«بریکس» جایگزینی برای گروه 7
گروه جهان|
اجلاس سران اقتصادهای نوظهور جهان، چین، هند، برزیل، روسیه و آفریقای جنوبی موسوم به گروه بریکس دوشنبه به مدت 3روز در شیامن چین آغاز شده است. بحران در شبه جزیره کره و آزمایش‌های نظامی و هسته‌یی کره‌شمالی، اختلافات مرزی چین و هند و تلاش برای توسعه همکاری‌های اقتصادی ازجمله موضوعاتی است که رهبران کشورهای حاضر در این نشست درباره آن گفت‌وگو می‌کنند. برخی ناظران اقتصادی با اشاره به رشد یک دهه اخیر چین به عنوان عضو برتر این گروه، پیش‌بینی کرده‌اند که بریکس می‌تواند تا دو دهه آینده جایگزینی قابل اعتنا برای گروه 7 باشد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، رییس‌جمهور چین در سخنرانی افتتاحیه نهمین اجلاس بریکس از کشورهای عضو، کمک به تقویت استقرار صلح و ثبات در جهان را خواستار شده است. شی جین پینگ با اشاره به تحرکات نظامی اخیر در شبه جزیره کره گفته است که تقویت مشاوره و همکاری بیشتر اعضا درباره موضوعات مهم بین‌المللی و منطقه‌یی می‌تواند تنش‌ها و خشونت در جهان را کاهش دهد.
رییس‌جمهوری چین میزبان ولادیمیر پوتین
رییس‌جمهوری روسیه، نارندرا مودی نخست‌‌وزیر هند و دیگر مقام‌ها خواهد بود. پکن همچنین از کشورهای تاجیکستان، مصر، کنیا، مکزیک و تایلند که از آنها با عنوان «به‌علاوه بریکس» نام برده می‌شود برای شرکت در نشست شیامن دعوت کرده است. با وجود آنکه این گروه در برگیرنده قدرت‌های اقتصادی نوظهور با جمعیتی انبوه است اما کشورهای عضو آن سازوکارهای سیاسی و اقتصادی متفاوتی با یکدیگر دارند و از نظر فرهنگی نیز تفاوت‌هایی آشکار دارند. کریستفر بالدینگ، کارشناس علوم سیاسی با اشاره به این تفاوت‌ها می‌گوید:«این کشورها چه از نظر اقتصادی، چه از وجه داد و ستد و مسائل مالی در تفاوت کامل با یکدیگر فعالیت می‌کنند و به سختی می‌شود، جایی برای هم‌پوشانی میان آنها دید.»
عصر تسلط چین بر اقتصاد جهان
با وجود اظهارات مایوس‌کننده ناظرانی چون بالدینگ، جیمز اونیل اقتصاددان انگلیسی در گزارشی با اشاره به نشست شیامن در نشریه هافینگتون پست نوشته در صورتی که چین همچنان در مسیر توسعه اقتصادی خود قرار داشته باشد، بریکس می‌تواند جایگزین گروه 7 شود. (گروه 7 شامل کشورهای آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا، امریکا و کاناداست.)
جیمز اونیل نوشته است: به نظر می‌رسد که امسال کنجکاوی‌ها درباره سرنوشت 5 اقتصاد نوظهور عضو بریکس بیش از پیش شده است. (واژه بریکس را من نخستین بار زمانی که در موسسه گلدمن ساکس فعالیت داشتم به کار بردم.) برای پاسخ دادن به پرسش‌ها درباره بریکس و سرنوشت آن باید حیات سیاسی و اقتصادی آن را از هم جدا کرد. اگر بخواهیم اقتصاد و سیاست را با هم در نظر بگیریم باید بگوییم که بله، این گروه در آینده نیز نشست‌های متعددی خواهد داشت، به حیات خود ادامه خواهد داد و احتمالا توسعه هم خواهد یافت. انتقادی که من بارها درباره بریکس خوانده‌ام درباره تسلط روزافزون چین بر این گروه بوده است. باید بگویم چین تنها کشور این گروه است که در 16سال گذشته مطابق انتظارات من پیشرفت کرده است. در واقع موفقیت اقتصادی چین خیلی زودتر از انتظار من اتفاق افتاد. زمانی که این گروه شکل گرفت من پیش‌بینی کرده بودم که فارغ از عملکرد احتمالی نسبتا ضعیف آفریقای جنوبی 4 کشور چین، برزیل، روسیه و هند حدود سال 2035 به لحاظ اقتصادی از گروه 7 سبقت خواهند گرفت؛ و چین نیز تا سال 2027میلادی اقتصاد اول جهان یعنی امریکا را پشت سر گذاشته و در صدر خواهد نشست. من رشد اقتصادی 7.5درصدی چین در این دهه و کُند شدن این رشد در دهه بعد را پیش‌بینی کرده بودم. حال باید گفت که چین به لحاظ اقتصادی بسیار خوب عمل کرده و جایی بالاتر از برزیل، روسیه، هند و آفریقای جنوبی ایستاده است و احتمالا در آینده‌یی نه چندان دور می‌تواند موفقیت‌های خود را دو برابر کند. بنابراین کاملا طبیعی است که پکن بر گروه بریکس تسلط داشته باشد. اما این فقط بریکس نیست، تسلط اقتصادی چین در بسیاری از حوزه‌ها آغاز شده است. یکی از موارد بسیار جالبی که سال گذشته شاهدش بودم این است که اگر واردات و صادرات را با هم در نظر بگیریم چین می‌توانست بزرگ‌ترین شریک تجاری آلمان باشد؛ و بنابر اعلام صندوق بین‌المللی پول چین اکنون منبع اصلی واردات حداقل 70کشور است؛ یعنی چیزی حدود یک سوم از جهان.
جالب اینکه با وجود عملکرد ناامیدکننده اعضای دیگر بریکس به ویژه برزیل و روسیه من هنوز هم پیش‌بینی می‌کنم که بریکس می‌تواند حدود سال 2035میلادی از گروه 7 پیشی بگیرد؛ تنها حجم فعالیت‌های اقتصادی و عملکرد قابل قبول این کشور. آنچه تعیین می‌کند آیا بریکس قادر خواهد بود از گروه 7 پیشی بگیرد یا نه، بستگی به این دارد که آیا چین همچنان در مسیر توسعه امروز خود حرکت خواهد کرد یا خیر.
بریکس در سده بیست‌ویکم و نخست بدون حضور آفریقای جنوبی ایجاد شد. 5 کشور عضو این گروه۴۰درصد جمعیت و بیشتر از ۲۲درصد تولید ناخالص ملی در سطح جهان را به خود اختصاص می‌دهند. نخستین اجلاس آن به سال ۲۰۰۹میلادی در روسیه بازمی‌گردد. آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۱ به این گروه پیوست. در همان سال اعضای این گروه موضوع افزایش همکاری‌های تجاری و ارزی و کاهش وابستگی به ایالات متحده و اروپا را مطرح کردند.
