بحران «کاتالونیا» بی راه‌حل ماند
تلاش‌های دولت مرکزی اسپانیا برای سامان دادن به بحران در منطقه جدایی‌طلب کاتالونیا در انتخابات پنج‌شنبه با شکست مواجه شد؛ چراکه احزاب جدایی‌طلب با اختلاف اندکی اکثریت کرسی‌ها را به خود اختصاص دادند. ماریانو راخوی، نخست‌وزیر اسپانیا پس از همه‌پرسی استقلال کاتالونیا در ماه اکتبر دولت محلی را منحل و برای برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام برنامه‌ریزی کرد؛ اتفاقی که در تاریخ نوین اسپانیا بی‌سابقه بود. راخوی فکر می‌کرد، کاتالان‌ها در انتخابات جدید رهبران جدایی‌طلب را به دلیل بحران پیش آمده مجازات خواهند کرد و رای‌گیری می‌تواند به تغییر در جو حاکم سیاسی در منطقه منجر شود. اما این قمار با شکست مواجه شد و طبق نتایج رسمی، جدایی‌طلبان اکثریت آرای پارلمانی را به خود اختصاص داده‌اند و می‌توانند از نتایج انتخابات برای احیای تمایلات استقلال‌طلبی خود استفاده کنند. این پیروزی چندان هم شیرین نیست چون احزاب جدایی‌طلب در گذشته هیچگاه بر سر روش‌ها و سیاست‌ها توافق نظر نداشته‌اند و انتظار می‌رود، مذاکرات آنها برای تشکیل دولت محلی با دشواری‌های بسیاری همراه باشد.
به گزارش نیویورک‌تایمز پس از ماه‌ها درگیری، کنترل راخوی بر منطقه‌یی که دولت مستقل داشت و دستگیری و محاکمه عناصر دولت جدایی‌طلب پیشین، بحران اکنون وارد مرحله جدیدی شده است. بحران کاتالونیا نه تنها بی‌ثباتی در اسپانیا را در پی داشته بلکه همسایگان در اتحادیه اروپا را نیز دچار تشویش کرده است؛ بسیاری از کشورهای همسایه نگران رویارویی با چالش‌های مشابه ناشی از ظهور پوپولیسم و ملی‌گرایی هستند. روزنامه اکسپرس نوشته، اتحادیه اروپا در واکنش به نتایج انتخابات محلی کاتالونیا بار دیگر بر حمایت از دولت مرکزی اسپانیا تاکید و هر گونه جنبش استقلال‌طلبی در کاتالونیا را محکوم کرد. آلکساندر وینتراستاین، سخنگوی کمیسیون اتحادیه اروپا گفت:«موضع ما در قبال مساله کاتالونیا کاملا مشخص است و بارها بر آن تاکید کرده‌ایم و تغییری در آن به وجود نخواهد آمد.»
نتیجه انتخابات محلی کاتالونیا از نظر سیاسی راخوی را در سطح ملی تضعیف کرد؛ وی انتظار داشت شمار زیادی از کاتالان‌ها با پایان دادن به چالش جدایی‌طلبی به درخواست او برای حفظ اتحاد اسپانیا پاسخ دهند. حزب مردم اسپانیا به رهبری راخوی تنها 3 کرسی در انتخابات پارلمانی پنج‌شنبه را کسب کرده و بزرگ‌ترین بازنده ماجرا به حساب می‌آید.
الیسندا مالارت گارسیا، استاد قوانین اجرایی در دانشگاه بارسلونا در این باره گفت:«نتایج هیچ کمکی به حل مناقشه نکرد بلکه افراطی‌ها در هر دو طرف را تقویت کرد.» کمپین انتخاباتی اکنون به تقویت مواضع هر دو طرف، هم دولت مرکزی اسپانیا و هم رهبری جدایی‌طلب کاتالونیا منجر می‌شود اما در بطن جامعه، اختلاف‌ها میان طرفداران اتحاد ملی و جدایی‌طلبان نیز بالا می‌گیرد.
پیروزی تلخ برای جدایی طلبان
منطقه ثروتمند کاتالونیا در شمال شرقی اسپانیا از سال‌ها پیش به دلایل تفاوت‌های فرهنگی و زبانی به دنبال استقلال بوده است. نتایج انتخابات اگرچه با برتری جدایی‌طلبان همراه است اما آنها اکثریتی شکننده را در پارلمان به دست آورده‌اند که از چند دستگی شدید در منطقه حکایت دارد. 3 حزب اصلی جدایی‌طلب جمعا 70کرسی از 135کرسی پارلمان کاتالونیا را کسب کرده‌اند. آنها به طور کلی حدود 47درصد آرا محسوب می‌شود اما نظام انتخاباتی که به مناطق شهری ارجحیت می‌دهد به نفع آنها بوده است. پیروزی آنها به هیچ وجه یک پیروزی قدرتمند نیست. جدایی‌طلبان گروهی شکننده‌اند که پیش‌تر نیز برای توافق نظر بر سر تاکتیک‌ها و استراتژی‌ها مشکلات بسیاری داشته‌اند.
اکنون مذاکراتی دشوار برای تصمیم‌گیری درخصوص اینکه چه حزبی می‌تواند ریاست دولت را بر عهده بگیرد، پیش روی جدایی‌طلبان خواهد بود. پس از تشکیل دولت هم مذاکرات برای احیای پروژه اعلام استقلال آغاز خواهد شد. رهبران دو حزب جدایی‌طلب کمپین‌های انتخاباتی را از خارج از کاتالونیا مدیریت کردند؛ یکی از زندان در مادرید و دیگری از تبعید خودخوانده در بلژیک. هر دو به تلاش برای آشوب علیه قانون اساسی اسپانیا متهم شده‌اند. با این حال هر دو از این پیروزی احساس شعف داشتند. کارلوس پوجدمون، رهبر پیشین کاتالونیا در بلژیک از نتیجه فوق‌العاده انتخابات به نفع جدایی‌طلبان استقبال کرد و گفت:«راخو و متحدانش طعم سیلی محکمی را از کاتالونیا چشیدند.» این درحالی است که اوریول جانکوئراس، رهبر یکی دیگر از احزاب اصلی جدایی‌طلب در مادرید در زندان و در انتظار محاکمه است. حزب پوجدمون تنها 34کرسی را در پارلمان آتی خواهد داشت که دو کرسی از رقیب جدایی‌طلبش بیشتر است.
در همین حال حزب شهروندان اسپانیا که حزب رقیب و در عین حال شریک حزب راخوی در تشکیل دولت در مادرید محسوب می‌شود، پیشروی قابل توجهی در انتخابات داشت. این حزب موفق شده حدود 25.4درصد آراء را کسب کند و بدین‌ترتیب 37کرسی را در پارلمان جدید در اختیار خواهد داشت. اینس آریمدس گارسیا، رهبر جوان حزب شهروندان اسپانیا گفت، پیروزی حزبش به اضافه کاهش حمایت‌ها از احزاب جدایی‌طلب تایید می‌کند که استقلال‌طلبی خصوصیت همه کاتالان‌ها نیست. وی افزود:«احزاب ملی‌گرا(جدایی‌طلب) دیگر هرگز نمی‌توانند ادعا کنند که از زبان همه کاتالان‌ها سخن می‌گویند».
تحلیل‌گران معتقدند، با توجه به نتایج انتخابات و پیروزی شکننده جدایی‌طلبان و گرداب سیاسی که کاتالونیا و اسپانیا را در خود می‌کشد تقریبا همه در این رای‌گیری شکست خوردند. جوردی سویلا، وزیر سوسیالیست پیشین، نتایج انتخابات را یکی دیگر از عواقب ناخواسته سال‌ها منفعل بودن راخوی در قبال کاتالونیا توصیف و پیش‌بینی کرد این منطقه به زودی با نیاز به برگزاری انتخابات مجدد مواجه شود؛ چراکه درگیری‌های داخلی در میان احزاب جدایی‌طلب ادامه خواهد داشت و راخوی نیز در پی ناتوانی در حل بحران کاتالونیا احتمالا مجبور خواهد شد به برگزاری انتخابات سراسری زودهنگام بیندیشد.
