سردرگمی امریکا در اجرای برجام
هشتمین کمیسیون مشترک ایران و 1+5 درحالی دیروز در وین برگزار شد که لزوم بررسی بدعهدی امریکا در اجرای برجام به ویژه در روزهای گذشته یکی از مهم‌ترین مسائل قابل طرح در آن است. ایرنا با اعلام این مطلب در گزارشی تحلیلی افزود: نزدیک به یک سال و نیم از دی ماه 94 و روز اجرای برجام می‌گذرد و در این مدت نمایندگان ایران و گروه 1+5 نشست‌هایی را برای بررسی اجرای این توافق برگزار کرده‌اند. روز گذشته هشتمین کمیسیون مشترک با حضور «سیدعباس عراقچی» و «مجید تخت‌روانچی» معاونان وزیر امورخارجه کشورمان و نمایندگان 6 کشور مقابل(امریکا، فرانسه، روسیه، چین، انگلیس و آلمان) در وین برگزار شد تا آخرین تحولات در این زمینه مرور و راه‌حل‌هایی برای رفع موانع اجرای برجام اتخاذ شود.
در جریان هر دور از نشست‌هایی که تاکنون در ارتباط با بررسی و نظارت بر اجرای برجام برگزار شده، موضوعی خاص برجسته بوده است. در نشست اوایل اردیبهشت ماه امسال این کمیسیون یکی از مهم‌ترین مسائل مورد بحث به خرید اورانیوم از قزاقستان مربوط می‌شد.
در ادامه این گزارش آمده است: برجام به عنوان یکی از توافقات مهم و معتبر جهانی همچنان مورد شک و تردید جمهوری‌خواهان امریکا قرار دارد. «دونالد ترامپ» رییس‌جمهوری امریکا در ماه‌های منتهی به انتخابات، توافق هسته‌یی میان 1+5 و ایران را بدترین توافق تاریخ ایالات متحده می‌دانست و وعده پاره کردن آن را در صورت موفقیت در انتخابات می‌داد. پس از مدتی ترامپ با تغییر ملایم رویکرد به جای پاره کردن برجام از تجدیدنظر در توافق هسته‌یی صحبت به میان آورد. به باور تحلیلگران، ناتوانی از اجماع‌سازی علیه ایران و فشارهای خارجی نقش بسزایی در تغییر نگاه رییس‌جمهوری امریکا داشت. این موضوع تا جایی پیش رفت که مقامات کاخ سفید ازجمله شخص ترامپ ناگزیر شدند، پایبندی ایران به برجام را مورد تایید قرار داده و خود را در ظاهر هم که شده، متعهد به توافق نشان دهند. اواخر فروردین ماه امسال، ترامپ در نامه‌یی خطاب به نمایندگان مجلس این کشور بر پایبندی ایران به اجرای برجام مهر تایید زد سپس تعلیق تحریم‌های علیه ایران را برای 3ماه دیگر تمدید کرد. هر چند که در این نامه، وی مدعی حمایت دولت ایران از تروریسم شد.
بر پایه برجام، رییس‌جمهوری امریکا باید هر 3ماه (90روز) گزارشی از پایبندی ایران به اجرای توافق در اختیار مجلس نمایندگان ایالات متحده قرار دهد. بنابراین فروردین ماه نخستین گزارش ترامپ به این مجلس ارسال شد و در روزهای آتی نیز رییس‌جمهوری امریکا گزارش دیگری را در این باره تقدیم کنگره می‌کند. امریکا از یک طرف معتقد به پایبندی ایران به برجام است و از طرف دیگر به بررسی و تجدیدنظر در توافق اصرار می‌ورزد. در همین ارتباط بود که چند روز پیش«رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه امریکا با ارسال نامه‌یی به «پل رایان» رییس مجلس نمایندگان هم ایران را متعهد به برجام معرفی کرد و هم اظهار کرد که کاخ سفید درحال بررسی توافق هسته‌یی است. سخنان ضدبرجامی ترامپ و وعده پاره کردن برجام، حال رنگ باخته و او سخن از بررسی برجام به میان می‌آورد اما در کنار آن به بهانه‌های گوناگون به تحریم ایران اقدام می‌کند. همین نوسان رفتار و تفاوت در گفتار و عمل تصمیم‌سازان امریکا باعث شد تا چند روز پیش«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه کشورمان آن را زیر سوال ببرد. ظریف در این ارتباط گفت که ایران مثل سایر کشور‌های طرف این توافقنامه در مورد استراتژی‌های دولت ترامپ دچار سرگردانی شده است به طوری که مشخص نیست آیا ترامپ خیال پاره کردن این توافقنامه را دارد یا به دنبال مذاکره مجدد است. معلوم نیست، دولت ترامپ چه هدفی را دنبال می‌کند اما من تصور می‌کنم که آنها به این آگاهی رسیده‌اند که پاره کردن این توافقنامه چیزی نیست که مورد استقبال جهانی قرار بگیرد.
با همه اعتراف‌های مقامات امریکا به اجرای درست برجام از سوی ایران باز هم شاهد اقدامات ضدایرانی هستیم و ایالات متحده در قالب اتهام‌هایی چون حمایت ایران از تروریسم درصدد زیر فشار قرار دادن ایران است. بسیاری بر این باورند که هدف امریکا از تصویب و اعمال تحریم‌ها، تحریک و وسوسه جمهوری اسلامی به پشت پا زدن به برجام است تا به جهان اعلام کنند نباید به ایران اعتماد کرد. تحریم‌های چند روز پیش دولت امریکا در قبال 18 فرد و نهاد ایرانی از جمله این اقدام‌های هدفمند کاخ سفید است؛ تحریم‌هایی که گفته می‌شود به دلیل تهدیدهای امنیتی دایمی ایران و به خطر انداختن ثبات منطقه خاورمیانه علیه کشورمان شکل گرفته است و به فعالیت‌های موشکی ایران ارتباط می‌یابد. این اقدام ضدایرانی امریکا اما از جانب مسوولان کشورمان بی‌پاسخ نماند و آنها در اقدامی متقابل، امریکا و متحدان این کشور مانند عربستان سعودی را حامی تروریست دانستند. همچنین وزارت امور خارجه با انتشار بیانیه‌یی افزودن اسامی افراد و نهادهای جدید به فهرست تحریم‌ها را محکوم کرد و در اقدامی متقابل به تحریم تعداد دیگری از اشخاص حقیقی و حقوقی امریکایی که در ضدیت با مردم ایران و سایر ملل مسلمان منطقه گام برداشته‌اند، اقدام کرد. علاوه بر آن، مجلس شورای اسلامی نیز به اقدامات ضدایرانی کنگره که بیشتر کرسی‌های آن در اختیار حزب حاکم است و هر روز تصمیمی تازه علیه کشورمان اتخاذ می‌کند، پاسخ داد.
از این رو، نمایندگان مجلس چند روز پیش (27تیر) با 211 رای موافق با یک فوریت طرح قانونی مقابله با اقدام‌های ماجراجویانه و تروریستی امریکا در منطقه موافقت کردند. بنابراین، تداوم و تکرار رفتارهای نابهنجار امریکایی‌ها در روزهای گذشته هر چند با پاسخ درخور و بجای مسوولان و نهادهای ایرانی همراه بوده اما در عرصه بین‌المللی هم بیشتر به انزوای امریکا کمک خواهد کرد. زیرا در این دو سالی که از برجام می‌گذرد همواره گام‌های هسته‌یی ایران مورد تایید بازیگران مهم جهانی ازجمله آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شورای امنیت سازمان ملل و اعضای گروه 1+5 قرار داشته است. در مجموع، ترامپ از یک سو پایبندی ایران به اجرای توافق را پذیرفته و از طرفی تحریم‌هایی به کشورمان تحمیل می‌کند تا اجرای برجام را با مشکل مواجه کند. ایالات متحده ناگزیر به فشار بر ایران از راه‌هایی غیر از برجام و مسائل هسته‌یی است تا هزینه‌های ناکامی و شکست خود را از مخالفت با توافق جبران کند؛ موضوع مهمی که انتظار می‌رفت در هشتمین نشست کمیسیون مشترک مورد توجه و بررسی قرار گیرد.
