طرح گردشگری جسورانه در قلب سیاه زندان
طرح «هتل زندان قصر» برای نخستینبار در ایران، امکان سفری ماجراجویانه به دوران گذشته را برای علاقهمندان فراهم کرده است.
باغ موزه قصر با طرح «هتل زندان قصر» در تلاش است تا مانند بسیاری از هتل زندانهای جهان، این باغ موزه را بهعنوان جاذبه گردشگری معرفی کند. درواقع طرح هتل زندان در ایران قصد دارد تا با تداعی کردن لحظات سختی، رنج و تیرگی، یادآور خاطرات تلخ و دشوار مرحلهیی از زندگی باشد. در قالب این طرح بندهای زندان سیاسی باغ موزه قصر در دو روز 13و 14 آذر برای نخستینبار شماری از نویسندگان دعوت کرد تا این هتل را افتتاح کنند. غلامرضا امامی، سیدمهدی غنی، علیرضا محمودی ایرانمهر، محسن هجری، هادی خورشاهیان، مهدی رجبی، جعفر توزندهجانی، رضا خوشدلراد، مرتضی برزگر ازجمله نویسندگانی بودند که به این دعوت پاسخ مثبت دادند و شبی را بهعنوان میهمان در این مجموعه سپری کردند تا «هتل زندان قصر» فعالیت رسمی خود را آغاز کند.
در این اقامت یک شبه از این نویسندگان درخواست شد تا برای همراهی با یاد و خاطره زندانیان سیاسی پیش از انقلاب اسلامی، به خلق نوشتههایی بپردازند. برای تشویق دیگر افراد به اقامت در این مجموعه یادداشتهای این نویسندگان در سلول محل اقامتشان، ثبت و نگهداری خواهد شد. اجرایی کردن این طرح از حدود هشتماه پیش مطرح شده بود و با حضور این میهمانان، بهرهبرداری از این طرح در فضای بیش از دوهزارمترمربع از زندان قدیم قصر، آغاز شد. این طرح که از جانب محمدرضا سعیدی مدیر باغ موزه قصر ماجراجویانه و بکر خوانده شد، با بازسازی تمامی بخشهای زندان و نیز ارایه لباس زندانیان و نگهبانان، نوع غذاها، نحوه برخورد زندانبانان، عبورومرور همراه با افکت صداها، قصد دارد تا فضای کاربری قبلی این مجموعه را یادآوری کند. گفته شده برخی از اعضای انجمن سینما و موسیقیدانان نیز برای شرکت در این طرح اعلام آمادگی کردهاند.
درحالیکه اقامت گروه اول در طرح «هتل زندان قصر» بهصورت رایگان بود، براساس انعقاد تفاهمنامهیی میان مسوولان باغ موزه قصر و هنرمندان و نویسندگان شرکتکننده در این طرح، این افراد باید مبلغی را پرداخت یا در مدت اقامت خود در باغ موزه اثری را خلق کنند. بهگفته سعیدی، هتل زندان قرار نیست یک هتل لوکس پنج ستاره باشد، بلکه قرار است جاذبهیی در گردشگری سیاه برای ماجراجویانی باشد که دنبال فضاهای متفاوت هستند و میخواهند در فضای زندان اقامت داشته باشند. از آنجا که این طرح سبکی از گردشگری است که با حوزه آسیبهای اجتماعی در ارتباط است و بسیاری از افراد با قرار گرفتن در چنین فضایی میتوانند تجربههای متفاوت و واقعیتری را بهدست آورند، از نویسندگانی که بیشتر علاقه بر قرار گرفتن در موقعیتهای متفاوت هستند، دعوت شد تا در این زندان اقامت کنند.
زندان قصر بهعنوان نخستین زندان متمرکز تهران در زمان رضاشاه در محل قصر قاجاری که مجموعهیی از ساختمانهای قدیمی و متروکه بود، بنا شد. این زندان تا زمان احداث زندان اوین تنها زندان پایتخت بود که پس از انقلاب محل حبس زندانیان غیرسیاسی شد. سرانجام درسال 1391 شهرداری تهران این زندان را به باغ موزه تبدیل کرد. موقعیت ساختمانی این زندان فرار از آن را به امری غیرممکن بدل نکرده بود و در زمان پهلوی چندین فرار از این زندان رخ داد که فیلم «فرار عقابها» که به دو زندانی امریکایی متهم به اختلاس، مربوط میشد، با الهام از یکی از فرارهای آن ساخته شد.