استفاده بهینه از موافقتنامه تسهیل تجاری ایران و ارمنستان

کارشناسان با تاکید بر این نکته که ایران به جهت قرار گرفتن در بهترین موقعیت ترانزیتی در منطقه آسیا می‌تواند مسیری مناسب برای ترانزیت کالاهای کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا باشد، معتقدند قرار داشتن بین دو دریای خزر در شمال و خلیج‌فارس در جنوب و قرار گرفتن در موقعیت ترانزیتی شرق به غرب موقعیت ویژه‌یی است که کشور ما از آن بهره‌مند است. به گفته آنها عضویت در این اتحادیه به لحاظ مسیر ترانزیتی موقعیت ویژه‌یی برای ایران ایجاد کرده است که در یک طرف باعث می‌شود دسترسی به بازارهای اوراسیا به عنوان یک بخش مهم در منطقه تسهیل شود که این امر باعث می‌شود همواره بازاری مناسب برای محصولات ایران مهیا باشد. در این رابطه در آستانه امضای توافقنامه تعرفه ترجیحی بین ایران و اوراسیا، برای بررسی شرایط و امتیازات تسهیل ارتباطات تجاری با اوراسیا با شاهرخ ظهیری نایب‌رییس اتاق مشترک ایران و ارمنستان گفت‌وگو کرده‌ایم.

وی در خصوص اهمیت تقویت ارتباطات تجاری با منطقه اوراسیا گفت: کشورهای حوزه اوراسیا با جمعیت نزدیک به 300میلیون نفر موقعیت بسیار مناسبی برای صادرات ما فراهم آورده‌اند و هر گونه اقدامی در راستای دستیابی آسان به این بازار لازم و ضروری است.

وی با اشاره به اقدامات قبلی در این باره گفت: چندی پیش موافقتنامه‌یی بین ایران و ارمنستان برای ورود کالاهای نیم ساخته به این کشور و سایر کشورهای اوراسیا امضا شد. این امر برای ارسال و صدور کالاهای نیم ساخته ایرانی که در ارمنستان تکمیل می‌شوند بسیار موقعیت خوبی است. الگوهای زندگی و مصرف ساکنان آن کشور روز‌به‌روز بهتر و موجب افزایش تقاضا برای دامنه وسیعی از کالاها و محصولات مصرفی در سال‌های آینده خواهد شد و از طرفی کشور ارمنستان از طریق جاده و خط ریل به کشور گرجستان (بنادر آزاد پوتی و باطومی) و اروپای شرقی و همچنین با کشور روسیه مرتبط است و با توجه به هزینه حمل ارزان ریلی و آبی می‌توان کالاهای ساخته و نیمه ساخته شده را به آن منطقه و در گام بعدی به همه کشورهای حوزه CIS ارسال کرد. شاهرخ ظهیری در گفت‌وگو با اگزیم نیوز به امتیاز بهره‌مندی از تسهیلات کشاورزی ایران در حوزه برون‌مرزی نیز اشاره کرد و افزود: در این راستا محصولاتی که برای ایران کاشته و وارد کشور می‌شود، نباید از حقوق و عوارض گمرکی برخوردار شود.

وی با اشاره به ارسال کلیه نرخ‌های اجاره برای زمین‌های کشاورزی ارمنستان توسط این کشور و ضمن ابراز تاسف از عدم پاسخ روشن و شفاف وزارت جهاد کشاورزی ایران اظهار کرد: قرار است به کشاورزان ایرانی فعال در ارمنستان پروانه‌یی اعطا شود تا در صورت ورود محصولات کشاورزی به ایران حقوق و عوارض گمرکی آن رایگان باشد. مدیرعامل مرکز تجاری ایرانیان در ارمنستان در رابطه با فعالیت این مرکز اظهار کرد: با توجه به جمعیت اندک ارمنستان نباید به فعالیت تجاری در این کشور بسنده کنیم؛ اما نکته مهم بازار مناسب این کشور است که سکوی پرتاب مناسبی به سمت بازارهای روسیه و اوراسیا و حوزه قفقاز است.

ظهیری اضافه کرد: از آنجا که اتاق بازرگانی قادر به فعالیت تجاری نیست، ما تلاش داریم یک شرکت تجاری برای اتاق تشکیل دهیم و به زودی یک فروشگاه مرکزی برای محصولات ایرانی در ارمنستان ایجاد خواهد شد.

وی با بیان این مطلب که کالاهای ایرانی فروخته شده در این مرکز، فاقد حقوق و عوارض گمرکی خواهند بود، ادامه داد: دولت ارمنستان با این مهم موافقت کرده است و در صورت صادرات مجدد این محصولات از ارمنستان به روسیه باز هم حقوق و عوارض گمرکی نخواهد داشت که امتیاز بالایی برای کشورمان است.

ظهیری به عنوان نمونه از بازار مناسب خرمای ایران در روسیه یاد کرد و گفت: انبارها برای بسته‌بندی خرمای ایران آماده‌اند و در نتیجه، صدور خرمای ایران از کشورمان به روسیه بدون عوارض گمرکی صورت می‌گیرد. از طرفی حمل و نقل از ارمنستان به مسکو به راحتی توسط حمل و نقل ریلی در جریان است.

نایب‌رییس اتاق مشترک ایران و ارمنستان با ابراز امیدواری از نهایی شدن این طرح در سال جاری اعلام کرد: انبارهای لجستیکی در ارمنستان در دست ساخت است که کالای صادراتی بدون حقوق و عوارض گمرکی وارد این مرکز آزاد تجاری شده و معنای آن این است که کالای ایرانی از این مسیر بدون عوارض وارد اوراسیا می‌شود.

وی منافع بین دو کشور را در دو حوزه سیاسی و اقتصادی دسته‌بندی کرد و گفت: در شرایط بدون تنش منافع اقتصادی مدنظر کشورهاست و در تعاملات سیاسی نیز منافع اقتصادی در نظر گرفته می‌شود. بنابراین با توجه به اینکه روابط نسبتا خوبی با اوراسیا داریم، از نظر افزایش صادرات غیر‌نفتی چشم‌انداز خوبی را می‌توان تصور کرد.

ظهیری از روابط کشورمان با کشورهای گرجستان، قزاقستان و ارمنستان اظهار رضایت کرد و گفت: در حال حاضر از میان کشورهای اوراسیا تنها رابطه ما با آذربایجان رضایت‌بخش نیست. برای رفع این چالش‌ها نیازمند توسعه روابط دیپلماتیک هستیم. در حال حاضر رابطه تجاری ما با آذربایجان گرفتار موانع و سنگ‌اندازی‌های قانونی است، به شکلی که تجار به دلیل مانع‌تراشی‌های متعدد از ادامه فعالیت منصرف می‌شوند. این مشکلات نیز با گفت‌وگو و تعامل بیشتر قابل حل است.