ایران رکورد‌دار بالاترین آمارتلفات زلزله
در ایران به‌طور متوسط سالانه حدود ۲۰۰ زلزله با بزرگای بین ۴ تا ۵، ۲۰ زلزله با بزرگای ۵ تا ۶، ۲ زلزله با بزرگای ۶ تا ۷ و در هر دهه ۲ زلزله با بزرگای بیش از ۷ مورد انتظاربوده و ثبت می‌شود، در واقع ایران به عنوان یکی از کشورهای زلزله خیز شناخته شده است که بیشترین قربانیان را هم در رابطه با زلزله دارد.
ضمن اینکه به تازگی زلزله‌یی به بزرگی 7.3 ریشتر هم در کرمانشاه رخ داده که برخی صاحبنطران آن را بزرگ‌ترین زلزله سال 2017 جهان می‌دانند برهمین اساس و باتوجه به زلزله خیز بودن ایران، روزنامه تعادل گزارشی درباره گسل‌های فعال کشور و رابطه این گسل‌ها با زلزله‌های رخ داده، منتشر می‌کند.
حدود ۲هزار زلزله سالانه با بزرگای بین ۳ تا ۴ ریشتر در ایران رخ می‌دهد.
طی ۱۵ سال اخیر زمین‌لرزه‌های مختلفی با ریشتر‌های کم و زیاد ایران را لرزانده است، به عنوان نمونه زلزله بم با بزرگی 6.5 ریشتر در سال ۱۳۸۲ رخ داد که در اثرآن حدود ۳۰ هزار نفر کشته شدند تا زلزله مرداد ماه سال ۹۱ آذربایجان شرقی با بزرگای 6.4 که شهرستان‌های اهر، ورزقان و هریس را لرزاند و ۳۰۶ نفر کشته و بیش از ۵ هزار نفر مجروح و تلفات جانی و خسارات زیادی را به دنبال داشت.
زلزله‌های با بزرگی کمتر از ۴ ریشتر آسیب‌رسان نیستند، اما می‌توانند نشانگر لرزه‌خیزی منطقه باشند و عملا روند لرزه‌خیزی در پیرامون گسل‌های منطقه را نشان می‌دهند.
از نظر رخداد زمین‌لرزه مخرب، همه جای دنیا زلزله با بزرگای ۶ تا ۷ را شدید و زلزله ۷ تا ۸ را اصلی و زلزله بزرگ‌تر از ۸ را زلزله بزرگ می‌نامند.
پارامترهایی مانند فاصله نسبت به گسل مسبب زمین‌لرزه، شرایط زمین‌شناسی و خاک ساختگاه، توپوگرافی، سطح آب زیرزمینی و مهم‌تر از همه نوع ساخت و ساز و طراحی سازه و مصالح به کار رفته از پارامترهای اساسی موثر در گستردگی تخریب ناشی از زمین‌لرزه‌ها هستند.
میزان خطرپذیری ایران در مقابل زلزله
با توجه به زلزله‌های زیادی که در ایران رخ می‌دهد، بیش از ۸۰ درصد یا بیشتر شهرهای ایران در خطر زلزله هستند.
براساس آمار جمعیت شهرها در سال ۹۴، ۱۰ شهر جزو مهم‌ترین شهرهای ایران شناخته شده‌اند و حدود 15.3میلیون نفر از جمعیت ایران در داخل این ۱۰ شهر اول زندگی می‌کنند. ازطرف دیگربرآورد می‌شود که حدود 9.9میلیون نفر در حاشیه همین ۱۰ شهر اول ساکن هستند بنابراین جمعیتی نزدیک ۲۵ میلیون نفر در داخل و حومه همین ۱۰ شهر اول ایران زندگی می‌کنند.
نکته مهم این است که براساس نقشه پهنه‌بندی خطر نسبی زلزله درایران در فهرست ۱۰ شهر اول، فقط شهر اصفهان است که در رده خطر نسبی بالای زلزله قرار نمی‌گیرد، بنابراین، با کسر جمعیت اصفهان و حومه، حدود ۲۲ میلیون نفر از جمعیت (حدود ۲۸ درصد) از جمعیت ایران در سال ۹۴ در پهنه خطر نسبی بالا و در داخل و حومه شهرهای اصلی و پرجمعیت ایران زندگی می‌کنند.
مناطق خطرناک از نظر رخداد زمین‌لرزه در پیرامون گسل‌های فعال ایران هستند این گسل‌ها بیشتر در نواحی مرز بین کوه‌ها و دشت‌های ایران قرار گرفته‌اند. در راستا و مرزهای ساختار در نواحی البرز، زاگرس، کپه‌داغ، ایران مرکزی، حاشیه‌های کویر مرکزی ایران، آذربایجان، لوت و مکران مهم‌ترین گسل‌های فعال ایران را می‌توان مشاهده کرد.
شمال تنگه هرمز در بندرعباس به عنوان لرزه‌خیزترین نقطه ایران شناخته می‌شود و دلیل آن میزان تغییر شکل پوسته در این منطقه است. مناطق منتهی الیه جنوب غرب ایران در دشت خوزستان و حومه شهرهای خرمشهر و آبادان هم به عنوان منطقه کم‌لرزه کشور محسوب می‌شوند این دو شهر در دشت خوزستان واقع شده‌اند و کمترین میزان تغییرات شکل پوسته زمین در کشورمان در این نواحی رخ می‌دهد.
نواری به نام نوار سنندج- سیرجان وجود دارد که شهرهای سنندج، گلپایگان، اصفهان و سیرجان در آن قرار دارند و این منطقه به عنوان منطقه‌یی آرام شناخته می‌شود. در مقابل، تهران، تبریز، مشهد، نیشابور، بیرجند، جیرفت، تربت حیدریه و کرمان شهرهایی هستند که گسل‌های فعالی از نواحی پرجمعیت آنها عبور می‌کند.
شرایط گسل‌های تهران
سه گسل اصلی تهران عبارتند از: گسل شمال تهران و پهنه گسل‌های جنوب تهران یعنی گسل کهریزک، گسل‌های ری و گسل ایوانکی.
براساس برآوردها، توان لرزه‌زدایی گسل شمال تهران به طول 90 کیلومتر و تا 7.5 ریشتر است.
تهران گسل‌های فراوانی دارد که بزرگ‌ترین آنها در شمال و جنوب تهران فعال است.
آمارها نشان می‌دهد، در پهنه شهری تهران کنونی و حومه آن می‌توانیم هر ۵۰۰ سال زلزله‌یی با بزرگای ۷ یا بزرگ‌تر انتظار داشته باشیم که از آخرین رخداد‌های مهم در پیرامون تهران (اخرین رخداد مهم در حدود ۵۰ کیلومتری جنوب شرق تهران در ۱۳۸۴ میلادی در ورامین و در شمال شرق تهران در سال ۱۸۳۰ میلادی رخ داده) زمان زیادی می‌گذرد.
