جای خالی بیمه برای مقابله با خسارت زلزله

ارائه پوشش‌های بیمه‌ای مختلف برای جبران خسارت حوادث طبیعی

گروه بانک وبیمه    احسان شمشیری

 هر روز که می‌گذرد، ابعاد بیشتری از میزان خسارت‌ها، وسعت و عمق آنها، تنوع خسارت زمین لرزه استان کرمانشاه در امور زندگی مردم، کسب وکار، احشام و مزرعه، کشاورزی و صنعت و معدن و... مشخص می‌شود و آمار و ارقام بیشتری از میزان خسارت‌ها برآورد می‌شود که نشان می‌دهد، بیمه‌های مختلف تا چه حد می‌توانست به مردم حادثه دیده کمک کند.

به گزارش «تعادل» با توجه به وجود بیمه احشام و حیوانات، بیمه آتش‌سوزی و زلزله، بیمه مسکن، بیمه بدنه خودرو، بیمه محصولات کشاورزی، بیمه عمر و... مردم حادثه دیده به شکل‌های مختلف می‌توانند در مواقع حادثه و خسارت با کمک بیمه به زندگی خود ادامه دهند و خسارت کمتری را تحمل کنند.

در شرایط کنونی متاسفانه استان کرمانشاه و هموطنان آن دیار با خشم طبیعت مواجه شده‌اند. منطقه‌یی که براساس آمارها و برآوردهای مختلف در دهه‌های اخیر همواره جزو مناطق محروم کشور بوده است، منطقه جنگ‌زده و هم‌مرز عراق بوده و در برخی سال‌ها با بیماری‌ها، بیکاری و مشکلات حاشیه‌نشینی و... همراه بوده است و در نتیجه قابل پیش‌بینی است که این مناطق هم آسیب‌پذیرتر هستند و هم نیازمند پشتیبانی بیمه‌های مختلف مقابله با حوادث طبیعی نظیر زمین لرزه هستند و در نتیجه لازم است که فرهنگ بیمه و پوشش بیمه‌یی در این مناطق مرزی بیش از سایر مناطق مورد توجه باشد.

در این شرایط که زلزله جان صدها هموطن را گرفته و هزاران مجروح برجای گذاشت و تعدادی قطع نخاع شدند و هزاران خانه و فروشگاه روستایی و شهری تخریب شد و صدها خودرو و اموال منقول از بین رفت، نیاز به طرح‌های حمایت بیمه‌یی به خوبی احساس می‌شود و در منطقه زلزله‌خیز ایران که هر 5 تا 10سال یک حادثه سهمگین را شاهد بوده‌ایم، لازم است که بیمه‌های مختلف آتش‌سوزی، زلزله و... را برای پشتیبانی در این شرایط سخت داشته باشیم.

در یک برآورد تقریبی خسارت مبلغ ۱۸۰۰میلیارد تومان اعلام شده است و در یک اظهارنظر رسمی گفته شده دولت مبلغ ۶۵۹میلیارد تومان تسهیلات برای بازسازی منازل مسکونی پرداخت می‌کند که برای ساخت هر واحد از خانه‌های روستایی 25 میلیون و خانه‌های شهری 35 میلیون تومان وام در نظر گرفته شده که البته پرداخت این تسهیلات به شرط برگشت اصل و سود وام است و بخش کوچکی نیز بلاعوض خواهد بود.

این آمارها در واقع برآوردهای اولیه از خسارت‌هاست و گویا شامل محاسبه اموال غیرمنقول و عدم‌النفع و نیز خسارت‌های وارده به باغات، مزارع، مجاری آب کشاورزی، صنایع، اصناف و به‌طور کلی خسارت‌های نامشهود نمی‌شود.

آنچه بعد از فرونشستن عملیات امداد و نجات اهمیت می‌یابد، نحوه تامین مالی خسارت‌های زلزله است باید تجربه دنیا را در استفاده از بیمه برای تامین خسارت‌ها به ‌کار ‌گیریم. رییس شورای عالی بیمه خاطرنشان کرد که باید شکل‌گیری صندوق بیمه حوادث طبیعی در کنار ساخت و سازهای ایمنی را جدی بگیریم.

 دولت و سایر سازمان‌ها و نهادهای رسمی و انجمن‌های مردم جهت بازسازی و یاری هموطنان خسارت دیده برای بازگشت به شرایط زندگی عادی اعلام آمادگی کرده‌اند که جای قدردانی بسیار دارد و از سوی دیگر با وجود صنعت بیمه با دانش کشورمان، مشاهده می‌شود، آشنا نبودن عامه هموطنان با محصولات و حمایت‌های صنعت بیمه که موجب ایجاد شرایط عدم ایفای نقش اصلی جبران خسارت‌ها از سوی شرکت‌های بیمه در بحران‌های زلزله و... می‌شود، جای تاسف فراوان دارد.

همین آمارهای اولیه اعلام شده برای هر کارشناس مدیریت ریسک و بیمه نشان می‌دهد که جای خالی خدمات بیمه برای حمایت از هموطنان در مقابله با پیامدهای منفی خسارت‌ها از ‌جمله رخداد زلزله واقعا خالی است.

در این شرایط انتظار می‌رود، طرح صندوق خسارت‌های غیرمترقبه یا طبیعی در مجلس که ۶ سال است، مطرح شده و به جایی نرسیده هر چه زودتر به تصویب برسد زیرا در تمام دنیا و کشورهای همسایه ما اعم از کشورهای اروپایی ژاپن و ترکیه بیمه حوادث طبیعی را اجرایی کرده‌اند و معاملات ملکی که در این کشورها انجام می‌شود بدون این بیمه نامه صورت نمی‌گیرد.

در این رابطه حمیدرضا حاجی‌اشرفی کارشناس ریسک و بیمه به «تعادل» گفت: واقعیت این است که در صنعت بیمه کشورمان پتانسیل و توانایی مدیریت علمی، فنی، اجرایی کافی و حتی مکانیسم انتقال علمی و توزیع ریسک‌ها برای پذیرش ریسک زلزله و سایر انواع ریسک‌های به‌طور جامع وجود دارد، اما متاسفانه به علت عدم آشنایی مدیران دولتی و بخش خصوصی و نیز هموطنان عزیزمان با پوشش‌های حمایتی خدمات بیمه و دامنه وسیعی که پشتیبانی صنعت بیمه می‌تواند از خسارت‌دیدگان کند موجب مغفول ماندن و بی‌بهره ماندن هموطنان از حمایت‌های وسیع صنعت بیمه بازرگانی تاکنون شده است.

وی افزود: پس از سال‌ها مطرح بودن راه‌اندازی صندوق خسارت‌های حوادث طبیعی در دولت و مجلس شورای اسلامی سرانجام در سال ۱۳۹۵ این قانون به تصویب رسید اما تاکنون به منصه اجرا گذاشته نشده است.

وی تصریح کرد: البته با توجه به میزان حق بیمه تعیین شده برای منازل شهری و روستایی در طرح مذکور و با توجه به تعداد ریسک‌هایی که قرار است این صندوق پذیرش کند و نیز محدودیت‌های دامنه پوشش‌ها، حتی با راه‌اندازی این صندوق نهایتا این برنامه حمایتی می‌تواند به عنوان بیمه پایه محسوب شود و بدون شک خدمات تکمیلی و جامع‌تر که بازه حمایتی شامل رشته‌های اموال، اشخاص، مسوولیت و مهندسی می‌شود کماکان برعهده صنعت بیمه بازرگانی کشور باقی می‌ماند و در واقع مکمل خدمات این صندوق در حمایت از خسارت‌دیدگان فجایع طبیعی خواهد شد که از هموطنان، دولت محترم و مدیران فرهیخته بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی و نیز نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی انتظار می‌رود تا شرایط آشنایی با خدمات بیمه و توانمندی این علم و صنعت توانمند را برای تک‌تک هموطنان عزیز فراهم کنند.

وی گفت: کشورمان با وجود کمبود‌ها و نارسایی‌هایی که در برخی بخش‌ها دارد، این موضوع هم به علت عدم حمایت و توجه کافی از سوی مسوولان دولتی تصمیم‌گیر در سال‌های قبل است، یکی از توانمند‌ترین صنعت بیمه کشورهای منطقه خاورمیانه و غرب آسیا به لحاظ دانش فنی، عملیات اجرایی و توانایی توزیع و انتقال ریسک در داخل در سطح منطقه و بین‌المللی است.

صنعت بیمه کشورمان، در صورت حمایت دولت و مجلس شورای اسلامی از آن و نیز استقبال هموطنان شریف در خرید محصولات حمایتی آن و انتقال ریسک‌های خانوار و بنگاه‌ها به شرکت‌های بیمه مستقیم و اتکایی می‌تواند منشا خدمات بی‌نظیر برای اقتصاد خانوار، بنگاه و سطح ملی باشد. وی افزود: صنعت بیمه کشور ما لیاقت و توانمندی مقابله با انواع مخاطرات از جمله زلزله را دارد و می‌تواند پس از رخدادهای فاجعه‌آمیز یاور نظام، دولت و مردم شریف کشورمان باشد.

وی اضافه کرد: از هیات محترم دولت، از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و مدیران عزیز بخش‌های دولتی و خصوصی و اعضای محترم شوراهای اسلامی شهر و روستا در اقصا نقاط کشور انتظار می‌رود تا شرایط آشنایی بیشتر تک‌تک ایرانی‌ها با انواع خدمات بیمه‌های بازرگانی و نیز تعامل شرکت‌های بیمه و اهالی آن را با سطوح جامعه فراهم آورند تا مردم با مزایا و ارزان بودن حق بیمه‌های آن آشنا شوند تا در فجایع طبیعی آتی، این صنعت بیمه بازرگانی باشد که بار مدیریت بحران‌های مالی و پرداخت خسارت‌ها را بر عهده داشته باشد و با افتخار هر چه تمام‌تر در خدمت هموطنان باشد. امیدواریم با شناخت وسیع‌تر و دقیق‌تر خدمات صنعت و شرکت‌های بیمه بازرگانی، در سال‌های پیش‌رو شاهد برخوردار بودن همه خانوارهای ایرانی از خدمات حمایتی و پشتیبانی بیمه‌های بازرگانی به‌طور جامع باشیم.

 بیمه آتش‌سوزی و پوشش‌های بیمه زلزله

یکی از مهم‌ترین رشته‌های بیمه‌یی که متاسفانه در ایران به دلیل پایین بودن فرهنگ بیمه توسعه چندانی نیافته، بیمه آتش‌سوزی است که حوادث غیرمترقبه از جمله سیل، زلزله و صاعقه را پوشش می‌دهد.

بیمه آتش‌سوزی منازل مسکونی علاوه بر پوشش ساختمان، تاسیسات و اثاث منزل، خطرات آتش‌سوزی، انفجار، صاعقه به عنوان خطرات اصلی و توفان، سیل، زلزله و آتش‌فشان، ترکیدگی لوله آب، ضایعات ناشی از آب باران و ذوب برف، خطر سقوط هواپیما، بالگرد و حتی سرقت لوازم منزل را تحت پوشش قرار می‌دهد.

به‌طور معمول شرکت‌های بیمه به دو روش انفرادی و گروهی نسبت به فروش بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی برای واحدهای مسکونی اقدام می‌کنند که بیمه‌نامه‌های گروهی برای مجتمع‌های آپارتمانی با بیش از ۱۵ واحد صادر می‌شود.

مهم‌ترین هدف از صدور بیمه آتش‌سوزی، تامین خسارت و جبران زیان‌های مالی و مادی است که بر اثر وقوع خطر آتش‌سوزی به اموال و دارایی‌های منقول یا غیرمنقول بیمه‌گذار اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی وارد می‌شود. بنابراین در بیمه آتش‌سوزی خسارت‌های مالی مورد تامین قرار می‌گیرند نه خسارت‌های جانی و بدنی. لذا درصورتی‌که صدمه‌یی به افراد برسد، معمولا این بیمه آن را پوشش نمی‌دهد.

از جمله پوشش‌های اضافی که می‌توان برای این بیمه از آن استفاده کرد، شرایط مسوولیت مالی برابر همسایگان در زمان بروز حادثه است.