کشور مجوزها

حبیب‌الله حداد

 فعال اقتصادی

کشور ما ایران را باید کشور مجوزها نامید، شما برای انجام هر کاری باید مجوز بگیرید، می‌خواهید در زمین متعلق به خودتان یک واحد تولیدی ایجاد کنید باید از دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های مختلف مجوز بگیرید، می‌خواهید چیزی را تولید کنید و در بازار بفروشید یا صادر کنید باید مجوز بگیرید، می‌خواهید به طیف محصولاتتان محصولی جدید را اضافه کنید باید مجوز بگیرید، می‌خواهید برای کارگرانتان سالن غذاخوری جدید ایجاد کنید باید مجوز بگیرید، می‌خواهید مواد اولیه خط تولیدتان را وارد کنید باید مجوز بگیرید، می‌خواهید محوطه کارخانه را اسفالت کنید باید مجوز بگیرید.  وبا کمال تاسف هر چه کار، تولیدی و اشتغال زاتر، تعداد مجوزها بیشتر و سخت‌گیرانه‌تر و به برکت کیسه گشاد نفت طی زمان تا دلتان بخواهد دستگاه‌های عریض و طویل دولتی درست شده است که مجوز بدهند و پدر صاحب بچه را به اصطلاح در بیاورند و به برکت همین مجوزها که بعضا ماه‌ها و سال‌ها اخذ آن طول می‌کشد رتبه ایران در زمینه سهولت کسب و کار 152 از 189 شده است که ردیف و مرتبه رفوزه‌هاست.  و جالب است که همه این مجوزها نیز با استدلال اینکه می‌خواهیم جلو فساد و هرج و مرج را بگیریم صادر می‌شود در حالی که به گواهی مشاهدات و آمارها، هر چه کشوری گرفت و گیرش در دادن مجوزها بیشتر فسادش بیشتر است، هرچه رتبه‌اش در این رتبه‌بندی پایین‌تر، فسادش بالاتر.  به راستی چه باید کرد؟ آیا از دیگر کشورهایی که رتبه‌های بهتری در زمینه کسب و کار دارند نمی‌توان آموخت؟ بیایید به سه شاگرد اول تا سوم این کلاس یعنی نیوزیلند و سنگاپور و دا نمارک سری بزنیم. در همه این کشورها شما قادرید در کمتر از 48 ساعت کار و کسبی را آغاز کنید. جالب اینجاست که این سه کشور به لحاظ سلامت اقتصادی نیز جزو بهترین‌ها در سطح جهان هستند. به راستی اینها چه می‌کنند که ما نمی‌کنیم؟

در یک کلام و به عنوان یک عامل تعیین‌کننده و بسیار کلیدی این کشورها بجای «مجوز»، «ضوابط» می‌دهند. شما برای انجام هر کسب و کاری اعم از کوچک –متوسط یا بزرگ می‌توانید از مرجع مربوطه کتابچه ضوابط ایجاد آن را دریافت کنید و مطابق با آن بدون آنکه لازم باشد به هیچ مرجعی مراجعه کنید کسب و کارتان را راه‌اندازی کنید. منطق این کار هم این است که شما به عنوان سرمایه‌گذار هیچ‌گاه سرمایه‌تان را با زیر پا گذاشتن ضوابط در معرض ریسک وخطر قرار نخواهید داد.

در این کشورها سازمان‌های دولتی بسیار چابک و بسیار کوچکند، زیرا آنها تنها دو کار را باید انجام دهند.

1- تدوین ضوابط و به‌روز نگهداشتن آنها.

2- نظارت آن‌ هم با حداقل نیروی انسانی و به‌کارگیری بهترین و موثرترین شیوه‌ها.

امید آنکه دستگاه‌های دولتی ما به خاطر مصالح عالیه کشور دست از این روش نامیمون و نامبارک مجوز دادن‌ها بردارند و اعطای ضوابط را جایگزین اعطای مجوز کنند.