کارشناسی ارشد و دکتری؛ پرکارترین مقطع تحصیلی
گروه اقتصادکلان
نتایج طرح آمارگیری از میزان و نوع گذران وقت افراد تحصیلکرده نشان می‌دهد که سطح تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری در ایران از نظر زمانی پرکارترین افراد بین دیگر مقاطع تحصیلی هستند.
به گزارش «تعادل»، براساس اطلاعات جمعیت شناختی مرکز آمار از الگوی گذران وقت افراد تحصیلکرده، 4 مقطع تحصیلی فوق‌دیپلم، لیسانس، فوق‌لیسانس و دکتری و دکترای تخصصی زمان‌های متفاوتی برای رسیدگی به امور آموزشی و کاری خود صرف می‌کند. مطابق این آمار که از طرح گذران وقت مناطق شهری ایران در سال‌های 93 و 94 به دست آمده است، همسان با افزایش سطوح تحصیلی افراد (از لیسانس به بالا) از میزان زمان آموزش آنها کاسته شده و به جای آن به زمان کاری افزوده شده است. این مطالعه نشان می‌دهد از حدود 8 ساعت فعالیت روزانه (میزان زمانی که افراد در طول روز می‌توانند به فعالیت‌های کاری و آموزشی بپردازند) در مقطع لیسانس 4 ساعت و 8 دقیقه به آموزش و 2 ساعت و 56 دقیقه را به کار کردن اختصاص می‌دهند. این درحالی است که همین مقدار زمان در مقطع فوق‌لیسانس به 3 ساعت و 49 دقیقه آموزش و
4 ساعت و 7 دقیقه کار مبدل می‌شود. بدین معنا که افراد در این سطح تحصیلی با اینکه به میزان
19 دقیقه کمتر از دوره لیسانس‌ها وقت صرف آموزش می‌کنند، اما از طرفی همزمان حدود
یک ساعت بیشتر از آنها در طول روز کار می‌کنند. نکته بعدی در زمینه تفاوت زمان کاری این دو مقطع تحصیلی این است که در مجموع فوق‌لیسانس‌ها در ایران به میزان 54 دقیقه بیشتر به فعالیت‌های کاری و آموزشی می‌پردازند. این افزایش فعالیت فوق‌لیسانس‌ها نسبت به دوره دکتری تخصصی و فوق‌دیپلم‌ها هم صادق است و نسبت به این دو مقطع هم به ترتیب 22 و 5 دقیقه بیشتر است. به‌طور مستقیم‌تر بخواهیم بگوییم در دوره فوق‌دیپلم
7 ساعت و 51 دقیقه، دوره لیسانس 7 ساعت و
4 دقیقه، دوره ارشد و دکتری 7 ساعت و 56 دقیقه و دکتری تخصصی 7 ساعت و 34 دقیقه در مجموع در طول روز به فعالیت‌های آموزشی و کاری می‌پردازند. اگر سطح فوق دیپلم مورد استثنا قرار گیرد هرقدر سطح تحصیلات بالاتر رفته است به میزان کار آنها افزوده و از میزان آموزش کاسته شده است. در دوره دکتری تخصصی به‌عنوان عالی‌ترین سطح آموزش عالی کشور زمان فعالیت آموزشی به 2 ساعت
و 46 دقیقه می‌رسد، اما در زمینه کاری افراد این مقطع به‌طور میانگین 4 ساعت و 48 دقیقه به فعالیت کاری پرداخته‌اند. البته این استدلال درباره گروه فوق‌دیپلم‌ها صادق نیست. افراد این مقطع 4 ساعت و 27 دقیقه به فعالیت آموزشی و 3 ساعت و 24 دقیقه به کار می‌پردازند. نکته‌یی که باید به آن توجه کرد این است که این مطالعه تنها به اندازه‌گیری کمی یک متغیر اسمی
به نام «گذران وقت» افراد تحصیلکرده در دو صفت آموزش و کار پرداخته است، لذا نه تنها به درستی نمی‌توان محتوا و مصداق‌های آموزشی و کاری آنها را تشخیص داد، بلکه به لحاظ کیفی هم هیچ‌گونه مقیاسی برای تحلیل آنها وجود ندارد.
