معاملات توافقی زعفران از طریق بورس کالا
گروه بورس
سازوکار خرید توافقی زعفران از طریق بورس کالا با صدور ابلاغیه از سوی وزارت جهاد کشاورزی مشخص شد. بر این اساس، معاونت توسعه بازرگانی و صنایع کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی از تعیین سازوکار خرید توافقی محصول زعفران از طریق ظرفیت‌های ایجاد شده در بورس کالا با قید فوریت خبر داد و دستورالعمل معاملات توافقی این محصول با استفاده از گواهی سپرده کالایی در بورس کالا را ابلاغ کرد. طبق این دستورالعمل، خرید زعفران به قیمت توافقی توسط سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران در قالب دو سناریو درنظر گرفته شده که زمان اجرای آن از تاریخ ۲ آبان ۹۶ لغایت ۳۰ آذر ۹۶ است؛ سناریوی اول، خرید فیزیکی زعفران است که توسط سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران با پرداخت ۴۰درصد از پول کشاورز بوده که در آن معامله به‌صورت قطعی انجام می‌شود و زعفران خریداری شده برای تقویت بخش صادرات و حفظ جایگاه بین‌المللی زعفران از طریق بورس کالا عرضه می‌شود. همچنین سازمان مرکزی تعاون روستایی موظف است مابقی وجه زعفران خریداری شده از کشاورزان را از محل درآمد ناشی از فروش محصول یا تسهیلات دریافتی برای خریدهای تضمینی و توافقی تسویه کند. در سناریوی دوم نیز خرید زعفران به شکل گواهی سپرده کالایی مورد معامله در بورس کالاست که طی آن قیمت توافقی زعفران برمبنای مشخصات کیفی و وضعیت ظاهری انواع محصول، در ۴ دسته تعیین شده است.
بدین‌ترتیب، قیمت‌های توافقی مصوب زعفران ممتاز رشته‌یی بریده (نگین) به‌ازای هر کیلوگرم ۵۴میلیون ریال، قیمت زعفران رشته‌یی بریده ممتاز (سرگل یا سرقلم) هر کیلوگرم ۵۱ میلیون ریال و قیمت توافقی مصوب برای زعفران رشته‌یی درجه یک (پوشال مرغوب) هر کیلوگرم به قیمت ۴۸ میلیون ریال است. قیمت مصوب توافقی زعفران رشته‌یی درجه دو (پوشال معمولی) نیز به‌ازای هر کیلوگرم ۴۳میلیون ریال تعیین شده است. در این شیوه سازمان مرکزی تعاونی روستایی موظف به خرید ۳۰درصد گواهی سپرده کالایی صادر شده برای کشاورز با سازوکار معاملات گواهی سپرده کالایی بوده و نسبت به تسویه حساب با کشاورزان براساس مقررات بورس اقدام می‌کند. افزون بر این ۷۰درصد باقی‌مانده محصول کشاورز توسط مباشر به مدت سه ماه با اخذ هزینه انبارداری از کشاورز نگهداری می‌شود و در صورتی که طی سه ماه مذکور کشاورز موفق به فروش محصول خود در بورس نشود، ۷۰درصد مذکور نیز پس از سه ماه با همان حداقل قیمت خرید توافقی توسط مجری طرح با سازوکار معاملات گواهی سپرده کالایی خریداری شده و با کشاورز تسویه می‌شود.
در این راستا، دو انبار با ظرفیت مناسب و قابل ارتقا در شهرهای مشهد و تربت‌حیدریه در بورس کالا پذیرش شده‌اند و ظرفیت‌های انباری جدید نیز در حال پذیرش هستند. همچنین جهت تسهیل معاملات برای کشاورزان، بورس کالا آمادگی خود را برای فراهم کردن بسترهای موردنیاز از جمله اخذ کد بورسی، استقرار نمایندگان شرکت‌های کارگزاری و غیره و همچنین تدوین ضوابط موردنیاز برای عملیاتی کردن این طرح، اعلام کرده است. پیش از صدور این ابلاغیه، رییس امور بازرگانی و خدمات مالی سازمان برنامه و بودجه کشور نیز طی صدور نامه‌یی خطاب به مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران با اشاره به مزیت‌های بورس کالا در زمینه شفاف‌سازی معاملات و قیمت‌های عرضه شده، حذف واسطه‌گری‌های غیرضروری، کاهش هزینه‌های معاملاتی و نگهداری، ایجاد رقابت سالم و رونق صادرات، خواستار هدایت سازوکار فرآیند خرید توافقی محصول زعفران از طریق بورس کالا شده بود.
