دستمان را برای پرورش مدیر باز بگذارید

وزارتخانه بدون وزیر نیرو، دیروز اقدام به برگزاری همایشی با عنوان «مدیران آینده صنعت برق کشور» کرد. همایشی که همزمانی آن با روزهای نبود وزیر در این وزارتخانه می‌تواند خود تداعی‌گر عدم تربیت مدیران به اندازه کافی بوده باشد که دست رییس‌جمهور را برای انتخاب سکاندار ساختمان شیشه‌یی چندان باز نگذاشته است. روز گذشته، همایشی دوگانه با نام‌های «زنگ مهر موسسه آموزش عالی علمی و کاربردی صنعت آب و برق» و «مدیران آینده صنعت برق کشور» در سالن همایش‌های خلیج‌فارس پژوهشگاه نیرو برگزار شد.

جمشید انصاری، معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان امور اداری و استخدامی کشور، علی‌اکبر اولیا، معاون سرمایه انسانی این سازمان، ستار محمودی، سرپرست وزارت نیرو، علی‌اکبر مهاجری، معاون تحقیقات و منابع انسانی وزارت نیرو، آرش کردی، مدیرعامل شرکت مادرتخصصی توانیر، امیررضا خاکی، رییس موسسه آموزش مدیریت وزارت نیرو و نزدیک به هزار نفر از دیگر مدیران و کارشناسان صنعت برق استان‌های مختلف کشور حضور داشتند.

در ابتدای این همایش، امیررضا خاکی با اشاره به نیاز وزارت نیرو در هر دوره از مدیریت خود به 2هزار مدیر در سطوح و بخش‌های مختلف تاکید کرد که برای عمل به ابلاغیه ابتدای سال رییس‌جمهور و سایر اسناد بالادستی در راستای تربیت مدیران جدید و جوان، راهی جز آموزش و افزایش دانش و تجربه باقی نمی‌ماند.

در ادامه آرش کردی مدیرعامل توانیر از شرایط دشوار تابستان پشت سر گذاشته برای صنعت برق و توانیر کشور سخن گفت. وی عنوان کرد که رشد مصرف برق 7 درصدی در سال جاری به هیچ‌وجه منطبق بر پیش‌بینی‌ها نبود و این مساله شرایطی سخت و بحرانی برای مدیران صنعت برق به وجود آورد. با این حال برای نخستین‌بار رکورد تولید و پایداری تولید برق با رسیدن به مرز 98درصدی شکسته شد تا عبور از آن بحران امکان‌پذیر شود.

علی‌اکبر مهاجری، معاون تحقیقات و منابع انسانی وزارت نیرو نیز به تشریح دیدگاه‌های خود درباره آموزش و پرورش مدیران وزارت نیرو پرداخت. وی عنوان کرد: با توجه به چالش‌های امروزی مانند انقلاب‌های صنعتی و پیامدهای آن، ‌کاهش وابستگی مشاغل به موقعیت جغرافیایی، ‌کوچک شدن سازمان‌ها و برون‌سپاری و در نهایت جهانی شدن و فضای رقابتی شکننده، ماهیت مشاغل تغییر کرده است. مهاجری، رمز بقا در چنین محیطی را افزایش بهره‌وری و انعطاف‌پذیری دانست و عنوان کرد در برخی شرایط حتی نیاز است از کارکنان اقتضایی (توانمند برای یک پروژه و شرایط خاص) استفاده شود.

معاون تحقیقات و منابع انسانی وزارت نیرو افزود: در دولت گذشته، وضعیت آموزش نیروهای انسانی در وزارت نیرو بهتر از سایر وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها بود اما یکی از مواردی که تا سال 93 به آن توجه نشده بود، تناسب آموزش‌ها با نیازهای عملی و تخصصی حوزه و برنامه‌ریزی نشدن دقیق این آموزش‌ها بود. از سال 93 به بعد که این موضوع مورد توجه قرار گرفت، رشد کیفی آموزش‌های منابع انسانی در وزارت نیرو هم آغاز شد و از 10 هزار نفر-ساعت سال 93 به 76 هزار نفر-ساعت در سال 95 رسید. این امید وجود دارد که این رقم برای سال جاری به 150 تا 200 نفر-ساعت برسد.               

وی البته این اقدامات را کافی ندانسته و بیان کرد که باید به آموزش نیروی انسانی شرکت‌های پیمانکاری هم توجه بیشتری کرد. مهاجری همچنین ابراز امیدواری کرد که در چارچوب قانون مدیریت خدمات کشوری، امکان استخدام و استفاده از توانایی‌های نخبگان خصوصی در قالب مدیران و حتی کارشناسان سیاست‌گذاری وزارت نیرو فراهم شود.

 2 هزار بحران در روز برای وزارت نیرو

در ادامه این همایش ستار محمودی، سرپرست وزارت نیرو به تشریح اهمیت کار مدیران پرداخت. به گفته وی هر سازمانی منابع مختلفی دارد که برای رسیدن به اهداف خود باید از آنها به خوبی استفاده کند. در این میان منابع انسانی مهم‌ترین و قوی‌ترین منبع به شمار می‌رود و مدیر خوب و آگاه باید بیشترین استفاده را از این نیرو ببرد.

وی با اشاره به اینکه وزارت نیرو در هر روز با 2 هزار بحران مواجه می‌شود، ‌گفت: مدیریت بحران‌ها و عبور از آنها با مدیریت تصادفی و آزمون و خطا امکان‌پذیر نیست و در چنین حالتی شاهد هدررفت منابع و کارایی پایین مدیریت خواهیم بود. اگر مدیریت علمی و مبتنی بر تجربه گذشتگان صورت نگیرد، هر یک از 2هزار بحران روزانه وزارت نیرو می‌تواند تبدیل به بحرانی در ابعاد مختلف شود.

سرپرست وزارت نیرو در تشریح ماهیت خدمات این وزارتخانه گفت: با وجود انحصار ظاهری خدمات برق و آب، خدمت‌های مختلف بسیاری به وسیله نهادهایی مانند شهرداری و وزارت نفت به مردم داده می‌شود و آنها این خدمات مختلف را در ذهن خود مقایسه می‌کنند. از طرف دیگر جهان هم در پویش و شتاب است و اگر وزارت نیرو از این ویژگی‌ها برخوردار نباشد از رقبای خارجی و بدتر از آن از رقبای درون‌مرزی خود جا می‌ماند.

محمودی با تاکید بر بررسی موردسنجی تجربیات گذشته و درس گرفتن از آنها عنوان کرد: ما با مطالعات و هزینه‌های بسیار، یک سد می‌سازیم اما می‌گویند نام آن سد را نیاور؛ چرا که مافیاست. فرد دیگری عنوان می‌کند، آبی که (با سدسازی) برای ما آوردید، برایمان مزاحمت شده است. در صنعت برق هم مثال‌های مشابهی دیده می‌شود. سوال اینجاست که اگر ما همه‌چیز را در نظر گرفته‌ایم، چرا (با وجود هدف خدمت) برای مردم مزاحمت ایجاد کرده‌ایم؟ این موضوع نشان می‌دهد که مساله اجتماعی یا زیست‌محیطی را در مطالعات و برنامه‌ریزی‌ها ندیده‌ایم. مدیریت یک‌بعدی نیست و باید با آموزش چنین مواردی (مدیریت) اصلاح شود.

ستار محمودی در پایان سخنان خود و خطاب به معاون اداری و استخدامی رییس‌جمهور درخواستی را مطرح کرد. وی گفت: ما (وزارت نیرو) برای آموزش مدیران خود منابع مالی نمی‌خواهیم. ما مقررات و مجوزهایی می‌خواهیم که بتواند دستان ما را باز کند؛ به ویژه در زمان پیاده کردن آموزش‌های انجام شده. اگر آموزش مدیران و تسهیل مسیر با مقررات و مجوزها به‌طور همزمان انجام شود، آنگاه می‌توانیم با جمعیت (کارکنان و مدیران) کمتر، پوشش خدمات بیشتری داشته باشیم.

 میانگین سن مدیران باید 13سال کم شود

در بخش پایانی همایش مدیران آینده صنعت برق کشور، جمشید انصاری معاون رییس‌جمهور به تحسین از برنامه آموزشی وزارت نیرو پرداخت و آن را یکی از سازمان‌هایی دانست که برنامه‌های خوبی برای بهسازی منابع انسانی و آموزش مدیریت داشته است. معاون اداری و استخدامی رییس‌جمهور در تشریح مزیت این برنامه‌ریزی برای تربیت مدیران آینده صنعت برق کشور عنوان کرد: به‌طور کلی دو راه برای تامین مدیران آینده امکان‌پذیر است که یکی گزینش و جذب از خارج از بدنه سازمان‌ها و دیگری گزینش از بدنه است. تجربه ثابت کرده که در ایران و به دلیل ساختارها و شرایط خاص، تضمین موفقیت رویکرد دوم محتمل‌تر است؛ به ویژه آنکه افراد انتخاب شده شناخت بیشتری از محیط و شرایط کار داشته و افراد بدنه هم نیاز دارند تا توجه بیشتری به استعدادها و توانایی‌های آنها شود.

انصاری در تشریح تجربه‌های قبلی این دو رویکرد عنوان کرد: پیش از این در سازمان امور اداری و استخدامی کشور طرحی برای تربیت مدیران آینده و با عنوان «دستیاران جوان» اجرا کردیم که مدیران سازمان از آن استقبال نکردند. در طرف دیگر در وزارت نفت و سازمان‌هایی مانند ایدرو و ایمیدرو از رویکرد دوم استفاده شد و نتیجه موفقیت‌آمیز بود.

رییس سازمان امور اداری و استخدامی کشور افزود: مدیریت در بخش عمومی هم باید به افراد آموخته شود، مهارت‌ها و فنون حرفه مدیریت باید به آنها انتقال یابد و جسارت مدیران منجر به ارتقای توان تصمیم‌گیری شود تا آنها بتوانند تصمیمات بزرگی در شرایط بحرانی بگیرند.

انصاری در پایان سخنان خود، 3 توصیه برای موسسه آموزش مدیریت وزارت نیرو داشت: شفافیت باید هم در ارزیابی‌های افراد و هم در ارتقای آنها به بالاترین سطح برسد تا انگیزه افراد و کارکنان افزایش یابد.

انصاری بر لزوم تشکیل بانک اطلاعاتی از افراد گزینش شده برای مدیریت در پست‌های آینده وزارت نیرو صحبت کرده که مدیران کنونی در نهایت ملزم به استفاده از این پایگاه و استخدام افراد تربیت شده شوند. در نهایت هم آموزش در تمام طول خدمت افراد گزینش شده استمرار داشته باشد تا آنها همواره آماده و مجهز به دانش روز باشند.