ساخت 10 فرودگاه تا سال 1404
از میان 54 فرودگاه کشور که تحت نظارت شرکت فرودگاهها فعالیت میکنند تنها چند فرودگاه از جمله فرودگاههای بینالمللی مهرآباد، مشهد، شیراز و امام خمینی (ره) اقتصادی و سودده محسوب میشود و درآمد این فرودگاهها هزینه آنها را پوشش میدهد، اما هزینههای سایر فرودگاههای کشور از محل درآمد فرودگاههای اقتصادی و منابع شرکت فرودگاههای کشور اداره میشود تا فعالیت آنها ادامه داشته باشد و این مناطق از داشتن فرودگاه محروم نشوند زیرا در غیر این صورت، شاهد تعطیلی اکثر فرودگاههای کشور هستیم. از آنجا که لازمه توسعه صنعت هوانوردی کشور، توسعه فرودگاههاست، توجه به شرایط فرودگاههای کشور ضروری به نظر میرسد و بر همین اساس روزنامه تعادل برخی از کلیدیترین نکات درباره وضعیت کنونی فرودگاههای کشور را گزارش میکند.
هماکنون، مجموع فرودگاههای قابل بهرهبرداری ساخته شده در کشور، ۸۹ فرودگاه است.
۶۰ فرودگاه فعال مسافری در کشور وجود دارد که ۵۴ فرودگاه آن ملکی و متعلق به شرکت فرودگاهها است و ۶ فرودگاه فعال دیگر متعلق به نیروهای مسلح یا سازمانهای مناطق آزاد هستند.
اگرچه هماکنون از 89 فرودگاه کشور تنها
60 فرودگاه فعال هستند، اما در سند چشمانداز ۱۴۰۴ ذکر شده که تا آن زمان تعداد فرودگاههای کشور باید به ۹۹ فقره برسد درحالی که لزوم زیرساختهای اقتصادی، فنی، ناوبری، ایمنی، حفاظت، ناوگان و همچنین تقاضای سفر به این فرودگاهها در برنامههای کلان دیده نشده است.
به گفته وزیر راه و شهرسازی قرار است که فرودگاههای بوشهر، اهواز، شیراز، اصفهان، مشهد و تبریز با سرمایهگذاری خارجی توسعه مییابد.
تعداد زیادی از فرودگاههای کشور متروکه و غیرفعالند و استفادههای غیرتجاری و غیرمسافری مانند آموزشی، سم پاشی، توریستی، نظامی، تعمیرات و فرود اضطراری از آنها میشود.
در سال 95 حدود 93 درصد پروازهای کشور در 15 فرودگاه جابهجا شدهاند و فقط حدود 7 درصد پروازها از 40 فرودگاه انجام شده که این موضوع به معنای زیاندهی فرودگاهها و تحمیل بار مالی اضافه بر صنعت هوایی کشور است.
۸۰ درصد فعالیتهای پروازی مربوط به
۹ فرودگاه است و مابقی فرودگاهها (۵۱ فرودگاه) تنها ۲۰ درصد فعالیت صنعت هوانوردی تجاری کشور را به خود اختصاص میدهند.
فرودگاههای شاهرود، سمنان، داراب، کلاله و... از جمله فرودگاههایی هستند که به دلیل کمبود ناوگان، پروازی در آن انجام نمیشود، ولی این فرودگاهها دارای نیرو هستند و هزینه نگهداری آنها، بار مالی زیادی بر حمل و نقل هوایی تحمیل میکنند.
9 فرودگاه با مجوز بینالمللی، 25 فرودگاه دارای مرز هوایی و 20 فرودگاه داخلی فعالیت میکند که فروگاههای بینالمللی مهرآباد، امامخمینی(ره)، هاشمینژاد مشهد، بندرعباس، تبریز، زاهدان، شیراز و یزد، فرودگاه بینالمللی کشور است.
فرودگاههای آبادان، اراک، اردبیل، ارومیه، اهواز، بجنورد، بم، بندرلنگه، بوشهر، بیرجند، خرمآباد، رشت، رفسنجان، زنجان، ساری، سبزوار، سنندج، سیرجان، شهرکرد، کرمان، کرمانشاه، لارستان، گرگان، لامرد و همدان، 25 فرودگاه مرز هوایی ایران هستند.
فرودگاههای ابوموسی، ایرانشهر، ایلام، پارسآباد مغان، جهرم، جیرفت، خوی، داراب، رامسر، زابل، زرقان، سراوان، سمنان، سهند، شاهرود، طبس، فسا، کلاله، نوشهر و یاسوج ۲۰ فرودگاهی هستند که فقط پروازهای داخلی در آنها برقرار است.
براساس گزارش شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران، تنها فرودگاههای امامخمینی(ره)، مهرآباد، شهید هاشمینژاد مشهد و کیش فرودگاههای سودده هستند و فرودگاههای اصفهان، شیراز، تبریز و اهواز هم فرودگاههای سر به سر از نظر درآمد و هزینه محسوب میشوند و مابقی فرودگاهها یا همواره زیانده هستند یا در مرز زیانده بودن تردد میکنند.
رحمتالله مهآبادی، مدیرعامل شرکت فرودگاهها در گفتوگویی اعلام کرد که سالانه
۸۰۰ میلیون تومان به فرودگاههای زیانده برای برطرف کردن هزینههایشان کمک میشود.
در ۸ فرودگاه کشوربا اینکه سالانه هیچ پروازی انجام نمیشود، اما کارمندان و کارکنان آنها هر روز در محل کار خود حاضر میشوند و هر ماه نیز حقوق دریافت میکنند.
فرودگاههای مشهد و مهرآباد سالانه ۲ هزار میلیارد تومان و فرودگاه امام خمینی (ره) هم ۵۰۰ تا ۵۵۰ میلیارد تومان درآمد دارند، درحالی که فرودگاهی مانند بندرعباس سالانه ۲۰ میلیارد تومان هزینه جاری (غیر عمرانی) دارد اما درآمد آن نهایتا
۳ میلیارد تومان در سال است.
در حال حاضر، نرخهای تکلیفی که از محل فروش بلیت به برخی نهادها از جمله شهرداریها پرداخت میشود بیشتر از درآمد شرکت فرودگاهها از محل فروش بلیت است، به عنوان مثال، درآمد شهرداری تهران از محل فروش بلیت خارجی تحت عنوان عوارض شهرداری در سال گذشته، ۲ هزار میلیارد تومان بود اما فرودگاه امام(ره) تنها
۵۰۰ میلیارد تومان توانست از این محل درآمد کسب کند.
یکی از منابع مهم تامین هزینه شرکت فرودگاههای کشور، پروازهای عبوری از فضای آسمان کشور است، طبق قوانین بینالمللی هر کشوری حق دارد، از فضای آسمان خود درآمدزایی کند که ایران هم از این قاعده مستثنی نیست و این درآمد متعلق به شرکت فرودگاههای کشور است.
با وجود زیانده بودن اغلب فرودگاههای کشور، چندی پیش وزیر راه و شهرسازی در گفتوگویی اعلام کرد که این وزارتخانه بهدنبال ساخت ۷ فرودگاه بزرگ جدید در کشور است.