کمک به بیماران سرطانی با واقعیت مجازی

ایسنا|

محققین کشورمان با استفاده از فناوری‌های مجازی به‌کار رفته در کنسول‌های بازی، موفق به کاهش سطح اضطراب و افسردگی در بیماران سرطانی شده‌اند.

واقعیت مجازی اصطلاحی کاملاً جدید در حوزه صنعت سلامت است و قدمت آن به کمتر از دو دهه می‌‌رسد. در این فناوری، کاربر نه‌ تنها احساس حضور فیزیکی در دنیای مجازی می‌‌کند بلکه می‌‌تواند با آن محیط، تعامل سازنده‌‌یی نیز برقرار کند.

نتایج تحقیقات نشان می‌‌دهند که استفاده از واقعیت مجازی به عنوان ابزاری نوین در انواع بازتوانی‌‌ها، درمان‌‌های علوم اعصاب، اختلالات روانی نظیر انواع دردها، استرس‌‌ها، ترس‌‌ها و همچنین در آموزش‌‌های نوین پزشکی همچون آموزش اعمال جراحی مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. یکی از کاربردهای مهم واقعیت مجازی در دنیا، کمک به بیمارانی است که با بیماری‌های طولانی مانند سرطان دست‌وپنجه نرم می‌‌کنند. این سیستم‌‌ها می‌‌توانند محدودیت‌‌های دنیای واقعی را برداشته و افق‌‌های تازه‌‌یی به روی این دسته از بیماران نمایان سازند.

با توجه به اینکه عوامل روان‌شناختی نقش بسزایی در فرآیند درمان و بهبودی بیماران مبتلا به سرطان دارند، پژوهشگرانی از دانشگاه پیام نور تهران، بیمارستان‌‌های امام خمینی تهران، شهدای تجریش و فوق تخصصی سرطان کودکان محک در پژوهشی که برای نخستین‌بار در کشور انجام شده، سعی در پاسخ به این سوال داشته‌اند: آیا فناوری واقعیت مجازی می‌‌تواند بر روی سلامت روان (استرس، افسردگی، اضطراب) بیماران مبتلا به سرطان تاثیرگذار باشد؟ در این پژوهش نیمه تجربی تعدادی از بیماران مبتلا به سرطان در استان تهران که بین سنین 12 تا 24 سال بودند، مشارکت داشته‌اند. این تحقیق با استفاده از مقیاس‌‌های افسردگی، اضطراب و استرس انجام شده و گروه آزمایش به مدت یک‌ماه‌ونیم با دستگاه ایکس باکس کار کرده‌اند. نوع فعالیت‌ها شامل فعالیت‌های حرکتی نشاط آور همراه با موسیقی و تصاویر آرامش‌بخش با توجه به سن آزمودنی‌ها بوده است.

طبق نتایج به دستامده از این پژوهش، میزان اضطراب بیماران فوق پس از به‌کارگیری فناوری مجازی با استفاده از دستگاه ایکس باکس بطور قابل‌توجهی کاهش یافته بود. همچنین مقایسه میانگین نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون در مورد مولفه‌‌های افسردگی و استرس، نشان از کاهش این دو مولفه پس از استفاده از واقعیت مجازی داشت. به‌این‌ترتیب محققین اشاره نموده‌اند که استفاده از دستگاه ایکس باکس می‌تواند سبب کاهش اضطراب، افسردگی و استرس در چنین بیمارانی شود. به گفته این محققین، استفاده از این تکنولوژی باعث می‌‌شود خودپنداره مثبت فرد قدرتمندتر شده و از لحاظ روانی در موقعیت بهتری قرار گیرد. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش می‌‌توان گفت فناوری واقعیت مجازی قادر است در کاهش علائم روان‌شناختی در بیماران مبتلا به سرطان موثر باشد. علاوه بر این، فناوری مجازی می‌‌تواند به درمانگران این امکان را بدهد تا در مکانی به‌ غیر از بیمارستان یا کلینیک‌‌ها و در یک منطقه شبیه‌سازی‌ شده با هزینه‌یی کمتر و محیطی کم تنش‌‌تر و در مکانی طبیعی و واقعی با استفاده از تسهیل مداخلات درمانی قادر به ارائه تمرینات و تکنیک‌‌های معتبر و مناسب در کاربران گردند و از آن در عرصه‌‌ی درمان‌‌های روان‌شناختی بهره گیرند. این پژوهش جالب که نتایج آن در مجله علوم مراقبتی نظامی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران منتشر شده، بنا بر گفته مجریان آن می‌‌تواند زمینه‌‌ساز پژوهش‌‌های گسترده‌‌تر و متنوع‌‌تر برای شناسایی نحوه و ساز و کار تاثیرات این تکنولوژی باشد.