بار همه‌پرسی کاتالونیا بر دوش اقتصاد اسپانیا
گروه جهان| طلا تسلیمی|
پس از دو روز تظاهرات گسترده و اعتصاب‌های سراسری در کاتالونیا، رییس دولت محلی این منطقه اعلام کرد، ظرف چند روز آینده اعلام استقلال خواهد کرد. در همین حال پادشاه اسپانیا مسوولان محلی را به نقض قانون اساسی کشور و در پیش گرفتن رفتاری غیرمسوولانه متهم کرد. تنش‌ها میان مقامات محلی و دولت مرکزی از زمان برگزاری همه‌پرسی به شدت افزایش یافته و به نظر می‌رسد، دولت اسپانیا همه توان خود را برای جلوگیری از جدایی کاتالونیا به کار گرفته است. ناآرامی‌ها در اسپانیا روند فروش سهام‌های مادرید را تسریع کرد اما آنچه نگران‌کننده است تاثیرات منفی تحولات اخیر بر اوراق قرضه دولت اسپانیاست چراکه شرایط کنونی با پیچیدگی‌هایی در سیاست‌گذاری‌های قانونی ازجمله در تعیین بودجه سال 2018 همراه خواهد بود.
جدایی جنجالی
سه‌شنبه بیش از ۷۰۰هزار نفر در بارسلونا برای حمایت از استقلال منطقه کاتالونیا تظاهرات و اعتصاب کردند. کارلوس پوجدمون، رییس دولت محلی کاتالونیا همان روز گفت که این منطقه در چند روز آینده 48ساعت پس از شمارش کل آرا اعلام استقلال خواهد کرد. طبق نتایج اعلام شده تا دیروز بیش از 90درصد از شرکت‌کنندگان در همه‌پرسی در داخل منطقه کاتالونیا به استقلال رای «آری» داده‌اند؛ اما آراء افرادی که در خارج از منطقه ساکن هستند و در همه‌پرسی شرکت کرده‌اند هنوز به طور کامل شمارش نشده است. به گزارش دویچه‌وله، رییس دولت محلی کاتالونیا همچنین گفت درحال حاضر هیچ ارتباطی میان دولت محلی کاتالونیا و دولت مرکزی اسپانیا وجود ندارد. پوجدمون همچنین در مورد مداخله احتمالی دولت اسپانیا برای تحت کنترل درآوردن اوضاع گفت:«این اشتباهی است که همه چیز را عوض می‌کند.»
ساعاتی پیش از اظهارات رییس دولت محلی کاتالونیا فیلیپه ششم، پادشاه اسپانیا برای نخستین مرتبه درباره حوادث اخیر کاتالونیا و همه‌پرسی این منطقه اظهارنظر کرد. وی که تا پیش از همه‌پرسی روز یک‌شنبه مواضع نرمی درخصوص ناآرامی‌ها در کاتالونیا داشت در یک سخنرانی تلویزیونی گفت: «مقام‌های محلی کاتالونیا با رفتار غیرمسوولانه خود، ثبات اقتصادی و اجتماعی کاتالونیا و سراسر اسپانیا را به خطر انداخته‌اند. با توجه به وخامت اوضاع، این وظیفه دولت است که مطابق با قانون اساسی کشور، نظم را برقرار و فعالیت نهاد‌های دولتی را تضمین کند.» وی بحران کنونی در کاتالونیا را «به شدت جدی» توصیف کرد و برای حل آن، اتحاد ملی را خواستار شد. به گفته فیلیپه ششم، همه‌پرسی اخیر می‌تواند اقتصاد پررونق منطقه خودمختار کاتالونیا و کل اسپانیا را به خطر بیندازد.
عواقب اقتصادی
همه‌پرسی استقلال کاتالونیا این سوال را پیش کشیده که جدایی منطقه از اسپانیا از نظر اقتصادی چه عواقبی خواهد داشت. جدا از تفاوت‌های زبانی و هویت فرهنگی، ماهیت اقتصادی کاتالونی نیز با باقی مناطق در اسپانیا متفاوت است. در 17منطقه جغرافیایی در اسپانیا کاتالونیا ثروتمندترین آنها به شمار می‌آید و با بهره بردن از گردشگری، صادرات، تولیدات کارخانه‌یی و صنعت حدود 19درصد از کل اقتصاد اسپانیا را تشکیل می‌دهد. مالیات‌دهندگان کاتالونیایی نیز سهم بسزایی در درآمد مالیاتی دولت اسپانیا دارند اما میزان کمک‌های دولت مرکزی به منطقه اندک است و ظاهرا نارضایتی ساکنان منطقه از شرایط اقتصادی یکی از انگیزه‌های اصلی پشت برگزاری همه‌پرسی استقلال بوده است. بسیاری از مردم کاتالونیا بر این باورند که بار دیگر مناطق اسپانیا را بر دوش می‌کشند و در صورت جدایی، عملکرد بهتری خواهند داشت. اما به عقیده کارشناسان، ناآرامی سیاسی ناشی از همه‌پرسی بر اقتصاد هر دو منطقه اسپانیا و کاتالونیا تاثیر منفی خواهد گذاشت.
به گزارش فایننشال تایمز در پی فشارهای ناشی از همه‌پرسی کاتالونیا و ناآرامی‌های سیاسی در اسپانیا، فروش سهام‌های مادرید و اوراق قرضه دولت این کشور در معاملات چهارشنبه تسریع شد. در پی تشدید تنش‌های مرتبط با استقلال کاتالونیا، سرمایه‌گذاران اوراق قرضه اسپانیا را با سرعت هر چه بیشتر می‌فروشند و از بازار سهام این کشور خارج می‌شوند. بازده شاخص سهام اوراق قرضه 10ساله اسپانیا در معاملات چهارشنبه با افزایش 6.6 واحدی به 1.785درصد رسید که بالاترین سطح از ماه مارس تاکنون محسوب می‌شود؛ لازم به ذکر است که بازده در پی کاهش قیمت‌ها افزایش می‌یابد. در همین حال بازده اوراق قرضه آلمان موسوم به «بوند» که امن‌ترین اوراق بهادار در سراسر اروپا محسوب می‌شود با کاهش 3.2واحدی به 0.43درصد رسید. در حقیقت تحولات اخیر در اسپانیا سبب شد، اختلاف بازده سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه ایمن آلمان با اوراق قرضه مخاطره‌آمیز اسپانیا به بیش از 135واحد برسد.
موسسه اعتبارسنجی مودی در گزارشی در مورد شرایط اسپانیا نوشت:«افزایش تنش‌ها تاثیرات منفی بر اعتبار اوراق قرضه اسپانیا داشته است چراکه این مساله روند سیاست‌گذاری‌های قانونی ازجمله تعیین بودجه برای سال 2018میلادی را دشوار می‌کند. پیش از همه‌پرسی، وزیر دارایی اسپانیا اعلام کرد که ارائه برنامه بودجه سال 2018 احتمالا به تعویق خواهد افتاد و احتمال دارد که دولت بودجه 2017 را برای سال بعدی تمدید کند. دولت در اقلیت برای تصویب برنامه بودجه در پارلمان به جلب حمایت حزب ملی‌گرای باسک نیاز دارد و تحولات اخیر، شرایط را در این زمینه دشوار و حمایت این حزب از پیشنهادهای دولت در آینده را غیرمحتمل کرده است.»
دادگاه، رییس پلیس کاتالونیا را فرا خواند
قاضی دادگاه عالی اسپانیا دیروز چهارشنبه رییس پلیس کاتالونیا، معاون وی و رهبران دو گروه مستقل مدنی را برای بازجویی احضار کرد. به گزارش رویترز، دادگاه عالی اسپانیا اعلام کرده که این افراد به دلیل نقششان در جریان تظاهرات روزهای 21و 22سپتامبر در بارسلونا که به دستگیری چند مقام دولتی کاتالان و حمله به دفاتر دولتی منجر شد مورد بازجویی قرار می‌گیرند. مقام‌های اسپانیا می‌گویند این تظاهرات‌ها مانع عملیات‌های پلیس شده‌اند. طبق گزارش‌های منتشر شده، رییس شورای ملی کاتالان نیز در میان احضارشدگان است.
