بازآفرینی شهری با تکیه بر نهادهای مردمی و شهرداری‌ها
گروه بنگاه‌ها
بر اساس بررسی‌های انجام شده، واژه و مفهوم «بازسازی شهری» تا سال ۱۹۵۰ مرسوم بود. نوسازی شهری و باززنده‌سازی نیز از جمله واژگان، مفاهیم و رویکردهایی بود که از سال ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ غالب بود و به کار می‌رفت و بازآفرینی شهری نیز مفهومی است که از سال ۱۹۸۰ تاکنون مورد کاربرد جوامع دنیاست.
اما بازآفرینی شهری (Urban Regeneration) از سال ۱۹۸۰ دچار تحول شد. بدین معنا که این واژه و مفهوم با نگاهی به گذشته بدون پاک‌سازی هویت تاریخی به بهبود وضعیت نواحی محروم از جنبه‌های اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و فرهنگی تمایل دارد. بر همین اساس نیز تغییر رویه کاربری زمین و ضرورت تمرکز‌زدایی از این دوره شکل و قوت گرفت.
در ایران و از سال 92 دولت یازدهم تلاش کرد مواضعی را که تحت عنوان بافت تاریخی، سکونتگاه غیررسمی و بافت ناکارآمد شناخته می‌شود به سمت رویکردهای اجتماعی و توامان اقتصادی، زیست محیطی، فرهنگی و اجتماعی ببرد. بر این اساس هفتمین کنفرانس بین‌المللی توسعه پایدار و عمران شهری در اصفهان فرصتی شد تا کارشناسان و مسوولان اجرایی و تقنینی در محیطی کارشناسی درباره اهمیت بازآفرینی شهری تبادل نظر و گفت‌وگو کنند. وزیر راه و شهرسازی گفت: بازآفرینی شهری باید با تکیه بر نهادهای مردمی و شهرداری‌ها باشد؛ برنامه بازآفرینی شهری یکی از موضوعات بودجه سال ۹۷ است و نشان‌دهنده اهمیت این برنامه است. به گزارش «تعادل» و به نقل از اداره ارتباطات رسانه‌یی شهرداری اصفهان، عباس آخوندی در هفتمین کنفرانس بین‌المللی توسعه پایدار و عمران شهری اظهار کرد: ایران دارای تمدن دیرپایی است که تحول بزرگ و ورود اسلام را تجربه کرده ولی با حفظ هویت خود از این ورود استقبال کرده در حالی که بسیاری از زبان‌ها و تمدن‌ها بعد از ورود اسلام منقرض شد. وزیر راه و شهرسازی اضافه کرد: پیوستگی تمدن در جریان اتفاقات تاریخی حفظ شده اما در رویارویی با دوران مدرن نتوانستیم ایران اسلامی مدرن را تعریف کنیم. وی گفت: تغییرات شهری در خیابان چهارباغ بالا، بنیان شهری اصفهان را زیر و رو کرد و کارخانه ریسباف تنها اثر بازمانده از اصفهان قدیم در خیابان چهارباغ بالاست. آخوندی یادآور شد: نمی‌توان خوبی‌های مدرنیته را گرفت و بدی‌ها را کنار گذاشت، چرا که هویت تمدنی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه معنای جهانی شدن این است که همه باید مثل هم رفتار کنند، گفت: مبنای دنیای مدرن از جاکندگی و انقطاع است، اما بزرگ‌ترین چالشی که دنیای مدرن برای همه فرهنگ‌های غیر غربی ایجاد می‌کند، گسستن از تاریخ است.
زندگی ۹میلیون نفر در بافت‌های فرسوده
وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: اثبات‌گرایی افراطی دنیای مدرن و بی‌توجهی آن به ایمان به غیب یکی دیگر از چالش‌ها برای کشورهای غیر غربی است که بر اساس تفکر دنیای مدرن همه‌چیز باید قابل اندازه‌گیری باشد. وی اذعان کرد: هنوز نتوانسته‌ایم با مفهوم انقطاع تاریخی و اثبات‌گرایی مطلق کنار بیاییم، از این رو نتیجه آن در وضعیت توسعه شهرهای ما دیده می‌شود. آخوندی شهرها را بیانگر خرد یک ملت دانست و تاکید کرد: شهرهایی همچون اصفهان به شکل تصادفی به این جایگاه نرسیده بلکه این جایگاه بیانگر خرد مردم در طول تاریخ است.
نقش شرق اصفهان در توسعه ایران
وی با اشاره به اینکه دانشمندان ایران نقش برجسته‌یی در تمام علوم بعد از اسلام دارند، تصریح کرد: بعد از دنیای مدرن به جای انسجام ما دچار یک گسیختگی شدیم که برای حل این مشکل باید بتوانیم یک تفکر سیستمی داشته باشیم که در غیر این صورت آینده خوبی نخواهیم داشت. وزیر راه و شهرسازی با اشاره به پدیده بی‌توجهی به اقلیم بیان داشت: طی سال‌های گذشته بارگذاری صنعتی چندین برابر ظرفیت اقلیم شهر اصفهان به این شهر تحمیل شد و این امر اغواگری دنیای مدرن بود، چرا که برای دنیای مدرن اقلیم اهمیتی نداشته است.
آخوندی با ابراز تاسف از اینکه دریاچه‌ها و رودهای ایران یکی پس از دیگر در حال خشک شدن هستند، اظهار کرد: شرق اصفهان که نقش بسیار بزرگی در فرهنگ و اندیشه ایران دارد و علمای بزرگی در این منطقه رشد یافته‌اند، در حال حاضر مرگ تمدن را تجربه می‌کند.
پاسخ توسعه به مسائل اقلیمی
وی با بیان اینکه در رویارویی با دنیای مدرن به شرایط اقلیمی بی‌توجهی شده و یکی از نتایج تلخ آن کاهش ۵۰میلی‌متری بارش باران ظرف ۵۰سال گذشته است، گفت: ایران همواره قدرت تفاهم با اقلیم داشته و می‌توانسته در اقلیم‌های بسیار سخت فرصت زندگی را فراهم کند. وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: باید یک‌بار دیگر اندیشه، فرهنگ و تمدن ایران‌شهری را مورد بازخوانی قرار دهیم؛ توسعه پایدار ضمن پاسخگویی به مساله اقلیمی باید پاسخ «من کیستم» و «در کجا ایستاده‌ام» را بدهد، چرا که نمی‌توانیم از «من تاریخی» عبور کنیم. وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر خلق مجدد شهرها گفت: شهرها باید مثل یک سازمان اجتماعی باشند که کوچک‌ترین جزء آن محله‌هاست، بنابراین بازآفرینی شهرها باید محله‌محور و با مشارکت مردم باشد و ما باید به جای پروژه‌محوری به دنبال برنامه‌محوری باشیم. وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر بازآفرینی محله‌محور و تکیه بر حکمرانی و اجتماعات محلی افزود: بازآفرینی شهری باید با تکیه بر نهادهای مردمی و شهرداری‌ها باشد؛ برنامه بازآفرینی شهری یکی از موضوعات بودجه سال ۹۷ است و نشان‌دهنده اهمیت این برنامه است.
طراحی شهرها در قالب برنامه‌های بلندمدت
استاندار اصفهان نیز در این همایش گفت: رشد نامتوازن شهری و عدم پرداختن به این قبیل مسائل می‌تواند مشکلات زندگی شهرها را فزون‌تر کند البته راه برون‌رفت از این وضعیت طراحی شهرها در قالب برنامه‌های بلندمدت توسعه پایدار است.
به گزارش «تعادل» و به نقل از اداره ارتباطات رسانه‌یی شهرداری اصفهان، محسن مهرعلیزاده در هفتمین کنفرانس بین‌المللی توسعه پایدار و عمران شهری اظهار کرد: امیدواریم، بتوانیم با مفهوم بسیار دقیق از کلمه توسعه و توسعه پایدار، بنایی اساسی و درستی برای عمران شهری در اصفهان تعریف کنیم.
وی افزود: شهر و شهروندی در فرهنگ ایرانی از دیرباز به صورت جدی مطرح بوده به نحوی که در شاهنامه از شهری به عنوان سیاوش‌گرد که شهری امن برای مردم و برای زندگی پرعزت و کرامت آن است، یاد شده است.
نقش بازآفرینی در توسعه شهرها
استاندار اصفهان گفت: البته امروز زندگی روزمره به نحوی شده که از عظمت و بزرگی شهر و شهروندی که در طول تاریخ کشور شنیدیم، خبری نیست که متاسفانه به دست خود ما به فراموشی سپرده شده است. مهرعلیزاده خاطرنشان کرد: در این راستا برگزاری چنین نشست‌هایی در فرآیند برنامه بلندمدت توسعه پایدار کمک می‌کند. وی عنوان کرد: برنامه‌های توسعه پایدار باید به نحوی باشد که مهاجرت‌های بی‌رویه به شهرها و نبود برنامه‌های اساسی برای معماری و نگهداشت فرهنگ و آداب شهرها نتواند تعاریف و عظمت و بزرگی در خصوص شهر و شهروندی را
از بین ببرد.
طراحی شهرها در قالب برنامه‌های بلندمدت
استاندار اصفهان خاطرنشان کرد: به‌طور حتم رشد نامتوازن شهری و عدم پرداختن به این قبیل مسائل می‌تواند مشکلات زندگی شهرها را فزون‌تر کند البته راه برون‌رفت از این وضعیت طراحی شهرها در قالب برنامه‌های بلندمدت توسعه پایدار است. مهرعلیزاده در ادامه برگزاری این همایش در کارخانه ریسباف را نشان از روحیه و سلیقه مردم و فرهنگ اصفهان دانست و گفت: برگزاری این کنفرانس در این مجموعه احیای چنین مجموعه‌های شهری را یادآوری می‌کند.
اعتماد به بخش خصوصی
استاندار اصفهان در خصوص کارخانه ریسباف اظهار کرد: کارخانه ریسباف با مشارکت مردمی در سال ۱۳۱۳ یعنی ۸۳ سال پیش ساخته شده است، در آن زمان این شرکت به عنوان شرکت خصوصی با حمایت دولت ساخته شده که این بیانگر این است اعتماد به بخش خصوصی از دیرباز اهمیت داشته است. وی افزود: اما امروزه می‌دانیم که سابقه کارخانه‌هایی از این دست همواره بوده و دولت به عنوان حامی بخش خصوصی این مراکز را پشتیبانی کرده است. مهرعلیزاده درخصوص ویژگی دوم این مرکز اعلام کرد: این سازمان اهدافی بلندمدت برای صنعتی‌سازی اصفهان در ذهن سرمایه‌گذار مدنظر داشته است. وی با اشاره به اینکه صنعت نساجی یکی از صنایع اساسی و محوری استان اصفهان و کشور ایران بوده است، عنوان کرد: ریسباف اصفهان دارای ویژگی منحصر به‌فردی است که به درستی و آرام در اقتصاد کشور ایران در سال‌های دور جای خود را باز کرد به گونه‌یی که موجب از بین رفتن صنعت گذشته نشد. وی ادامه داد: چگونگی تجانس رشد صنعتی با رشد اقتصاد و عمران شهری در این سازمان به خوبی قابل مشاهده است. استاندار اصفهان به معماری زیبای این مرکز اشاره کرد و گفت: از آنجایی که معمار این ساختمان شخصی آلمانی بوده و تمام آثار وی از بین رفته، این مرکز تنها اثر به جا مانده از وی است که دولت آلمان آمادگی بزرگداشتی برای این معمار را اعلام کرده است.
مهرعلیزاده بیان کرد: ترکیب بسیاری بین معماری صنعتی و معماری ایرانی در این بنا قابل مشاهده است.
وی تاکید کرد: کارخانه ریسباف همواره به نیروی انسانی بهای ویژه مبذول داشته و آثاری از کارت بهداشت کارگران و فایل‌های آموزشی کارگران باقی مانده است.
