تغییر ساعت کار یا تجویز تاخیر؟

گروه راه وشهرسازی   زهره علامی

در حالی که محسن پورسیدآقایی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، از موافقت هیات‌وزیران با طرح تغییر ساعات اداری کارمندان در دو هفته آغازین مهرماه خبر داده است، به نظر می‌رسد که هیات دولت با وجود ابلاغ بخشنامه از سوی معاون اول رییس‌جمهوری در این زمینه، تمایل چندانی برای اجرای این طرح ندارد، زیرا دبیر هیات دولت در واکنش به رسانه‌یی شدن این خبر اعلام کرد که هیچ‌گونه تغییری در ساعت کار دستگاه‌ها، بانک‌ها و شرکت‌ها ایجاد نمی‌شود و صرفا تاخیرات این دو هفته تا ساعت ۹ مجاز شمرده می‌شود.

محسن حاجی‌میرزایی دبیر هیات دولت، درباره موافقت هیات وزیران با تغییر ساعات آغاز به کار ادارات دولتی در دو هفته اول مهرماه، می‌گوید: در اصل این بخشنامه یک مساعدت به کارمندانی است که دانش‌آموز دارند تا رفت و آمد خود و فرزندان‌شان را در روزهای اول ماه مهر و ترافیک این روزها مدیریت کنند.

به گزارش «تعادل»، طرح تغییر ساعت آغاز به کار ادارات دولتی که از سوی شهردار تهران مطرح شده باتوجه به افزایش تقاضای سفرهای شهری از اول تا پانزدهم مهرماه اجرایی می‌شود، البته ناگفته نماند که اجرای این طرح، چندان از سوی کارشناسان ترافیک شهری تایید نمی‌شود، زیرا آنها اجرای این طرح را، راه‌حلی مقطعی برای مدیریت ترافیک پایتخت طی دوهفته ابتدایی مهر ماه می‌دانند و معتقدند که مسوولان شهری باید به‌دنبال کاهش سفرهای درون‌شهری باشند و این تصمیمات نمی‌تواند گزینه‌یی موثر برای حل این معضل پایتخت باشد.

 پرهیز از انجام سفرهای غیرضروری

محسن پورسیدآقایی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، اظهار می‌کند: هیات وزیران بحث شناور شدن شروع ساعات کار ادارات را از 9 صبح پذیرفته است و به‌زودی به تمام نهادها بخشنامه می‌شود.

وی با بیان اینکه از شنبه 6 صبح تمام فرماندهان اصلی موضوعات ترافیکی برای رصد و رفع مشکلات احتمالی ترافیک پایتخت در مرکز کنترل ترافیکی شهر تهران حضور دارند، تاکید می‌کند: با توجه به تمام تصمیم‌گیری‌های انجام شده، از مردم می‌خواهیم برای مدیریت ترافیک اول مهرماه همکاری لازم را با دست‌اندرکاران این حوزه داشته باشند و تا آنجا که می‌توانند از انجام سفرهای غیرضروری خود در هفته اول مهرماه بپرهیزند. به گفته معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، طبق بررسی‌های انجام شده در هفته اول مهر شاهد پیک ترافیکی صبحگاهی و عصرگاهی بابت تردد کارمندان، والدین و دانش‌آموزان و دانشجویان به مراکز علمی و مدارس هستیم که میزان ترافیک صبحگاهی به دلیل همزمانی این ترددها بسیار بیشتر است.

وی با بیان اینکه بعدازظهرها هم پیک زیادی در بازگشت کارمندان و دانش‌آموزان به سمت مبدا وجود دارد، می‌گوید: از سوی دیگر بخش عمده ترافیک عصرگاهی و شبانگاهی شهر تهران به خاطر همزمانی دهه اول مهرماه با دهه اول محرم است که این همزمانی حجم ترافیک را در سطح شهر بیشتر می‌کند به همین دلیل از شهروندان می‌خواهیم سفرهای غیرضروری نداشته باشند.

پورسیدآقایی بیان می‌کند: در صورت عدم استفاده از سرویس مدارس در رساندن فرزندان خود به مدارس حتما از توقف دوبله، سوبله یا حاشیه‌یی مقابل مدارس جلوگیری کنند و حتی در صورت امکان با فاصله بیشتری از مقابل مدرسه توقف کنند، از سوی دیگر با سازمان آموزش و پرورش شهر تهران و انجمن اولیا و مربیان نیز توافق شده است که از روز اول سرویس مدارس بدون مشکل کار خود را انجام دهد.

معاون شهردار تهران با تاکید بر اینکه کمک والدین در کاهش ترافیک بسیار موثر است، ادامه می‌دهد: مدیران مجموعه‌های داخل شهرداری و نمایندگان پلیس راهور تهران بزرگ، آموزش و پرورش، اورژانس تهران، فرمانداری و استانداری در ستاد استقبال از مهر حضور دارند تا در صورت لزوم دستورات و تمهیدات ویژه‌یی را برای مهار و کنترل ترافیک اول مهرماه و خدمت‌رسانی به شهروندان داشته باشیم.

 کاهش سفرهای درون شهری

مسعود مهاجر کارشناس ترافیک شهری‌، درباره تصمیم جدید شهرداری برای شناورسازی ساعت آغاز به کار ادارات دولتی به «تعادل» می‌گوید: این اقدام ممکن است در دو، سه روز ابتدایی اجرای طرح، اثرگذار باشد اما تداوم آن در دوهفته نمی‌تواند تاثیر چندانی بر ترافیک پایتخت داشته باشد.

مهاجر می‌افزاید: شناورسازی ساعات آغاز به کار ادارات دولتی، در دو هفته می‌تواند موجب تغییر الگو کار میان کارمندان، نهادها و سازمان‌های دولتی شود و این احتمال وجود دارد که آسیب‌ها و زیان‌های مالی این سلسله تغییرات در بازار کار، محاسبه نشده باشد.

وی ادامه می‌دهد: در ایران برای معضل ترافیک به‌دنبال اجرای راه‌حل‌های مقطعی هستیم که این راه‌حل‌ها در طولانی‌مدت نمی‌تواند اثرگذار باشد.

به گفته مهاجر، سالانه در اول مهر ماه، حدود 300 تا 500هزار خودرو به تعداد خودروهای پایتخت اضافه می‌شود که تنها اقدام مفیدی که در این زمینه می‌توان انجام داد، کاهش تعداد رفت و آمدهای درون‌شهری است.

این کارشناس حوزه ترافیک شهری اظهار می‌کند: آموزش و پرورش باید سختگیری‌های بیشتری در زمینه ثبت‌نام دانش‌آموزان اعمال کند و هر دانش‌آموزی باید در مدارس محله خود ثبت‌نام کند و اجازه ثبت‌نام در مدارس محله‌های دیگر را نداشته باشد. مهاجر بیان می‌کند: در ایالات‌متحده امریکا، دانش‌آموزان فقط در مدارس محله خود می‌توانند ثبت‌نام کنند و در صورتی که تمایل به ثبت‌نام در مدارس محلات دیگر را داشته باشند، باید به آن محله نقل مکان کنند. در حالی که در ایران، برخی دانش‌آموزان مناطق شمالی شهر در مدارس مناطق مرکزی پایتخت ثبت‌نام می‌کنند یا بالعکس.

وی با اشاره به اهمیت به کارگیری راهکارهایی برای کاهش تعداد سفرهای درون‌شهری دانش‌آموزان می‌گوید: باتوجه به اینکه اقدام مثبتی برای کاهش تعداد خودروهای شخصی انجام نمی‌شود، باید به‌دنبال کاهش سفرهای درون‌شهری باشیم.

این کارشناس حوزه ترافیک شهری ادامه می‌دهد: با افزایش تعداد خودروهای شخصی، محل عبور خودروهای عمومی کاهش می‌یابد ضمن اینکه تعداد اتوبوس‌ها هم به اندازه نیاز افزوده نمی‌شود و درصورت افزایش هم، ‌فضایی برای عبور و مرور اتوبوس‌های اضافه شده در شهر وجود ندارد.

مهاجر تصریح می‌کند: اقدام شهرداری برای شناورسازی ساعت آغاز به کار ادارات دولتی، راهکار مناسبی نیست و تاثیرات دامنه‌دار و موثری بر ترافیک شهری ندارد.

وی پیشنهاد می‌دهد: همان‌گونه که اجرای طرح دولت الکترونیک توانست در کاهش سفرهای درون‌شهری مفید باشد، سختگیری آموزش و پرورش مبنی بر ثبت‌نام دانش‌آموزان در مدارس محل سکونت دانش‌آموزان هم می‌تواند موثر باشد.

 شناورسازی در سال تحصیلی

اگرچه مسعود مهاجر، تغییر ساعت آغاز به کار ادارات دولتی برای مدیریت ترافیک پایتخت در اوایل مهرماه را بی‌اثر می‌داند، بهرام فریور صدری کارشناس حوزه ترافیک موافق این اقدام شهرداری است و به «تعادل» می‌گوید: آغاز ساعت کار ادارات از 9 صبح می‌تواند به کاهش ترافیک پایتخت کمک کند زیرا اوج ترافیک صبح ساعت 8 است و باتوجه به اینکه تعداد بسیاری از کارمندان، در روزهای ابتدایی مهر فرزندان خود را به مدارس می‌رسانند این تصمیم می‌تواند در افت حجم ترافیک صبحگاهی کمک کند.

صدری می‌افزاید: این اقدام در کاهش ترافیک عصرگاهی هم موثر است و می‌تواند در روزهای آغازین مهر، نظم بهتری را در شهر برقرارکند.

به گفته وی، این طرح می‌تواند در 9 ماه سال تحصیلی هم ادامه یابد تا شاهد کاهش بار ترافیکی شهر در سایر ماه‌های سال هم باشیم.

متن بخشنامه معاون اول درباره تغییر ساعات ادارات دولتی

متن بخشنامه معاون اول درباره تغییر ساعات ادارات دولتی به این شرح است:

باتوجه به آغاز سال تحصیلی ۱۳۹7-۱۳۹6 و برای مدیریت تقاضای سفرهای شهری و کاهش زمان ناشی از ترافیک سنگین در معابر اصلی و شریانی شهر تهران، کلیه دستگاه‌های اجرایی و بانک‌های شهر تهران مجازند از اول تا پانزدهم مهرماه سال جاری در صورت تاخیر کارمندان خود تا ساعت (۹) صبح، تاخیر مزبور را مجاز تلقی کنند و در صورت لزوم ساعات تاخیر را به‌عنوان مرخصی ساعتی منظور دارند.