ضرورت ساماندهی موسسات مالی غیرمجاز
صنعت
«ساماندهی موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز، مهم‌ترین اقدامی بوده که بازار پول به آن نیاز داشته است و بانک مرکزی نیز در سال‌های اخیر به خوبی توانسته در این حوزه وارد عمل شود». این جمله بخشی از سخنان نایب‌رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران است. سیدحسین سلیمی درباره روند فعالیت موسسات غیرمجاز معتقد است: در آینده نیز بلوغ فکری مردم مانع شکل‌گیری دوباره این موسسات خواهد شد. او با اشاره به برچیده شدن بساط موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز گفت: وقتی این موسسات پروانه و مجوزی از ناظر بازار پول نداشتند، طبیعتا به سیاست‌های نظارتی و کنترلی بانک مرکزی نیز پایبند نبودند اما از چند سال پیش حضور این موسسات در بازار پول ایران عملا نظام بانکی را به سمتی برد که باید برای ساماندهی و اصلاح آنها اقدام می‌شد. سیدحسین سلیمی در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران افزود: بانک مرکزی از چندین سال قبل نظارت خود را در این حوزه تقویت کرد و بازرسان ویژه خود را برای رصد وضعیت اعزام کرد که عملا زمینه را برای شکل‌گیری عزمی راسخ برای برخورد با اخلالگران بازار پول فراهم کرد. سلیمی با بیان اینکه موسسات غیرمجاز به دلیل عدم پایبندی به قوانین و مقررات بازار پول، نرخ سود بالاتری داشتند، تصریح کرد: نرخ سود نجومی این موسسات گرچه برای فعالیت اقتصادی مقرون به صرفه نبود و عملا منجر به بروز بی‌نظمی و هرج و مرج در اقتصاد کشور شد؛ اما وجود تورم‌های دو رقمی و نابسامانی در بازارها به ویژه بازار مسکن باعث شده بود، بتوانند با سرمایه‌گذاری‌های خارج از اصول بانکداری به سودهایی برسند که سود مشتریان را نیز تضمین کند.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران ادامه داد: با وجود این، همین نابسامانی‌های اقتصادی که در بازارها وجود داشت، عاقبت اقتصاد را به رکودی کشاند که عملا همه حوزه‌ها را تحت تاثیر قرار داد و بازار مسکن و ساختمان را نیز که مقصد اصلی پول این موسسات بود را به سختی راکد کرد؛ به گونه‌یی که از یک سو بازدهی سرمایه‌گذاری‌هایی این موسسات صفر شد و از سوی دیگر اصل سرمایه آنها نیز بلوکه ماند؛ درحالی که مجبور بودند به صورت روزانه سود مشتریان خود را پرداخت کنند. سلیمی رکود بازار مسکن را طلیعه بحران در موسسات غیرمجاز عنوان و اظهار کرد: موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز در شرایط رکود اقتصاد مجبور به ادای تعهدات خود به مشتریان و بازپرداخت سپرده‌ها شدند، سپرده‌هایی کلان‌تر با نرخ سود بالاتر جذب کنند و با تداوم رکود، این دور تسلسل باطل نیز ادامه بافت و تراز مالی این موسسات هر روز منفی‌تر شد.
به گفته او در شرایط فعلی با ورود بانک مرکزی به موضوع موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز عملا بساط این موسسات برچیده شده و 95درصد از سپرده‌گذاران نیز به اصل پول خودشان رسیده‌اند. نایب‌رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران ادامه داد: در این شرایط با وجود نظارت بانک مرکزی همچنین با کمک قوه قضاییه دیگر کسی نمی‌تواند تابلویی برای موسسات مالی بدون مجوز علم کند که همین مساله مانع شکل‌گیری گسترده این موسسات می‌شود از سوی دیگر حالا مردم نیز هشیار شده‌اند و پولشان را هر جایی سپرده نمی‌کنند.
سلیمی با اشاره به اینکه مردم حتی برای سپرده‌گذاری نرد بانک‌ها نیز درباره اعتبار و وضعیت بانک تحقیق می‌کنند، تصریح کرد: اینکه امروز مردم به اعتبار بانک‌ها بها می‌دهند، نشانه خوبی از بلوغ فکری آنهاست و نشان می‌دهد کار به جایی رسیده که افراد فقط به دنبال نرخ سود نمی‌روند و کاملا آگاهانه سپرده‌گذاری می‌کنند. او همچنین با اشاره به ساماندهی نرخ سود بانکی در محدوده 15درصد اظهار کرد: اگر امروز موسسات غیرمجاز فعال بودند و مثل گذشته با نرخ سود بالا سپرده‌گیری می‌کردند عملا پول مردم را از بانک‌ها خارج می‌کردند و در مقابل بانک‌ها برای جلوگیری از این کار مجبور می‌شدند با ورود به یک رقابت ناسالم همان راه موسسات را بروند و نرخ سود مصوب را رعایت نکنند. به عقیده سلیمی این کار باعث می‌شد اولا این پول‌ها از چرخه سالم اقتصاد خارج شود و صرف متشنج کردن بازارها شود ثانیاً رشد فعالیت‌های غیرمولد را به دنبال می‌آورد و اکنون نیز اگر فعالیت این موسسات ادامه می‌یافت، بنیان اقتصاد کشور دچار بحرانی می‌شد که می‌توانست حتی امنیت ملی را تحت تاثیر قرار دهد.
