برگزیت، دستاویز جانسون برای نخستوزیری
گروه جهان| طلا تسلیمی|
نخست‌وزیر بریتانیا یک‌شنبه در حالی برای شرکت در کنفرانس سالانه حزب محافظهکار راهی شهر منچستر شد که خبرهای جسته و گریخته از احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام دیگری در کشور حکایت دارند. ترزا می در ماه مه با تکیه بر نظرسنجی‌های موجود و تصورات در مورد محبوبیت محافظه‌کاران، برگزاری انتخابات پارلمانی را درخواست کرد تا به‌گفته خودش موضع مذاکراتی بر سر برگزیت را تقویت کند؛ اما در پی مسائل گوناگونی از جمله تلاش‌ها برای پیشبرد «برگزیت سخت»، حملات تروریستی در منچستر و لندن و نارضایتی عمومی از سیاست‌های دولت محافظهکار، انتخابات را به شکستی تمام عیار برای ترزا می تبدیل کردند. نخست‌وزیر اکثریت پس از انتخابات مجبور شد برای تشکیل دولت به ائتلاف با حزبی کوچک‌تر تن در دهد؛ اما مساله وخیم‌تر این است که برخی اعضای کابینه دولت و اعضای حزب محافظهکار نیز اعتماد چندانی به ترزا می ندارند و طبق شواهد موجود از هر فرصتی برای زیر سوال بردن قدرت او و احتمالا جانشینی‌اش استفاده می‌کنند. یکی از نمونه‌های مشهود این تلاش‌ها مداخله‌های اخیر بوریس جانسون وزیر خارجه بریتانیا در مساله برگزیت است. وی اقدامات خود را در این زمینه چندی پیش و با انتشار مقاله‌یی در آستانه سخنرانی مهم ترزا می آغاز کرد و در شرایطی که انتظار می‌رفت، نخست‌وزیر از مصالحه با اروپایی‌ها برای پیشبرد مذاکرات سخن بگوید، جانسون تمام‌قد از برگزیت سخت و احتمال جدایی بدون توافق دفاع کرد؛ اما این رویکرد وزیر خارجه با انتقادهای شدیدی همراه شد و اخیرا نیز یکی از وزرای پیشین کابینه جانسون را به «قصور» در انجام وظیفه متهم کرد و برکناری وی را خواستار شد.
وزیر شورشی کابینه
نیکی مورگان، وزیر پیشین آموزش و پرورش در کابینه دولت محافظهکار یک‌شنبه در گفت‌وگوی اختصاصی با ایندیپندنت تاکید کرد که بوریس جانسون در پی مداخله‌های پی در پی در مساله برگزیت که قدرت رهبری ترزا می را تحت تاثیر قرار داده، هیچ جایی در «یک دولت مسوول» ندارد. مورگان همچنین وزیر خارجه را به «قصور» در انجام وظیفه متهم کرد و گفت: اتخاذ موضع مشترک با حامیان برگزیت سخت تنها مسیر جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر را به دفتر نخستوزیری هموار می‌کند و به ویرانی حزب محافظهکار منجر می‌شود. مورگان که ریاست کمیته بانفوذ خزانه‌داری حزب را عهده‌دار است، اقدامات جانسون در ترسیم «خطوط قرمز» در مساله برگزیت را اشتباه خواند و گفت: «دولت بریتانیا باید بر خروج از اتحادیه اروپا با کمترین خسارات ممکن تمرکز کند، نه اینکه به ترسیم خطوط قرمز در جهت حمایت از طرفداران تجارت آزاد، مالیات اندک و تسهیل قوانین بپردازد. افرادی که چنین دستورکاری را پیش میبرند هیچ جایی در یک دولت مسوول ندارند؛ چنین اقدام کوتاهی در انجام وظیفه در جهت منافع ملی است و باید متوقف شود. آنهایی که فکر می‌کنند برگزیت فرصتی برای کاهش مالیات‌ها و تسهیل قوانین تجارتی است، ظاهرا به تهدیدی که کوربین برای دولت دارد، هیچ اهمیتی نمی‌دهند. زمان آن رسیده که این افراد از خواب بیدار شوند. نه تنها رای‌دهندگان هیچ علاقه‌یی به چنین دیدگاهی ندارند، بلکه چنین رویه‌یی از نظر اقتصادی هوشمندانه نیست و تلاش‌های حزب را به باد می‌دهد. » وزیر پیشین آموزش و پرورش معتقد است که رویکرد جانسون با برنامه‌های برگزیتی ترزا می مغایرت دارد و مهم‌تر اینکه جانسون هیچ اهمیتی برای امنیت مالی میلیون‌ها نفر رای‌دهنده بریتانیایی که خواستار خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بودند، قائل نیست. مورگان این اظهارات را در حالی مطرح کرد که جانسون در پی مصاحبه اخیر با «د سان» بار دیگر با انتقادهای گسترده همکاران خود در کابینه و قانونگذاران حزب محافظهکار مواجه شده است. سیمون هارت یکی از قانونگذاران حزب محافظهکار در توییتر خود نوشت: «اشتباه متوجه شده‌ام یا جدیدا به جانسون نقش یا مسوولیت جدیدی در این زمینه واگذار شده است؟» یکی از وزرای کابینه هم که خواست نامش فاش نشود، گفت دیگر وزرای دولت به‌طور فزاینده از جانسون فاصله می‌گیرند، چرا که وی تنها برای پیشبرد منافع شخصی خود حزب محافظهکار و کشور را دچار تزلزل کرده است؛ جانسون امیدوار است با چنین اقداماتی حمایت محافظه‌کاران حامی برگزیت را به دست آورد و بتواند به عنوان رهبر جدید حزب و نخست‌وزیر جانشین ترزا می شود.
احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام
ظاهرا اقدامات بوریس جانسون چندان بی‌فایده نبوده است. طبق نظرسنجی‌های انجام شده از اعضای بانفوذ حزب محافظهکار، مداخله‌های متعدد جانسون در مساله برگزیت وی را به محبوب‌ترین فرد به عنوان رهبر بعدی محافظه‌کاران تبدیل کرده است. ظاهرا موضع‌گیری سختگیرانه جانسون در این زمینه که دوره انتقالی برگزیت نباید حتی یک ثانیه هم از دو سال بیشتر باشد، اینکه بریتانیا نباید در دوره انتقالی از قوانین اتحادیه اروپا تبعیت کند و اینکه بریتانیا نباید پس از خروج از اتحادیه اروپا هزینه‌یی به بروکسل بپردازد، طرفداران زیادی در میان هم حزبی‌هایش دارد.
در این میان، گزارش‌های منتشر شده از احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام مجدد حکایت دارند. اریک پیکلز، وزیر پیشین ارتباطات در این باره گفته: «اگرچه رقابت‌های مداوم هزینه تبلیغاتی زیادی را به دفاتر اصلی حزب محافظهکار تحمیل می‌کند، اما لازم است از آمادگی کامل برای یک انتخابات ناگهانی و قریب‌الوقوع کسب اطمینان کنیم. » وی با تاکید بر اینکه بی‌ثباتی در پارلمان کنونی اهمیت آمادگی برای انتخابات را افزایش می‌دهد، افزود: شیوه نگارش مانیفست حزب برای انتخابات بعدی باید به کلی تغییر کند. پیکلز توصیه کرده به جای اینکه نخست‌وزیر روند انتخاباتی را به کلی تحت کنترل داشته باشد، کمیته‌یی از وزرا برای توافق در مورد سیاست‌گذاری‌ها و نظام تبلیغاتی حزب تشکیل شود. طبق این گزارش با توجه به آینده نامعلوم ترزا می به عنوان رهبر حزب بهتر است، فعالیت‌ها برای آماده‌سازی مانیفست حزب از ماه ژوئن سال 2018 آغاز شود.
دور بعدی انتخابات پارلمانی بریتانیا برای سال 2022 برنامه‌ریزی شده و ترزا می وعده داده در انتخابات سراسری بعدی نیز رهبری حزب محافظهکار را بر عهده خواهد داشت؛ اما جانسون بر این باور است که ظرف یک‌سال آینده ترزا می از رهبری حزب کنار گذاشته خواهد شد. شک و تردیدها در مورد شرایط ترزا می و رهبری حزب همچنان ادامه دارد، اما طبق محدودیت زمانی پیشنهادی پیکلز برای بازنویسی مانیفست حزب پاسخ همه سوالات در مورد آینده نخستوزیری احتمالا تا پیش از تابستان آینده داده خواهد شد.
