موشکهایی به قیمت انزوای تجاری
گروه گوناگون بهدنبال آزمایشهای موشکی کرهشمالی، اعضای شورای امنیت سازمان ملل، تحریمهای متعددی علیه پیونگ یانگ وضع کردهاند. مهمترین تحریمها درباره منع صادرات کرهشمالی و سرمایهگذاری در این کشور بوده است؛ از آنجا که چین، اصلیترین شریک تجاری کره شمالی به شمار میرود، واکنش این کشور در عمل به قطعنامه تشدید تحریمها علیه کرهشمالی میتواند در نتایج تحریمها بسیار تاثیرگذار باشد. پس از آخرین آزمایش هستهیی کرهشمالی در چند روز گذشته، شورای امنیت سازمان ملل تاکید کرد که واکنشهای پکن و واشنگتن در مقابل کرهشمالی در تصمیمهای جدید در هفتههای پیش رو بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
هر چند که چین در ماههای گذشته، تحریمهای بسیاری علیه افراد و شرکتهای کره شمالی اعمال کرده اما همانطور که گفته شد همچنان مهمترین شریک تجاری این کشور بهشمار میرود. طبق گزارشهای به دست آمده، مجموع حجم واردات این کشور در سال 2015 حدود 4میلیارد دلار برآورد شده بود. با توجه به اینکه امریکا، چین را به تشدید فشار بر کرهشمالی در رابطه با برنامههای موشکی فرا خوانده است اما بسیاری از گزارشها حاکی از افزایش واردات از چین به کره شمالی است. طبق بسیاری از آمار اعلام شده، حجم واردات ذرت از چین به کره شمالی در سال 2017 در مقایسه با دوره مشابه در سال قبل حدود 32برابر افزایش یافته و در بسیاری از مواد غذایی دیگر نیز چند برابر شده است. به طور کلی واردات از چین حدود 85درصد از معاملات کرهشمالی را به خود اختصاص داده است. پیش از این نیز در سال 2015 واردات کره شمالی از دیگر کشورها در مقایسه با چین حجم بسیار اندکی داشت. هند، روسیه، تایلند، فیلیپین و مکزیک از دیگر شرکای تجاری کره شمالی هستند که میزان واردات از این کشورها در 2سال گذشته کمتر از 4درصد اعلام شده است.
نفتخام، مواد غذایی و پارچه از مهمترین محصولاتی هستند که کرهشمالی از کشورهای دیگر وارد میکند. محصولات عمده صادرات کرهشمالی نیز زغالسنگ و منسوجات است. همانطور که گفته شد، چین برای اعمال تحریم علیه کرهشمالی با فشار بسیاری از سوی امریکا روبه روست. مقامات پکن نگران هستند که اگر در راستای تحریمها علیه کرهشمالی با واشنگتن همکاری نکنند، تنشهای بسیاری میان این دو کشور ایجاد شود. بر این اساس وزارت بازرگانی چین در ماههای اخیر خبر از ممنوع شدن واردات مواد غذایی، سرب، سنگآهن و زغالسنگ از کره شمالی را اعلام کرده است. همچنین از ابتدای سال جاری میلادی چین تحریمهایی برای واردات مواد معدنی از کره شمالی به اجرا گذاشته بود. با این حال هنوز هم چین یکی از مهمترین مقاصد صادرات کره شمالی به شمار میرود. طبق آمارهای به دست آمده در سال 2015 حجم صادرات کرهشمالی به کشورهای دیگر نزدیک به 3 میلیارد دلار بود که تقریبا 83درصد از مجموع صادرات کرهشمالی به چین صورت میگرفت.
طبق تازهترین گزارشهای به دست آمده، چین بهعنوان آخرین مشتری زغالسنگ کرهشمالی، وارداتش را از این کشور متوقف کرده است؛ از آنجا که چین سهم قابلتوجهی در حجم صادرات کره شمالی داشت با این اقدام، صادرات کرهشمالی در آوریل سال جاری به صفر رسید. این مساله به کاهش دسترسی پیونگیانگ به ارز خارجی و درآمد حاصل از صادرات منجر خواهد شد.
بسیاری از اعضای امنیت سازمان ملل متحد، عقیده دارند تحریمهایی که با هدف متقاعد کردن پیونگیانگ برای توقف برنامههای هستهیی اتخاذ میشود منجر به افزایش مشکلات معیشتی مردم کرهشمالی خواهد شد. هر چند که تاکنون این تحریمها نتوانسته تغییراتی در برنامههای هستهیی این کشور ایجاد کند اما به نظر میرسد تنها گزینه اعضای شورای امنیت باشد.