تقویت 22 درصدی نرخ مبادله ریال در برابر دلار

سود 1.7 درصدی یورو و سکه و زیان 2.1 درصدی نگهداری دلار در مقایسه با تورم یک سال اخیر

گروه بانک و بیمه| محسن شمشیری|

براساس انتشار شاخص‌های ماهانه اقتصادی در تیر ماه 1396 از سوی اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی در تیر ماه 1396 متوسط قیمت فروش یک دلار امریکا و یک یورو در بـازار آزاد شـهر تهران به ترتیب 3778.1تومان و 4374.8تومان بود کـه نسـبت بـه مـاه قبـل بـه ترتیـب 1.1‌درصـد و 3.1‌درصد و در مقایسه بـا مـاه مشـابه سـال 1395دلار 7.8‌درصـد و یـورو 11.6‌درصـد افـزایش داشته است.

به گزارش«تعادل» بر این اساس، دلار در مقایسه با تورم 9.9درصدی به میزان 2.1- واحد ‌درصد کمتر رشد کرده است. اما یورو نسبت به تورم با افزایش 1.7درصدی مواجه شده است.

در 4ماه اول سال 96 نیز متوسط نرخ دلار 3761.7تومان بوده که نسبت به 4ماه مشابه سال 95 معادل 8.1‌درصد و یورو 4224.7تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل 7.4‌درصد افزایش داشته است.

همچنین در تیر ماه 1396 متوسط قیمت فروش یک سکه تمام بهار آزادی در بازار آزاد شـهر تهـران با طرح قدیم به یک میلیون و 180هزار و 800 تومان و با طرح جدید به یک میلیون و 213هزار و 600 تومان رسید که در مقایسه با مـاه قبـل بـه ترتیب 0.4‌درصد و نسبت به ماه مشابه سال 1395 به ترتیب 8.7‌درصد و 11.6‌درصد افزایش نشان می‌دهد.

سکه طرح جدید نیز در مقایسه با تورم 9.9درصدی این یک سال به میزان 1.7‌درصد افزایش داشته اما سکه طرح قدیم با 0.4- رشد کمتر همراه شده است.

در 4ماه اول سال 96 نیز متوسط قیمت سکه طرح قدیم یک میلیون و 184هزار و 300تومان و طرح جدید یک‌میلیون و 212هزار و 600 تومان بوده که نسبت به 4ماه سال 95 به ترتیب 13.9‌درصد و 16.5‌درصد افزایش یافته است.

از سوی دیگر، شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران در تیر ماه 1396 بـه عدد 266.9 رسید که در مقایسه با ماه قبل و ماه مشابه سال قبل بـه ترتیـب 0.1‌درصـد و 9.9‌درصد افزایش یافته است. شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی برای استان تهران در فروردین ماه 1396 به عدد 254 رسید که نسبت به ماه قبل و مـاه مشـابه سـال قبـل بـه ترتیـب 0.1‌درصـد و 10.5رصـد افزایش یافته است.

 رشد نرخ یورو و سکه بیش از دلار

بر این اساس، نگهداری طلا و سکه و یورو در این یک سال منتهی به تیر ماه 96 به صرفه‌تر از نگهداری دلار بوده و نگهداری سکه و یورو 1.7‌درصد سود و نگهداری دلار 2.1-‌درصد زیان داشته است.این موضوع باعث شده که بسیاری از کارشناسان بانکی و ارزی بر این نکته تاکید کنند که اگرچه ارزش اسمی دلار و یورو به مرور زمان افزایش یافته اما در 3سال اخیر در مقایسه با تورم کمتر افزایش داشته و این به معنای تقویت ارزش پول ملی و رابطه مبادله ریال ایران در برابر سایر ارزها بوده است.

دوره     شاخص تورم     نرخ دلار تومان    نرخ سکه جدید تومان

   اسفند 1391    160    2607    1020600

     تیر 1396    266.9    3778    1212600

 1 شهریور 1396    -    3832    1216800

درصد تغییر در 4 سال و 4 ماه منتهی به تیر ماه 96    66.8    44.92    18.81

زیان در مقایسه با تورم     -    21.8- واحد درصد    48- واحد درصد

در مجموع واضح است که نرخ مبادله به نفع ریال تقویت شده و با وجود تورم 67 درصدی 4سال و 4ماه اخیر، دلار 22-‌درصد و سکه طلا 48-‌درصد نسبت به تورم کمتر رشد کرده و این موضوع باعث تقویت ریال در برابر نرخ طلا و نرخ دلار بوده است.

 تقویت 47 درصدی نرخ مبادله و ارزش ریال در برابر دلار

در 4سال اخیر که اثر سیاست‌های انضباط مالی و کنترل تورم و ثبات بازار ارز دولت روحانی بر نرخ دلار منجر به تقویت ارزش ریال و نرخ مبادله به نفع ریال بوده است، شاخص تورم 66.8‌ درصد و نرخ دلار 44.92‌درصد رشد کرده است. نرخ دلار نسبت به تورم 21.8‌درصد کمتر رشد داشته و این موضوع به معنای تقویت نرخ مبادله ریال در برابر دلار یا تقویت ارزش ریال در برابر دلار به میزان22‌درصد بوده و از سوی دیگر به معنای زیان 22درصدی نگهداری دلار در مقایسه با تورم در 4سال اخیر است.

 زیان نگهداری 48 درصدی سکه در 4 سال

همچنین سکه از یک میلیون و 60 هزار تومان در اسفند 92 به یک میلیون و 212هزار و 600 تومان در تیر 96 رسیده و در این مدت 18.81‌درصد رشد کرده لذا اگر کسی در این مدت سکه خریداری کرده باشد در مقایسه با تورم 66.8 درصدی این4سال به میزان 48‌درصد زیان حاصل از نگهداری سکه داشته است.

 سال‌های 95 -1392

بررسی روند تغییر نرخ مبادله ریال و تقویت ارزش ریال در برابر دلار با احتساب تورم در 46سال اخیر نیز نشان می‌دهد که با روی کار آمدن دولت روحانی از سال 92 و کنترل تورم و ثبات بازار ارز، نرخ دلار روندی با ثبات داشته و در فاصله سال 92 تا فروردین 96 نرخ دلار روی هم رفته 593 تومان معادل 18.6‌درصد افزایش داشته است. این درحالی است که شاخص تورم از اسفند 92 تا فروردین 96 معادل 65.5‌ درصد رشد کرده است.

ارزش مبادله‌یی ریال در برابر دلار به خاطر رشد زیاد نرخ دلار در سال‌های 91و 92 که نرخ ارز از 1204تومان در سال 90 به 3184تومان در سال 92 رشد کرده است عملا منفی بوده و ارزش ریال به‌ شدت کاهش داشته و کاهش 75درصدی و 2.4درصدی در سال‌های 91و 92 به معنای افت ارزش مبادله‌یی ریال در برابر دلار یا کاهش ارزش ریال در سال‌های 91و 92 است.

اما با اثرگذاری تدریجی سیاست‌های اقتصادی دولت یازدهم بر بازار ارز، کنترل تورم و انضباط مالی و پولی و ارزی به تدریج بازار ارز با ثبات مواجه شده و ارزش مبادله ریال در برابر دلار در سال‌های 93تا 95 تقویت شده و ارزش ریال در سال 93 به میزان 13.2درصد، در سال 94 به میزان 3.1‌درصد و در سال 95 به میزان 6.3‌ درصد تقویت شده است.

همچنین با مقایسه شاخص تورم در فروردین 96 با شاخص تورم در اسفند 92 همچنین مقایسه نرخ دلار در فروردین 96 با نرخ دلار در اسفند 92 می‌توان دریافت که نرخ دلار در این 3سال 18.6‌درصد و نرخ تورم 65.5‌ درصد رشد کرده و بر این اساس فاصله رشد نرخ تورم با نرخ رشد دلار نشان می‌دهد که ریال به میزان 47‌درصد در این 3سال تقویت شده است.

این دو موضوع نشان می‌دهد که بهترین محل سرمایه‌گذاری در این 3سال سپرده‌های بانکی بوده که نرخ سودی بالاتر از نرخ تورم را به سپرده‌ها پرداخت کرده‌اند. به نظر می‌رسد که در صورت تداوم این سیاست‌های ثبات بازار ارز و کنترل نرخ تورم، بهترین محل برای سرمایه‌گذاری، بانک‌ها و سپرده‌های بانکی است و در صورتی که دولت و بانک‌ها برای تامین اعتبار واحدهای اقتصادی و تولید و اشتغال از آن بهره ببرند، دستاوردهای مناسبی مانند کاهش بیکاری و رشد سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی را در سال‌های پیش رو شاهد خواهیم بود و بازارهای طلا و ارز و سایر دارایی‌ها جذابیت زیادی برای سفته‌بازی و نقل و انتقال پول ندارند.

 کاهش سفته و برات فروش رفته در شهر تهران

در تیر ماه 1396 حدود 3.9میلیارد تومان سفته و برات در شهر تهران فروخته شـد کــه در مقایســه بــا مــاه قبــل 10‌درصـد کاهش و نســبت بــه مــاه مشــابه ســال قبــل 11.8‌درصـد افزایش یافته است.

 افزایش سفته و برات واخواست شده در شهر تهران

طبـق آمـار شـعبه واخواسـت دادگسـتری اسـتان تهـران در تیر مـاه 1396 معـادل 700برگ سفته و برات به مبلغی معادل 16.33میلیارد تومان در شهر تهران واخواست شد. در این ماه شاخص‌های تعداد و مبلغ سفته و برات واخواست شده به ترتیب بـه اعـداد 43.9و 46.5 رسید که در مقایسه با ماه قبل به ترتیب 45‌درصد و 34.9‌درصد کاهش و نسبت بـه مـاه مشـابه سال قبل به شاخص تعداد 1.3‌درصد کاهش و شاخص مبلغ 1.3درصد افزایش داشته است. شاخص متوسط مبلغ یک برگ سفته و برات واخواست شـده در تیر مـاه 1396 بـه عـدد 106رسـید. عـدد شـاخص مـذکور در تیر مـاه 1395 معـادل 103.2 بـوده اسـت.