عصر چانه‌زنی سیاسی پساداعش
گروه جهان
«غیرمنتظره» توصیفی است که اغلب رسانه‌های جهان برای نشان دادن تعجب خود از دیدار دوشنبه بشار اسد رییس‌جمهوری سوریه و ولادیمیر پوتین همتای روس او، جایی خارج از سوریه (در شهر بندری سوچی) استفاده کرده‌اند. این دیدار یک روز پس از کنترل کامل ارتش سوریه بر شهر بوکمال در نزدیکی مرز عراق برگزار شده است. شهر بوکمال آخرین منطقه شهری در سوریه محسوب می‌شد که همچنان در اختیار گروه تروریستی داعش بود.
به گزارش دویچه‌وله، دیمیتری پسکوف سخنگوی کاخ کرملین هدف از دیدار اسد و پوتین را فراهم آوردن مقدمات اجلاس سه جانبه سوچی اعلام کرده است. نشست سه‌جانبه سوچی چهارشنبه (امروز) با حضور حسن روحانی، ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان روسای جمهوری ایران، روسیه و ترکیه به عنوان کشورهای حامی مذاکرات صلح آستانه برگزار می‌شود. ولادیمیر پوتین در این دیدار اعلام کرده که به زودی فاز نظامی در سوریه پایان گرفته و فاز سیاسی برای حل بحران آغاز خواهد شد. بشار اسد نیز در این دیدار اعلام کرده که آماده است تا با تمام طرف‌هایی که خواستار حل و فصل بحران سوریه هستند مذاکره کند، اظهاراتی که با استقبال همتای روس او روبه‌رو شده است.
سخنگوی کاخ کرملین در پاسخ به این پرسش که آیا در این دیدار، کناره‌گیری رییس‌جمهوری سوریه از قدرت نیز مطرح شده یا خیر، گفته است: «در این دیدار شرایط مختلف حل و فصل بحران سوریه بررسی شد. با این حال روسیه و هیچ کشور دیگری نمی‌تواند نقش بشار اسد در آینده حکومت سوریه را پیش‌بینی کند زیرا تمام مسائل را ملت سوریه حل کرده و درباره آن تصمیم‌گیری خواهند کرد.»
سخنگوی کرملین همچنین اعلام کرده که پوتین پس از دیدار با اسد و پیش از اجلاس چهارشنبه با دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا، ملک سلمان پادشاه عربستان و رهبران قطر و امارات نیز درباره نتایج سفر بشار اسد تلفنی گفت‌وگو خواهد کرد. آخرین دیدار روسای‌جمهوری سوریه و روسیه در اواخر اکتبر سال ٢٠١۵ میلادی و چند هفته پس از آغاز عملیات نظامی روسیه در حمایت از نیروهای دولتی سوریه صورت گرفت.
شبکه العربیه نزدیک به دولت عربستان سعودی که از مخالفان سرسخت ماندن بشار اسد در قدرت است، نیز در مطلبی با عنوان «دیدار ناگهانی پوتین و اسد برای استقرار سیاسی» به انعکاس این خبر پرداخته و از ارائه هرگونه تفسیری در این باره خودداری کرده است.
سی‌ان‌ان هم با انتشار دیدار اسد و پوتین گزارش داده رهبران دو کشور بر یافتن راه‌حل صلح‌آمیز سیاسی در بحران سوریه تاکید کردند. در این گزارش آمده است: «پوتین و اسد درباره اینکه جنگ داخلی و عملیات نظامی علیه تروریست‌ها در سوریه رو به پایان است، توافق داشتند.»
سی‌ان‌بی‌سی نوشته: «پوتین در دیدار غیرمنتظره‌اش با اسد گفته که روسیه قصد دارد، عملیات نظامی خود را در سوریه پایان دهد. این دیدار بدون اطلاع قبلی دوشنبه برگزار شد و کرملین تا روز سه‌شنبه آن را علنی نکرد. با این حال تصاویر منتشر شده نشان می‌دهد که پوتین استقبال بسیار گرمی از اسد به عمل آورده است. این دیدار تنها دو روز پس از آن برگزار شد که نیروهای سوریه‌یی موفق شدند شهر بوکمال به عنوان آخرین منطقه تحت تسلط داعش در سوریه را به کنترل خود درآورند.»
روزنامه گاردین نیز در گزارشی با عنوان «پیام پوتین به اسد؛ بسته شدن پرونده عملیات نظامی در سوریه» نوشته است: «پوتین برای نخستین‌بار در دو سال گذشته با همتای سوری خود دیدار و از همکاری او در مبارزه با تروریسم تشکر کرد. تمرکز این دیدار تاکید بر این مساله بود که بحران سوریه از حالت نظامی خارج شده و به سوی یافتن راه‌حل‌های سیاسی حرکت می‌کند.»
استعفای رییس تشکل اپوزیسیون
در شرایطی که بشار اسد در دیدار با پوتین از آمادگی خود برای مذاکره با تمام طرف‌های علاقه‌مند به حل بحران سوریه سخن گفته است، ریاض حجاب رییس هیات عالی مذاکره‌کنندگان، ائتلافی از گروه‌های مخالف دولت سوریه از سمت خود استعفا کرده است. گفته شده، به‌دنبال استعفای حجاب، رهبران دیگر این تشکل نیز استعفا کرده‌اند. بنابراین احتمالا این تشکل در نشست چهارشنبه (امروز) ریاض حضور نخواهد داشت. این استعفا در شرایطی است که هفته آینده قرار است، مذاکرات صلح سوریه در ژنو نیز برگزار شود. کمیته عالی مذاکرات سوریه جبهه‌یی متشکل از گروه‌های اپوزیسیون است که زیرنظر سازمان ملل در ژنو فعالیت می‌کند. این گروه در دسامبر ۲۰۱۵ تشکیل شد و از حمایت عربستان سعودی برخوردار است.
به گزارش دویچه‌وله، ریاض حجاب که دو سال هماهنگ‌کننده کمیته عالی مذاکرات سوریه بود دوشنبه در توییتر خود نوشت، مجبور شده از مقام خود کناره‌گیری کند. گرچه حجاب دلیلی برای این مساله ارائه نداده اما برخی منابع نزدیک به وی گفته‌اند که تندروهایی مثل حجاب از سوی دیگر گروه‌های اپوزیسیون تحت فشار قرار گرفته‌اند تا از سمت خود استعفا کنند. یکی از نمایندگان بلندپایه اپوزیسیون به خبرگزاری فرانسه گفته است: «این‌گونه برنامه‌ریزی شده که یک کمیته جدید تشکیل شده و یک هماهنگ‌کننده جدید انتخاب شود. همچنین هیات تازه‌یی برای مذاکرات ژنو تعیین شود.»
وزیر خارجه روسیه سه‌شنبه با استقبال از استعفای ریاض حجاب گفته «مسکو بر این باور است که استعفای اشخاص برجسته هیات عالی مذاکرات سوریه به اپوزیسیون داخلی و خارجی کمک می‌کند تا روی ساختار سازنده‌تری متحد شوند.» سرگئی لاوروف گفته: «استعفای اشخاص اپوزیسیون رادیکال همچون ریاض حجاب از داشتن نقش کلیدی در هیات عالی مخالفان، احتمال وحدت این هیات متشکل از اپوزیسیون داخلی و خارجی را برای ایجاد یک ساختار قابل قبول، واقعی و سازنده بیشتر می‌کند.»
