«ایست» به خودروهای وارداتی لوکس
تعادل
«بازار خودرو» که همچنان در انتظار مصوبه جدید دولت به سر می‌برد؛ به دلیل اخبار ضد و نقیضی که از سوی متولیان و فعالان حوزه واردات خودرو منتشر می‌شود، بیشتر از گذشته در یک شرایط نامعلوم آشفتگی سیر قرار دارد. چراکه خبرها حاکی از ممنوعیت‌های جدیدی دارد که خیلی به مذاق ذی‌نفعان بازار خودرو خوش نمی‌آید. از آن سو، وضعیت «ثبت سفارش خودرو» که به نظر می‌رسد در شرایط کنونی به یک معادله چند مجهولی تبدیل شده هنوز در بلاتکلیفی مسوولان امر، مسدود باقی مانده تا همچنان بازار شایعات و گمانه‌زنی‌ها در این زمینه داغ شود. با این حال و تا زمان تنظیم این گزارش، خبرهای ضد و نقیضی که ظاهرا ناشی از «تست» سامانه ثبتارش بود به آشفتگی در بازار خودرو انجامید. از آن سو اما جدیدترین اخبار به دست آمده، حاکی از افزایش تعرفه جدید واردات خودرو به ۵۵ تا ۹۵درصد دارد. همچنین اظهارنظر برخی از فعالان این حوزه حکایت از این دارد که براساس مصوبه جدید دولت «سقف قیمتی واردات خودرو ۴۰هزار دلار بر مبنای نرخ‌های فوب امکان واردات توسط همه اشخاص حقیقی و حقوقی، باقی ماندن محدودیت حجم موتور تا سقف ۲۵۰۰سی‌سی» 3دستور‌العملی است که در دستور کار دولتمردان قرار خواهد گرفته است. اگرچه رییس انجمن واردکنندگان خودرو از قول وزیر صنعت گفته بود که دستورالعمل جدید ثبت سفارش واردات خودرو چهارشنبه 6 دی ماه ابلاغ می‌شود اما تا این لحظه تنظیم این گزارش، خبری از ابلاغ مصوبه مزبور نشد. در همین رابطه مجتبی خسروتاج، متولی دستگاه دیپلماسی تجاری کشور در پاسخ به «تعادل» مفاد جدید دستورالعل واردات خودرو را منوط به انتشار رسمی آن از سوی دولتمردان کرد و درخصوص اخبار ضد و نقیض در مورد باز شدن سایت ثبت سفارش خودرو نیز گفته بود که این سامانه براساس ضوابط و شرایط مصوبه دولت فعال می‌شود و بازگشایی آن قبل از ابلاغ مصوبه دولت امکان ندارد.
وزارت صنعت، معدن و تجارت از تیر ماه امسال ثبت سفارش جدید برای واردات خودرو را متوقف کرد. پس از آن دستورالعمل ساماندهی واردات خودرو از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت تدوین و برای تصویب نهایی به هیات دولت ارسال شد. اخیرا نیز این دستورالعمل به تایید هیات دولت رسیده و در آستانه ابلاغ و اجرا قرار دارد. در این شرایط براساس جدیدترین اخبار به دست آمده، تعرفه جدید واردات خودرو به ۵۵ تا ۹۵درصد افزایش یافته است. براساس جدیدترین اخبار به دست آمده، تعرفه جدید واردات خودرو به ۵۵ تا ۹۵درصد افزایش یافته است. در دستورالعمل جدید واردات خودرو تعرفه واردات خودرو با حجم موتور ۱۰۰۰تا ۱۵۰۰سی‌سی از ۴۰درصد به ۵۵ درصد، تعرفه واردات خودروهای با حجم موتور ۱۵۰۰تا ۲۰۰۰سی‌سی از ۵۵ درصد به ۷۵درصد و تعرفه واردات خودروهای با حجم موتور ۲۰۰۰تا ۲۵۰۰سی‌سی نیز از ۵۵ درصد به ۹۵درصد افزایش یافته است. طبق این دستورالعمل واردات خودروهای با حجم موتور بیش از ۲۵۰۰سی‌سی همچنان ممنوع است ضمن آنکه واردات خودروهای با ارزش گمرکی بیش از ۴۰هزار دلار نیز ممنوع اعلام شده است.
براساس محدودیت سقف واردات 40هزار دلاری، یک محاسبه سر انگشتی(بر مبنای دلار حدودا 4200تومانی) نشان می‌دهد تمام خودروهایی که بیش از 168میلیون تومان قیمت دارند عملا در شمول این ممنوعیت قرار می‌گیرند. به عبارت ساده اگر این ممنوعیت اعمال شود، واردات «برند پورشه» به کشور متوقف شده و در برندهایی همچون «بی‌ام‌و، بنز و لکسوس» نیز تنها مدل‌های پایه و ارزان‌تر از ۴۰هزار دلار امکان ورود به کشور را خواهند داشت. برندهایی همچون«سیتروئن، رنو، هیوندای، تویوتا، نیسان، سانگ‌یانگ، کیا، میتسوبیشی و دی‌اس» نیز همچون گذشته امکان ورود به کشور را خواهند داشت. در دستورالعمل ساماندهی واردات خودرو، واردکنندگان غیرنمایندگی نیز مشروط به شرایطی اجازه واردات خودرو را یافته‌اند. این درحالی است که در چند هفته گذشته به دنبال اقدام برخی واردکنندگان خودرو در دپو خودروها و توقف عرضه به بازار، قیمت این محصولات در بازار با افزایش حبابی و غیرمنطقی همراه بوده است. اگرچه فرهاد احتشام‌زاده، رییس انجمن واردکنندگان خودرو گفته بود که قرار است از دستورالعمل جدید واردات خودرو روز گذشته رونمایی شود و به احتمال زیاد سایت ثبت سفارش واردات نیز بازگشایی خواهد شد اما این اتفاق روز گذشته رخ نداد و همچنان شاهد اخبار متفاوتی در این زمینه بودیم.
شوک دوم در بازار خودرو
با این همه هنوز هیچ مقام مسوولی در مورد کم و کیف محدودیت‌های واردات خودرو اظهارنظر قطعی نکرده است. اما یک مقام مسوول در وزارت صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با مهر گفته بود که سقف ارزش خودروها برای واردات، ۴۰هزار دلار تعیین شده و بر این اساس مدل‌های خودرو همچون بی‌ام‌و، لکسوس و بنز دیگر اجازه واردات به کشور نخواهند داشت. از دیگر سو قیمت برخی از مدل‌های «بی‌ام و، بنز و لکسوس» در هفته‌های اخیر با ۲۵۰تا ۴۰۰میلیون تومان افزایش در بازار مواجه شده و به نظر می‌رسد ممنوعیت واردات این خودروها، بازار را به لحاظ قیمت با شوک جدیدی مواجه خواهد کرد.
از سویی رییس انجمن واردکنندگان خودرو نیز درباره باز شدن سایت ثبتارش برای یک برند خودرویی گفت: سایت ثبتارش درحال تست پایلوت برای بازگشایی پس از ابلاغ دستورالعمل جدید واردات خودرو است و قرار گرفتن نام چند مدل محدود از خودروها روی این سایت نیز بر همین اساس بوده است. فرهاد احتشام‌زاده با بیان اینکه این سایت برای هیچ برندی باز نشده و اکنون هیچ یک از واردکنندگان خودرو امکان ثبت سفارش را ندارند، ادامه داد: مدلی که در سایت ثبتارش فعال شده برای تست بوده و همچنان امکان هیچ نوع ثبتارشی وجود ندارد. افزون بر این براساس آخرین اطلاعات موجود در سایت سازمان استاندارد درحال حاضر 83 مدل برند دارای تاییدیه نوع در سال 96 هستند که بعد از دریافت دستورالعمل جدید و تطابق مدل‌ها با ضوابط جدید و نیز آخرین وضعیت فعالیت نمایندگی‌های مرتبط، قابلیت فعال شدن در سایت ثبت سفارش را خواهند داشت که قریب به 60 درصد این مدل‌ها فعال خواهند شد.
حواشی ثبت سفارش
اما آیا واردات برندهای خودرویی خاص ممنوع خواهد شد؟ فارغ از اینکه آیا سقف قیمتی 40هزار دلاری برای واردات اعمال می‌شود یا نه، به نظر می‌رسد برخی برندهای خودرویی بیشتر در معرض دستورالعمل جدید خواهند بود. روز گذشته بعد از گذشت چند ماه، فهرست تعدادی از خودروهای تویوتا در سایت ثبت سفارش دیده می‌شد که این موضوع خود ابهامات جدیدی را در گشایش سایت ثبت سفارش آن هم بدون ابلاغ دستور العمل واردات به وجود آورد. این درحالی است که مدتی بعد این فهرست از روی سایت حذف شد.
بنا به اظهارات احتشام‌زاد، ثبت سفارش خودرو دارای 4 مرحله است ولی امکان ثبت سفارش نهایی برای واردکنندگان هنوز وجود ندارد. وی در پاسخ به این پرسش که چرا در سایت ثبت سفارش خودرو فقط اسم تویوتا درج شده بود، افزود: حدود 83 خودرو در انتظار باز شدن سایت ثبت سفارش هستند که هنوز امکان ثبت‌نام نهایی پیدا نکرده‌اند.
رییس انجمن واردکنندگان خودرو در پاسخ به این پرسش که پیش از این امکان مشاهده لیست خودروهای سواری مجاز به واردات در سامانه ثبت سفارش نبود اما چه اتفاقی در سایت ثبت سفارش افتاده که اسم این شرکت درج شده است، گفت: شاید درحال اجرای مقدمات کار برای بازگشایی سایت باشند ولی در کل هنوز کسی امکان ثبت نهایی را در سایت ثبت سفارش خودرو ندارد. وی تاکید کرد: تا زمانی که دستورالعمل جدید واردات خودرو از سوی دولت ابلاغ نشود، سایت ثبت سفارش باز نخواهد شد. احتشام‌زاد ازجمله ویژگی‌های دستورالعمل جدید واردات خودرو را امکان واردات توسط همه اشخاص حقیقی و حقوقی و در نظر گرفتن سقف ۹۵درصدی تعرفه واردات عنوان کرد.
بعد از انتشار لیست تعدادی از خودروهای تویوتا در سامانه ثبت سفارش، علی علی‌آبادی‌فراهانی، مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت هم با بیان اینکه تا این لحظه مصوبه واردات خودرو به ما ابلاغ نشده است، گفت: مصوبه توسط دولت ابلاغ می‌شود و تا این لحظه هیچ مصوبه‌یی به ما ابلاغ نشده است. او با تاکید بر اینکه باز شدن سایت ثبت سفارش واردات خودرو منوط به ابلاغ مصوبه دولت است، گفت: در صورت ابلاغ این مصوبه سایت ثبت سفارش مطابق تک تک مفاد مصوبه دولت و برای همه خودروهای «تویوتا، آرین موتور، پرشیا و هیوندا» به طور یکسان باز می‌شود و این طور نیست که این سایت برای خودرو خاصی باز شود. این درحالی بود که خبرگزاری صدا و سیما با درج یک عکس از سایت ثبتارش از فعال شدن ثبت سفارش 29مدل خودرو شامل 6 مدل ب.ام. و 12مدل تویوتا و یک مدل خودرو هیوندای خبر داد.
بازار خودرو اما به نظر می‌رسد که در پی این حجم از اخبار که گاهی در تضاد با یکدیگر قرار می‌گیرند تا حدی دچار سردرگمی شده باشد. هنوز مشخص نیست واردات کدام خودروها ممنوع خواهد شد. به این ترتیب بازار باید انتظار گرانی در کدام یکی از برندهای خارجی خودرو را داشته باشد. در همین حال اما ابلاغیه دیگری در سازمان گمرک، ابهام‌ها و البته نگرانی‌های تازه‌ای ایجاد کرد. دفتر واردات گمرک ایران در ضرب‌الاجلی ۴۸ساعته خواستار اعلام آمار خودروهای سواری موجود در گمرکات اجرایی شد. در این بخشنامه اطلاعاتی مانند نام صاحب کالا، نشان تجاری، تاریخ قبض انبار، تعداد دستگاه‌های موجود و نام گمرک مطالبه شده است. در واقع به نظر می‌رسد، دولت می‌خواهد با مشخص شدن آمار خودروهای خارجی موجود در انبارها، تاثیر و دامنه مصوبه جدید خود را محک بزند. بنابراین می‌توان انتظار داشت که با بازگشایی سامانه ثبتارش و اعمال محدودیت‌های جدید ازجمله محدودیت قیمتی جدید، قیمت خودروهای لوکس و ازجمله SUVها شاهد جهش باشد.
