تردید دولت امریکا برای فسخ قرارداد «بویینگ» با «هما»
اگرچه قرار بود 12 اکتبر(پنج‌شنبه هفته گذشته) دولت امریکا موضع خود را درباره فروش 80 فروند هواپیما بویینگ به ایران و ارتباط آن با توافق هسته‌یی اعلام کند اما با توجه به درخواست کاخ سفید از دادگاه فدرال شیکاگو برای تمدید این ضرب‌الاجل، این دادگاه به وزارت دادگستری امریکا ۲ماه مهلت داده است تا بتواند برآوردهای لازم درباره همسویی یا نقض جزییات این قرارداد با برجام را انجام دهد.
تمدید 2ماهه ضرب‌الاجل دادگاه فدرال شیکاگو به دولت ترامپ درباره توافق بویینگ و ایران ایر در شرایطی انجام می‌شود که به تازگی دو نماینده کنگره امریکا هم در نامه‌یی به دادستان کل این کشور خواستار افشای جزییات قرارداد بویینگ و ایران ایر شده بودند به گزارش العالم این درخواست بعد از آن مطرح شده که یک موسسه حقوقی متعلق به رژیم صهیونیستی به شرکت بویینگ درباره پیشبرد قرارداد خود با ایران هشدار داده بود در ماه جولای شرکت «شورات هادین» به نمایندگی از مدعیانی که خانواده قربانیان تروریسم ایران خوانده می‌شوند، اعلام کرده بود که ایران باید پیش از خرید هواپیما به پرداخت بدهی خود به این افراد وادار شود. دلیل آن هم این است که دادگاه‌های فدرال امریکا پیش از این با طرح اتهامات بی‌پایه و اثبات نشده علیه ایران، این کشور را به پرداخت غرامت به کسانی که اصطلاحا قربانیان تروریسم خوانده شده‌اند، موظف کرده‌اند و در یکی از این پرونده‌ها، یک دادگاه فدرال امریکا با متهم کردن ایران به دست داشتن در یک حمله تروریستی در سال 2003 تهران را به پرداخت مبلغ 67 میلیون دلار به خانواده یکی از قربانیان این حمله به نام «لیبوویچ» محکوم کرد و این خانواده هم با تنظیم شکواییه‌یی خواستار آن شده که تمامی اموال ایران که در اختیار شرکت بویینگ است، توقیف شود.
در این میان به نظر می‌رسد که کاخ سفید درحال بررسی ابعاد توافق ایران ایر با بویینگ و تحلیل شرایط مالی شرکت بویینگ با فسخ این قرارداد 16.6میلیارد دلاری است و درباره فسخ یا اجرای این قرارداد تردید دارد و در این مدت نتوانسته تصمیم مناسبی برای سرنوشت این قرارداد اعمال کند ضمن اینکه بویینگ ادعا کرده که افشای جزییات مربوط به فروش هواپیما به ایران با ایجاد اخلال در یکی از بخش‌های اصلی توافق هسته‌یی به منزله دخالت در سیاست خارجی امریکا در قبال ایران خواهد بود و به گفته رسانه‌های غربی این شرکت برای پنهان نگاه داشتن جزییات توافقش با ایران تلاش می‌کند و حتی استدلال‌هایش درباره پنهان نگاه داشتن مبادلاتش با ایران را به صورت مهر و موم شده، تقدیم دادگاه فدرال شیکاگو کرده است.
تاکید بر محرمانه ماندن جزییات قرارداد ایران ایر با بویینگ از سوی مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران هم تکرار شد و وی با محرمانه خواندن جزییات مفاد قراردادهای خرید هواپیما از بویینگ، ایرباس و ATR اعلام کرد که محرمانه بودن این قراردادها به دلیل تقاضای کارخانه‌های سازنده و طرفین مذاکره است و جزییات قراردادهای خرید هواپیماهای غربی پیچیده و فوق محرمانه است.
ناگفته نماند با وجود تلاش بویینگ برای مخفی ماندن جزییات قراردادش با ایران ایر، چندی پیش سخنگوی این شرکت اعلام کرد که از نظر اقتصادی حجم خرید ایران در مقایسه با قراردادهای بویینگ با دیگر شرکت‌های هواپیمایی قابل توجه نیست و در صورتی که این شرکت دستور جدیدی از وزارت خزانه‌داری دریافت کند بر مبنای آن اقدام می‌کند.
قرارداد خرید ۲۰ فروند هواپیمای ATR نهایی شده است
با توجه به تصویب متمم ممنوعیت فروش هواپیماهای تجاری به ایران از سوی کنگره امریکا و افزایش تنش‌ها میان ایران و امریکا درباره تداوم برجام، نگرانی‌ها درباره سرنوشت قراردادهای امضا شده میان ایران ایر با بویینگ، ایرباس و ATR تشدید شد و در این میان معاون فروش شرکت ATR در خاورمیانه هم اعلام کرد که با آگاهی تمام از تصمیمات مقامات امریکایی، این شرکت مجبور است از زوایای مختلف به این قرارداد نگاه کند و مجوز افک برای فروش هواپیمایی ATR در ایران تا سال 2018 اعتبار دارد بنابراین، این شرکت تا دو سال دیگر فرصت دارد تا 20فروند هواپیما را به صورت کامل تحویل دهد اما با این وجود، مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران با قاطعیت اعلام کرد که قرارداد خرید ۲۰فروند هواپیمای ATR نهایی شده است.
فرزانه شرفبافی اظهار امیدواری کرد که تعداد هواپیماهای ATR براساس قرارداد امضا شده با شرکت‌های سازنده و برنامه‌ریزی‌های انجام شده به ۲۰فروند برسد و این برنامه تا پایان سال ۲۰۱۸میلادی محقق شود.
او ادامه داد: این هواپیماها در تمام مناطق کشور برای پروازهای استانی و منطقه‌یی به کار گرفته می‌شود که این کار از جنوب کشور و شهر بندرعباس با ۲فروند هواپیما آغاز شده است.
شرفبافی اضافه کرد: این هواپیماها، پروازهای منطقه‌یی مانند بندرعباس به دوبی، مسقط و سایر شهرهای حوزه خلیج فارس متناسب با نیاز و تقاضا را هم انجام می‌دهند.
مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی گفت: این پروازها برای خدمات‌رسانی به تمام کشور، ارتقای خدمات‌رسانی به مردم و انجام پروازهای بدون تاخیر و با کیفیت برقرار شده است.
او همچنین از اختصاص دو هواپیمای ATR پسابرجامی به فرودگاه بندرعباس و پرواز آنها به ۱۰شهر بزرگ کشور خبر داد و گفت: براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای هواپیماهای ATR پسابرجامی 2 فروند هواپیمای ATR خریداری شده در استان هرمزگان مستقر می‌شود.
شرفبافی بیان کرد: این هواپیماها، هواپیماهای نویی هستند که گروه پروازی و خدمه پرواز ایرانی با آنها فعالیت می‌کنند. پروازها از طریق شهر بندرعباس به شهرهای مختلفی انجام می‌شود که ۱۰شهر بزرگ را مانند زاهدان، کرمان، یزد، شیراز و کیش در نظر گرفتیم که شهرهای دیگری هم در برنامه قرار می‌گیرند.
مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران افزود: قرار است این هواپیماها در منطقه حاشیه خلیج فارس پروازهای منطقه‌یی هم داشته باشند که حدود یک تا دو ماه آتی برنامه‌ریزی برای پروازهای خارج از کشور برای هواپیمای ATR در دستور کار است.
او درباره ظرفیت این هواپیماها گفت: ظرفیت این هواپیماها بین ۶۵ تا ۷۰نفر است که مسافران را جابه‌جا می‌کند و تهاتر پروازی به صورتی است که سعی کردیم حداکثر تعداد پرواز را از بندرعباس داشته باشیم. شرفبافی تصریح کرد: پروازها در 3 مسیر پروازی و روزانه به صورت رفت و برگشت انجام می‌شود.
مدیرعامل هما افزود: در هر مسیر رفت و برگشت 3پرواز داریم که با 2 فروند هواپیما ۶ پرواز در روز خواهیم داشت که اگر وضعیت به خوبی پیش رود به ۱۰پرواز در روز می‌رسیم.
شرفبافی پیش از این درباره تامین منابع هواپیماهای ATR گفته بود که ایران ایر با وجود تمایل فاینانس‌های خارجی به دنبال منابع داخلی است و خرید 20فروند هواپیمای دیگر هم در صورت رضایت از محصولات انجام می‌شود.
او درباره پیش‌پرداخت خرید دهمین هواپیمای ATR هم اعلام کرده بود که پرداخت‌ها برای خرید هواپیما طبق برنامه‌ریزی خواهد بود و هیچ پیش‌پرداختی انجام نشده و پس از تولید دهمین و یازدهمین هواپیماها که از نوع ATR است برای تامین فاینانس آن هم اقدام می‌کنیم.
