشورها از جمله مواد غذایی، کالاهای صنعتی، مصالح ساختمانی ساختمانی و میوه و صیفی‌جات و دیگر گروه‌های کالایی خواهیم بود و همچنین مهم‌تر اینکه در تخصص و دانش سطح خوبی در ارائه خدمات فنی مهندسی در همه ابعاد در کشورهای فوق دارا هستیم.
