خاورمیانه آبستن بحرانی جدید
گروه جهان
همزمان با ادعای یک مقام ارشد سعودی مبنی بر اینکه حزبالله لبنان با اقدامات متجاوزانه به عربستان اعلان جنگ کرده، رسانههای سعودی خبر دادند که سعد حریری نخستوزیر مستعفی لبنان، سهشنبه از عربستان سعودی رهسپار پایتخت امارات شده و با محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی دیدار کرده است. سعد حریری شنبه از ریاض بهطور غافلگیرانه استعفا کرد.
به گزارش ایسنا، پس از آنکه گزارشهایی مبنی بر بازداشت حریری در عربستان منتشر شد، شبکه تلویزیونی العربیه نزدیک به خاندان سعودی گزارش داد، سعد حریری با ملک سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان ملاقات کرده است. فواد السنیوره عضو حزب جریان المستقبل و نخستوزیر پیشین لبنان نیز گفته که حریری به لبنان بازخواهد گشت.
در همین حال وزیر مشاور عربستان در امور شورای همکاری خلیجفارس مدعی شده لبنان به دلیل اقدامات حزبالله در عمل علیه عربستان اعلان جنگ کرده است. ثامر السبهان در مصاحبه با العربیه گفته است: «به سعد حریری گفتیم اقدامات متجاوزانهیی که حزبالله انجام میدهد به منزله اعلان جنگ علیه عربستان از سوی لبنان و از سوی این حزب است. حزبالله در تمام تصمیماتی که دولت لبنان اتخاذ میکند، تاثیر میگذارد... دولت لبنان باید خطر این گروه علیه عربستان را درک کند. حزبالله در هر اقدام تروریستی که عربستان را تهدید میکند، مشارکت دارد. عربستان از تمام ابزارهای سیاسی و غیرسیاسی برای مقابله استفاده میکند.»
السبهان همچنین حزبالله را به قاچاق مواد مخدر به عربستان و آموزش جوانان عربستانی برای انجام اقدامات تروریستی متهم کرده و گفته است: «لبنانیها باید بین صلح و بودن با حزبالله یکی را انتخاب کنند. ما از دولت لبنان انتظار داشتیم که برای ممانعت از اقدامات حزبالله کاری کند. این به دست لبنانیهاست که اوضاع با عربستان چگونه پیش برود.»
هلال خشان استاد علوم سیاسی دانشگاه امریکایی بیروت درباره تحولات اخیر لبنان گفته است: «سعد حریری با استعفای خود به هرگونه حمله احتمالی علیه حزبالله مشروعیت بخشیده است.»
شبکه خبری فرانس24 نیز با اشاره به استعفای حریری و تلاش عربستان برای تقابل با ایران در منطقه مینویسد: «اوضاع در منطقه خاورمیانه روزبهروز بحرانیتر میشود. در حالی که گمان میرفت با شکست داعش آرامش به منطقه بازگردد تحولات اخیر حاکی از تولد بحرانی جدید است، بحرانی که لبنان نقش پیادهنظام آن را ایفا میکند. تمام اقدامات اخیر شاهزاده بن سلمان ولیعهد عربستان از بازداشتهای چند روز پیش گرفته تا صدور احکام سنگین برای مخالفان در ماه سپتامبر یا اصلاحات مدنی مانند دادن مجوز به زنان برای رانندگی همگی بخشی از تلاشهای ریاض برای یارگیریهای جدید چه در داخل عربستان چه در خارج برای مقابله با ایران است. ریاض میخواهد با استفاده از این حربه، قابلیت ایدئولوژی عربی را داشته باشد و دو نمونه بارز این مدعا، جنگ یمن و اقدام هماهنگ علیه قطر است.»
دیدارهای میشل عون با رهبران سیاسی
در همین حال منابع لبنانی گفتهاند که مذاکرات درباره وضعیت این کشور بهدنبال استعفای سعد حریری ادامه دارد و میشل عون رییسجمهور لبنان منتظر است تا وی از ریاض به بیروت بازگردد. بهگفته این منابع مذاکرات سهشنبه با هدف تاکید بر حفظ ثبات و وحدت ملی برگزار شده است.
گفته شده، میشل عون سهشنبه با فواد سنیوره نخستوزیر اسبق لبنان، نجیب میقاتی، نخستوزیر سابق و چند مسوول دیگر در کاخ بعبدا دیدار کرده است. گفته شده، امیل لحود رییسجمهور اسبق لبنان نیز برای نخستینبار از سال ۲۰۰۷ به کاخ بعبدا رفته و با میشل عون دیدار کرده است.
همسو با تحرکات عربستان در منطقه، وزارت خارجه اسراییل نامهیی را برای تمام سفارتخانهها و کنسولگریهای خود در جهان با هدف آغاز کمپین دیپلماتیک بینالمللی علیه مشارکت حزبالله در دولت آتی لبنان ارسال کرده است. به گزارش ایسنا و به نقل از رایالیوم در متن این نامه آمده است: «تمام دیپلماتهای اسراییلی باید فورا با تمام دیپلماتها، سفارتخانهها و کنسولگریها تماس گرفته و از استعفای سعد حریری نخستوزیر لبنان حمایت کنند... استعفای حریری ثابت کرد که ادعای جامعه بینالملل درباره اینکه مشارکت حزبالله در دولت راهی برای ثبات لبنان است، کاملا اشتباه است.»
بازارها هنوز آرام هستند
اما چهار روز پس از اعلام استعفای سعد حریری از مقام نخستوزیری لبنان، بررسیها نشان میدهد که بازارها و شاخصهای اقتصادی این کشور هنوز عادی و به دور از التهاب است. به گزارش ایرنا، بانکهای لبنانی به صورت عادی فعالیت دارند و هیچ اخباری از خروج سرمایهها از بانکها به کشورهای دیگر گزارش نشده است. همچنین در چند روز اخیر تحرکات قابل توجهی در خصوص تبدیل لیره لبنان به ارزهای خارجی به چشم نخورده است. گفته شده، نرخ برابری لیره با ارزهای خارجی به ویژه دلار تغییر چندانی نیافته و فضای بازار ارز لبنان آرام بوده است. نرخ برابری لیره با دلار همچون ماههای پیش 1500لیره برابر یک دلار است. همچنین تردد مردم به بانکها و صرافیها شکل معمول دارد و بیشتر از حالت عادی نیست.
گفته میشود، بیش از 204میلیارد دلار مجموع داراییهای موجود در بانک مرکزی و بانکهای خصوصی لبنان است. پس از حادثه ترور رفیق حریری در سال 2005میلادی در مدت دو ماه، ذخایر بانکی لبنان از 9.7میلیارد دلار به 7.5میلیارد دلار یعنی به میزان 2.2میلیارد دلار کاهش یافت. برخلاف باور عمومی و نگرانی از احتمال خروج سپردههای سعودی و کشورهای حاشیه خلیجفارس از بانکهای لبنان، کارشناسان لبنانی تاکید کردند که عربستان سپرده قابل توجهی در بانکهای لبنان ندارد و چند سال پیش سپردههای خود را از بانکهای این کشور خارج کرده است.