پیروزی در سال سخت مشروطه

سال 1287 سال سخت مشروطه‌خواهان در ایران بود. سالی که از فروردینش، پس از سوءقصد به جان محمدعلی شاه، شهر تهران حالت جنگی به خودش گرفت. در ماه خرداد ساختمان مجلس شورای ملی به محاصره مجاهدین مشروطه‌خواه درآمد و محمد‌علی شاه نیز در همین ماه اداره این شهر را به نظامیان روس سپرد. بازار تهران نیز در اعتراض به اقدامات محمد‌علی شاه تعطیل و به دستور شاه سلاح و مهمات فراوانی به باغشاه حمل شد. در آخرین روز خرداد، شاه تمام روزنامه‌های کشور را توقیف کرد. او برای فراهم کردن زمینه نقشه خود علیه مجلس، ابتدا این مکان را تهدیدی علیه مشروطیت خواند و سپس یکی از درباریان معتمد خود به نام مشیرالسلطنه را به صدراعظمی برگزید، مقام وزارت جنگ را نیز به میرزا حسین پاشاخان امیربهادر سپرد و «لیاخوف» سردار روسی را نیز به فرمانداری نظامی تهران منصوب کرد. با این انتصاب در نخستین روزهای تابستان 1287، نقاط حساس تهران به تصرف نظامیان قزاق تحت فرماندهی افسران روسی درآمد، اطراف میدان بهارستان و مدرسه سپهسالار محاصره شد و توپخانه و سواره نظام در مقابل مجلس مستقر شدند. تمام روزنامه‌ها توقیف شدند و جنگ بین قوای قزاق و مشروطه‌خواهان آغاز شد. روز دوم تیر 1287 که ساختمان مجلس به توپ بسته شد، اوج جنگ بود؛ جنگی که سیصد کشته و پانصد زخمی بر جای گذاشت.  به دنبال این حادثه که به کودتا شباهت داشت، محمدعلی شاه در تهران حکومت نظامی اعلام کرد و به موازات آن قیام مسلحانه ستارخان و باقرخان علیه قوای دولتی در تبریز آغاز شد؛ قیامی که به تدریج به نبردی خونین در سراسر شهر انجامید. این جنگ که تا پایان مهر 1287 ادامه داشت و سوم آبان به شکست قطعی قوای دولتی انجامید.