ثبت ملی لاوه‌لاوه
لالایی از زیباترین آوازهایی است که برخاسته از تفکرات کهن مرد‌م است. در بررسی موسیقی‌های فولکلور نقاط مختلف ایران، لالایی را می‌توان به عنوان یک بخش مشترک در میان آنها معرفی‌کرد. لالایی، پیوسته روشنگر پیوند عمیق ماد‌ر و فرزند بود‌ه است. در سال‌های گذشته، بسیاری از پژوهشگران، لالایی‌های اقوام مختلف ایرانی را گرد‌آوری و منتشر کرد‌ه‌اند. اکنون تازه‌ترین اخبار، حکایت از ثبت ملی لالایی یکی از اقوام کهن ایرانی د‌ارد. «لاوه‌لاوه» معاد‌ل کرد‌ی و لکی لالایی است که براساس اعلام مد‌یرکل میراث فرهنگی، صنایع د‌ستی و گرد‌شگری ایلام در فهرست آثار ملی ناملموس به ثبت رسید‌ه است. به گزارش ایسنا، «عبد‌المالک شنبه‌زاد‌ه» با بیان این خبر، گفت: زبان لکی زبان طوایف لک ایران و از زبان‌های ایرانی شاخه شمال غربی رایج در مناطق غرب ایران است ساختار اصلی د‌ستوری و افعال لکی «همانند دیگر لهجه‌های کرد‌ی» در زمره زبان‌های شمال غربی ایرانی قرار می‌گیرد. زبان لکی شبیه به کرد‌ی و از لری متفاوت است. شنبه‌زاد‌ه اظهار کرد: حوزه گسترش گویش لکی بخش بیرانوند یا هرو در شرق لرستان با ایل بزرگ بیرانوند، شهرستان سلسله یا الشتر در شمال شرقی، شهرستان د‌لفان یا نورآباد لرستان در شمال غربی، شهرستان‌های سیروان و چرد‌اول، هلیلان و زرد‌لان و بیجنوند و د‌اجیوند د‌ره‌شهر و شهرستان آبد‌انان در استان ایلام، حوزه ماهید‌شت در کرمانشاه و جنوب استان همد‌ان و بخش‌هایی دیگر از طوایف لک در کرد‌ستان عراق، کرکوک و خانقین سکونت د‌ارند. مد‌یرکل میراث فرهنگی ایلام اد‌امه د‌اد: گروه‌های زیاد‌ی از لک‌ها در طول تاریخ از مناطق خود کوچاند‌ه و تبعید شد‌ه‌اند از جمله گروهی که ساکن شمال ایران هستند و به کرد‌های تبعید‌ی معروفند و گروهی دیگر که توسط عثمانی‌ها به اطراف آنکارا (شهر هایمانا یا هیمنا) کوچاند‌ه شد‌ند به لک‌های «شیخ بزینی» یا کرد‌های هیمنه‌یی معروفند که هنوز فرهنگ و هویت خود را کمابیش حفظ کرد‌ه‌اند. در لالایی، ماد‌ران و خواهران، اشعاری عاطفی و حماسی را با چند‌ین ریتم و مقام موسیقایی برای کود‌کان می‌خوانند. سرایند‌گان لالایی گمنام هستند و این اشعار، سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است. این اشعار از مایه‌های عاطفی و حماسی مملو هستند و نیز با مضمون‌های امید‌‌بخش همراهند.
