رونمایی از بسته 5 میلیارد دلاری برای شرکت‌های نفتی داخلی
کاردر در پاسخ به «تعادل»: سند محرمانگی قراردادهای جدید در شورای عالی امنیت ملی تصویب شد
گروه انرژی حمید مظفر
کنگره «نفت و نیرو» روز گذشته و با برگزاری آیین افتتاحیه در مرکز همایش‌های بین‌المللی سازمان صدا و سیما سومین دوره خود را آغاز کرد. کنگره و نمایشگاهی که بانی اصلی آن باشگاه نفت و نیرو است که نام آن در روز معرفی بیژن زنگنه در مجلس حاشیه‌ساز شد و مخالفان وزیر نفت آن را محلی برای توزیع رانت معرفی کردند. زنگنه البته در همان روز دفاع این اتهامات را رد و از عملکرد این مجموعه دفاع کرد. روز گذشته نیز زنگنه که به نظر می‌آمد احوال چندان خوشی نیز ندارد، پشت تریبونی صحبت می‌کرد که لوگوی باشگاه نفت و نیرو خودنمایی می‌کرد، مجددا فرصت را مغتنم شمرد تا این باشگاه را نه مکانی برای توزیع رانت بلکه محفلی برای گفت‌وگو و تولید اندیشه بنامد. وی برای اینکه خیال منتقدان را نیز راحت کرده باشد، اعلام کرد که دیگر در این باشگاه سمتی ندارد و تنها یک عضو معمولی است. البته اینکه حضور وزیر نفت در باشگاه نفت و نیرو به عنوان عضو عادی یا دارای مناصب بالا تا چه حد در خیال نگران منتقدان وی تفاوت ایجاد خواهد کرد، موضوع دیگری است. فارغ از باشگاه نفت و نیرو و حاشیه‌های رانتی‌اش، زنگنه روز گذشته از یک بسته جدید قراردادی رونمایی کرد که در نوع خود کم‌سابقه است. به گفته وزیر نفت این بسته 5 میلیارد دلاری قرار است از ابتدای سال 97 و به مدت 2سال صرف بهبود راندمان و افزایش تولید از میدان‌های موجود شود. علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت نیز دیگر سخنران این مراسم بود که عمده صحبت‌های خود را به تشریح تغییرات سیاستی جدید در شرکت ملی نفت و ابزارهای دولت برای حمایت مالی از پروژه‌ها و سرمایه‌گذاران اختصاص داد. وی همچنین در گفت‌وگو با «تعادل» از تصویب نهایی سند محرمانگی قراردادهای جدید نفتی در شورای عالی امنیت ملی و نیز مشکلات متقاضیان توسعه میدان نفتی آزادگان برای تشکیل کنسرسیوم که موجب تاخیر در برگزاری مناقصه شده است، خبر داد.
گزارش«تعادل» از مهم‌ترین اتفاقات افتتاحیه شلوغ سومین کنگره نفت و نیرو را در ادامه می‌خوانید.
آیین افتتاحیه کنگره دو روزه نفت و نیرو روز گذشته و با حضور وزیر نفت برگزار شد. بیژن زنگنه صحبت‌های خود را با حواشی‌ای که در ماه‌های اخیر پیرامون باشگاه نفت و نیرو به‌وجود آمده است، آغاز کرد:«روزی که در سال 1390 فکر تشکیل این باشگاه را کردیم، هدف، تشکیل یک اتاق فکر برای بخش انرژی کشور بود که هیچ بار مالی و وابستگی به دولت نداشته باشد. این باشگاه کمتر از 200عضو دارد اما عده‌یی مداوم از وجود این باشگاه نگرانند و این نگرانی را نیز ابراز می‌کنند. ما نمی‌فهمیم دلیل نگرانی از اینکه عده‌یی دور هم جمع شوند، چیست؟ اینکه برخی ادعا می‌کنند رانت اطلاعاتی در این باشگاه توزیع می‌شود، نادرست است. در جایی که اطلاعات برای همه منتشر می‌شود، رانت معنا ندارد.»
اما مهم‌ترین خبری که روز گذشته از زبان زنگنه اعلام شد، آماده‌سازی یک بسته 5 میلیارد دلاری برای افزایش راندمان میدان‌های موجود و حفظ سطح تولید کشور بود. بسته‌یی که به گفته وزیر نفت بخشی از آن شامل تعمیر و ترمیم چاه‌های موجود و بخش دیگر آن شامل حفر چاه‌های جدید و رفع تنگناهای روسطحی و بهره‌برداری است.
زنگنه در تشریح بیشتر پروژه‌های این بسته که منحصرا برای شرکت‌های ایرانی طراحی شده است، گفت:«این بسته به پروژه‌های متعدد تقسیم می‌شود و تلاش بر این است که هیچ‌کدام از این پروژه‌ها هزینه‌یی بیشتر از 300میلیون دلار در بر نداشته باشد.» وزیر نفت با بیان این جمله که:«ما برای اینها تامین مالی می‌کنیم» افزود:«اجرای آنها 2ساله است و بازپرداخت آن از طریق درآمد اضافی این میدان‌هاست و بازپرداخت آن در کمتر از 3سال امکان‌پذیر است. برنامه ما این است که این طرح‌ها در سال‌های 97و 98 اجرا شده و از سال 98 بازپرداخت این طرح‌ها همزمان با آغاز تولید آغاز شده و تا 1400 به پایان برسد.»
امضای قرارداد FLNG به زودی
زنگنه در ادامه جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه و دستیابی به هدف NO FLARING را یکی دیگر از برنامه‌های وزارت نفت و شخص رییس‌جمهور دانست و ابراز امیدواری کرد که تا پایان دولت دوازدهم گاز همراهی برای سوختن وجود نداشته باشد. وی به طرح‌های موجود در این زمینه همچون ان‌جی‌ال 3100، ان‌جی‌ال3200، ان‌جی‌ال خارک و بیدبلند2 اشاره کرد اما این طرح‌ها را کافی ندانست و افزود که دولت به دنبال روش‌های دیگر برای جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه است.
سیاست‌های توسعه ال‌ان‌جی در ایران بخش بعدی صحبت‌های زنگنه را تشکیل می‌داد. وزیر نفت با ابراز امیدواری در رابطه با به سرانجام رسیدن پروژه ایران ال‌ان‌جی اعلام کرد که برای واحدهای کوچک با ظرفیت تولید کمتر از یک میلیون و
500 هزار تن در رابطه با قیمت گاز تجدیدنظر صورت گرفته است تا بدین‌ترتیب انگیزه‌یی برای ورود سرمایه‌گذاران ایجاد شود. به‌زودی نیز قرارداد یک واحد تولید ال‌ان‌جی شناور(FLNG) امضا خواهد شد که به گفته زنگنه شاید نخستین مورد از آن در دنیا باشد.
مخالف باشیم، دشمن نباشیم
زنگنه در پایان صحبت‌های روز گذشته خود بار دیگر ایران را کشوری سرشار از فرصت‌های کار و سرمایه‌گذاری دانست و از همه گروه‌های سیاسی در کشور درخواست کرد که نگاه خود را معطوف به سازندگی ایران کرده و از تمرکز بر مسائلی که وقت نیروهای کشور را تلف می‌کنند، صرف نظر کنند. وی جمله معروف خود در مجلس شورای اسلامی را روز گذشته مجددا تکرار و اظهار کرد:«می‌توانیم با هم مخالف باشیم اما با هم دشمن نباشیم چون همه ما در یک کشور هستیم و دشمنی معنا ندارد. از یک‌دیگر نفرت نداشته باشیم؛ نفرت‌پراکنی خوب نیست.» زنگنه همانطور که صحبت‌های خود را با موضوع باشگاه نفت و نیرو آغاز کرد با همان موضوع نیز به پایان برد و اعلام کرد که درحال حاضر در این باشگاه هیچ مسوولیتی ندارد و تنها یک عضو عادی است که از ایده تولید فکر و اندیشه‌ورزی در همه بخش‌های کشور حمایت می‌کند.
پاسخ کنگره به منتقدان
مدیرعامل شرکت ملی نفت دیگر سخنران مهم روز نخست کنگره سوم نفت و نیرو بود. کنگره‌یی که به گفته وی پاسخ به منتقدانی است که معتقد بودند، دولت حتی حاضر نیست برگزاری نمایشگاه‌ها را به بخش خصوصی واگذار کند چه برسد به واگذاری فعالیت‌های اجرایی و سرمایه‌گذاری. کاردر با اشاره به تولید روزانه 6 میلیون بشکه‌یی نفت در ایران پیش از پیروزی انقلاب اعلام کرد که در 2سال اخیر و با مدنظر قرار دادن پروژه‌های EOR و IOR دستیابی مجدد به این سطح از تولید امکان‌پذیر به نظر می‌رسد. البته وی اذعان کرد که این هدف قطعا در دوره برنامه ششم توسعه دست نیافتنی است و احتمالا از سال دوم برنامه هفتم توسعه و با ثمربخشی پروژه‌های افزایش راندمان تولید که زمان خاص خود را می‌طلبد، می‌توان به آن دست پیدا کرد.
کاردر در ادامه به شرکت‌های ایرانی فعال در حوزه EPC، GC و MC تذکر داد که وضعیت فعالیت خود را تغییر دهند و به دنبال این نباشند که فقط با یک مدل همه کارهای خود را دنبال کنند. وی اعلام کرد که ما به دنبال ایجاد و توسعه شرکت‌های بهره‌بردار در ایران هستیم که بتوانند امور بهره‌برداری میدان‌ها را به عهده بگیرند.
تذکر بعدی کاردر به شرکت‌هایE&P بود که کماکان علاقه‌مند به فعالیت‌هایEPC هستند. مدیرعامل شرکت ملی نفت با اشاره به اینکه هیچ شرکت اکتشاف و تولید بزرگ بین‌المللی در دنیا وجود ندارد که مسوولیت‌هایی همچون لوله‌کشی و حفر چاه را به عهده بگیرند 3پارامتر اصلی فعالیت شرکت‌هایE&P را به ایرانی‌ها یادآوری کرد. این 3پارامتر شامل مدیریت مخزن، مدیریت پروژه به صورت کلان و تامین منابع است. کاردر از شرکت‌های (به اصطلاح) اکتشاف و تولید ایرانی درخواست کرد که چسبندگی خود به فعالیتEPC را رها کرده و در وضعیت فعالیت‌های خود تغییر ایجاد کنند.
کاردر در ادامه صحبت‌های خود به طراحی مدل فاینانس پروژه‌های توسعه‌یی اشاره کرد. یکی از بخش‌های این مدل استفاده از اوراق مشارکت است که براساس گفته‌های کاردر برای نخستین بار در تاریخ کشور، وزارت نفت سازوکاری ترتیب داده است که ریسک هجینگ ارزی این اوراق بر عهده دولت و نه سرمایه‌گذار قرار بگیرد. مدیرعامل شرکت ملی نفت در این باره توضیح داد:«این اوراق به صورت ریالی و پایه دلاری عرضه می‌شود. به عبارت دیگر هجینگ بخش ارزی برعهده دولت قرار می‌گیرد. بدین معنی که سرمایه‌گذار اوراق قرضه را به صورت معادل ریالی خریداری می‌کند و در تاریخ سررسید از دولت دلار دریافت می‌کند. در واقع کسانی که ریال دارند و در بازارها به دنبال خرید دلار هستند تا در خانه‌های خود نگهداری کنند، می‌توانند با این مکانیسم اوراق مشارکت پروژه‌های ما را خریداری کنند و در تاریخ سررسید از ما دلار دریافت کنند و نرخ سودی نیز کسب کنند.
کاردر پس از پایان صحبت‌های خود در آیین افتتاحیه سومین دوره کنگره نفت و نیرو به میان خبرنگاران آمد تا پاسخگوی انبوه پرسش‌های آنها باشد. بحث مربوط به تصویب سند محرمانگی در شورای عالی امنیت ملی یکی از مهم‌ترین اظهاراتی بود که روز گذشته کاردر در پاسخ به «تعادل» از آن خبر داد. مرداد ماه امسال بود که وزیر نفت با حضور در رسانه ملی اظهار کرد که مناقصه میدان نفتی آزادگان معطل تصویب سند محرمانگی قراردادهای جدید نفتی در شورای عالی امنیت ملی است. مساله‌یی که به گفته وزیر، مانع از ارائه اطلاعات به شرکت‌های متقاضی حضور در این میدان شده و همین مساله برگزاری مناقصه را با اختلال مواجه کرده است. اما روز گذشته مدیرعامل شرکت ملی نفت خبر داد که این سند محرمانگی به تصویب رسیده است و مشکلی از این جهت برای امضای قراردادهای جدید وجود ندارد.
وی همچنین در پاسخ به پرسش «تعادل» در رابطه با آخرین فرصت شرکت‌های متقاضی برای تشکیل کنسرسیوم آزادگان گفت:«ما به صورت رسمی درخواست کرده‌ایم که کنسرسیوم‌ها تشکیل شوند اما هنوز این اتفاق نیفتاده است. آخرین فرصت این شرکت‌ها قبل از اعلام قیمت‌گیری است. در این رابطه یک فرصت 2هفته‌یی به شرکت‌های متقاضی داده شد اما آنها اعلام کردند که برای تشکیل کنسرسیوم فرآیند سختی بین خودشان برای تعیین سهم دارند بنابراین بعد از آخرین اعلام مجددا باید این مهلت را تمدید کنیم و تاریخ دقیق آن مشخص نیست.»
کاردر همچنین در رابطه با احتمال خروج امریکا از برجام و تاثیر آن بر امضای قراردادهای جدید نفت اظهار کرد که شرکت‌های متقاضی حضور در ایران تاکنون ابراز نگرانی در این رابطه نکرده‌اند. البته این مساله تابع سیاست دولت‌های آنهاست که آنها نیز تاکنون مواضع درستی در این زمینه اتخاذ کرده‌اند.
