حشد الشعبی وارد فاز سیاسی شد
گروه جهان
سرانجام پس از مدتها گمانهزنی، تعدادی از فرماندهان تشکیلات بسیج مردمی عراق (حشد الشعبی) در انتخابات پارلمانی عراق ثبتنام کردهاند. کابینه عراق ۱۲ مه آینده را بهعنوان موعد انتخابات پارلمانی تعیین کرده است.
روزنامه الحیات چاپ لندن نوشته، جدیدترین آمار مربوط به کمیته انتخابات درباره تعداد گروهها و احزاب سیاسی که نامشان را برای شرکت در انتخابات ثبت کردهاند، نشان میدهد که تعدادی از گروههای مسلح جزو هیات حشد الشعبی در انتخابات ثبتنام کردهاند.
کمیته عالی انتخابات اعلام کرده که ۲۰۴ حزب برای شرکت در انتخابات ثبتنام کردهاند؛ انتخاباتی که برای نخستینبار شاهد اجرای قانون احزاب بعد از تصویب آن در سال ۲۰۱۵ است. این قانون داشتن شاخه نظامی را برای احزاب منع کرده است. اما باوجود قانون احزاب و دستورات کمیته انتخابات مبنی بر منع حضور نظامیان در انتخابات، رهبران برخی گروهها اعلام کردهاند که نیروهایشان را
تحت امر دولت قرار دادهاند.
الحیات تایید کرده که برخی رهبران گروههای مختلفی در حشد الشعبی تسلیحات و نیروهای بخش نظامی گروههای خود به دولت عراق و ادغام آنها در نیروهای امنیتی کشور خبر دادهاند. با این حال، برخی بر این باورند که نفوذ سیاسی آنها بر اعضای نظامی، حفظ خواهد شد.
المانیتور نوشته است: متعاقب بیانیه پایان جنگ دولت عراق علیه داعش، حیدر العبادی نخستوزیر، اعلام کرد که دولتش اجرای سیاست کنترل تسلیحات موجود در کشور را آغاز کرده است. این درحالی است که شیخ قیس خزعلی رهبر گروه عصائب اهلالحق، اعلام کرده نیروهایش تحت کنترل مستقیم حیدر العبادی هستند. پیش از آن هم، گروه رزمی ابوالفضل العباس خود را منحل کرد و تسلیحاتش را دراختیار دولت عراق قرار داد. سازمان بدر بزرگترین گروه تشکیلدهنده حشد الشعبی نیز قرار است که نیروها و تسلیحاتش را به دولت عراق تحویل دهد. هادی العامری فرمانده سازمان بدر، به نیروهایش گفته که از دستورات فرمانده کل قوا (نخستوزیر عراق) پیروی کنند و تمام تماسهایشان را با شاخه سیاسی گروه قطع نمایند.»
المانیتور نوشته است: شاخههای سیاسی حشد الشعبی در حال آماده شدن برای شرکت در انتخابات آینده هستند که ماه مه برگزار میشود. بنابراین، اقدام اخیر رهبران این گروه برای تحویل دادن بخش نظامیشان به دولت عراق، نوعی آمادگی برای انتخابات به نظر میرسد البته نفوذ آنان در میان نیروهایشان حفظ خواهد شد.
حسن سالم رییس بلوک پارلمانی صادقون، نزدیک به عصائب اهل الحق، تاکید کرده که این بلوک پارلمانی قصد دارد به یک ائتلاف بزرگتر بپیوندد که میتواند شامل نیروهای حشد الشعبی باشد. گفته شده یکی از نخستین نیروهای حشد الشعبی که قصد دارد در انتخابات آینده شرکت کند احمد اسدی سخنگوی حشد الشعبی است که ۲۸ نوامبر استعفا کرده است. او گفته: «حشد الشعبی به عنوان یک نهاد امنیتی عراق باقی میماند و هیچ کاری به انتخابات ندارد. آنها که قصد شرکت دارند، باید ابتدا استعفا کنند.»
در همین حال، نوری المالکی نخستوزیر پیشین و معاون رییسجمهوری عراق، گفته این فکر او بود که حشد الشعبی یک فهرست واحد انتخاباتی ارائه کند. او همچنین گفته ائتلاف دولت قانون تحت رهبری او، پس از انتخابات با حشد الشعبی ائتلاف خواهند کرد تا بزرگترین بلوک پارلمانی را در دست بگیرند و دولت عراق را هدایت کنند.
در ماه نوامبر 2016 نیروهای بسیج مردمی براساس قانون بهعنوان یک نیروی رسمی امنیتی در عراق توسط دولت این کشور به رسمیت شناخته شدند که این مساله زمینههای لازم برای حضور آنها در سیاست را نیز فراهم میکند؛ پس از آن بود که فالح الفیاض رییس حشد الشعبی و مشاور امنیتی نخستوزیر عراق از ایجاد یک تشکل سیاسی جدید خبر داده و گفت که قرار است این تشکل با عنوان «حرکه عطاء» (جنبش بخشش) با هدف حمایت از حقوق مردم تاسیس شود.
الحشد الشعبی نیروهای مردمی هستند که از بطن فتوای جهادکفایی آیتالله سیستانی مرجع عالیقدر شیعه و زمانی که داعش مناطق عمدهیی از عراق را عرصه تاخت و تاز خود قرار داده بود متولد شد. شکلگیری این نیروها در زمان و شرایط مناسب بود زیرا هنگامی که در دهم ژوئن داعش به غارتگری و کشتار پرداخت و با تسخیر موصل و مناطق گستردهیی از صلاحالدین و دیالی و شمال بابل و الانبار جنایات زیادی مرتکب شد، همگان تصور میکردند که بهزودی داعش بغداد را اشغال میکند و روند سیاسی عراق را به پایان خط میرساند.
ساختار و بدنه نظامی حشد الشعبی را عمدتا شیعیان عراق تشکیل میدهند اما بعدها عشایر سنی عراق از استانهای صلاحالدین، نینوا، الانبار و نیز کردهای فیلی و مسیحیان عراقی به آن ملحق شدند.
مجله نیوزویک پیشتر درباره این گروه نوشت، نیروهای مردمی چهارمین نیروی قوی پس از نیروهای ویژه دریایی امریکا نوی سیل، گروه آلفا روسیه و گروه ویژه ایکو کبرای اتریش است.
پس از پایان جنگ با داعش در عراق، برخی کشورها ازجمله فرانسه و امریکا خواستار انحلال حشد الشعبی شده بودند که با مخالفت دولت عراق روبهرو شد. دفتر حیدر العبادی در پاسخ به این درخواست دولت امریکا اعلام کرده که رزمندگان حشد الشعبی همه عراقی هستند و برای دفاع از کشور خود فداکاریهای بزرگی کردهاند.
اندیشکده راهبردی تبیین با اشاره به تلاشهای منطقهیی و ایالاتمتحده برای تضعیف حشد الشعبی نوشته: «یکی از مهمترین جریانها در تقابل با جریانات تکفیری و دخالت قدرتهای منطقهیی و جهانی شکل گرفته و این موضوعی است که حامیان امریکا و متحدان منطقهییاش را ناخشنود کرده است.»