اروپا و هشدار برجامی ایران
وزیران خارجه ایران و سه کشور اروپایی فرانسه، انگلستان و آلمان در بروکسل با یکدیگر دیدار می‌کنند تا ضمن جدی گرفتن هشدارهای تهران، نسبت به اقدام احتمالی امریکا برای بی‌اعتبار کردن برجام رایزنی کنند. به گزارش ایرنا، تا یک هفته دیگر دولت ایالات متحده موضع خود را در قبال توافق هسته‌یی با ایران روشن خواهد کرد. گرچه سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد: هنوز رییس‌جمهوری امریکا تصمیم خود در مورد برجام را اتخاذ نکرده است اما بسیاری تحلیلگران اعتقاد دارند «دونالد ترامپ» این‌بار هم بدون تایید پایبندی ایران به توافق هسته‌یی، تعلیق تحریم‌ها را برای یک دوره دیگر تایید و اجرا می‌کند. چند روز پیش مقام‌های کشورمان هشدار دادند که ایالات متحده در تلاش است تا برجام نابود کند. اکنون اهمیت موضوع اتحادیه اروپا را بر آن داشت تا بر تلاش‌های دیپلماتیک خود بیافزاید و خود را برای هر سناریویی آمادگی کند. اتحادیه اروپا از نقش آفرینان اصلی در توافق هسته‌یی سال 2015 بود که به‌شدت بر حفظ آن تاکید دارد. در چند ماه اخیر کشورهای اروپایی تلاش دیپلماتیک فراوانی را برای حفظ برجام به کار گرفته‌اند. سفرهای گوناگون مقام‌های قاره سبز به واشنگتن و مذاکره با دولتمردان و سیاست‌گذاران امریکایی بخشی از این اقدامات بوده است. اکنون اروپا در تلاش است رایزنی‌های خود را با ایران بیشتر کند زیرا کشورهای اروپایی برجام را معامله‌یی چندجانبه می‌دانند که یک کشور نمی‌تواند آن را ناکارآمد سازد و دستاوردهای اروپایی‌ها را نادیده بگیرد.
واکنش اروپا به هشدار ایران
در همین چارچوب، قرار است مقامات سه کشور مهم اتحادیه اروپا و ایران امروز (21 دیماه جاری) در زمینه توافق هسته‌یی گفت‌وگو کنند. در این دیدار وزیران امور خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با همتای ایرانی خود دیدار می‌کنند. بیانیه دفتر اتحادیه اروپا در بروکسل عنوان کرد «ژان ایو لودریان»، «بوریس جانسون» و «زیگمار گاربیل» به نمایندگی از سوی 28 کشور این اتحادیه با «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران دیدار و گفت‌وگو می‌کنند. خبرگزاری «فرانس‌پرس» نوشت: ایران و کشورهای اروپایی برای حفظ توافق هسته‌یی رایزنی‌های خود را دنبال می‌کنند. دیدار وزیران امور خارجه ایران و سه کشور اروپایی حاضر در توافق سال 2015 پس از آن برنامه‌ریزی شد که ایران هشدار داد جهان خود را برای خروج ایالات متحده از برجام آماده کند. بر اساس گزارش‌های رسانه‌یی مبنای اصلی این دیدار همکاری برای تضمین اجرای کامل توافقی است که اتحادیه اروپا به عنوان میانجی، نقش مهمی را در دستیابی به آن ایفا کرد. اروپا اکنون در حال رایزنی با قانونگذاران امریکایی نیز است تا بر اساس قانون این کشور به تعویق اعمال حریم‌های ادامه داده شود. تارنمای روزنامه پاکستانی «اکسپرس تریبون» به نقل از رسانه‌های فرانسوی در مورد هشدار ایران عنوان داشت: معاون وزیر امور خارجه ایران گفت که جامعه بین‌المللی باید آماده خروج احتمالی امریکا از برجام باشد.
اروپا در برابر ترامپ
رییس‌جمهوری امریکا به صورت آشکار توافق برجام را بی‌اعتبار می‌داند در حالی که «باراک اوباما» رییس‌جمهوری پیشین امریکا آن را مهم‌ترین دستاورد خود در سیاست خارجی عنوان می‌کرد. اروپایی‌ها اما دیدگاهی مخالف ترامپ دارند و با توجه به تایید چندباره آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از پایبندی ایران، بر حفظ برجام تاکید می‌کنند. تارنمای شبکه تلویزیونی «فاکس نیوز» امریکا در گزارشی نوشت «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هدف این دیدار را اطمینان یافتن از ادامه اجرای کامل توافق هسته‌یی سال 2015 عنوان کرد. براساس این توافق تحریم‌ها علیه ایران در قبال برخی محدویت‌ها در برنامه هسته‌یی آن متوقف شد اما ایالات متحده در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ با این توافق مخالفت می‌کند و از نابودی آن سخن می‌گوید. موگرینی عنوان داشت که کنار کشیدن امریکا از توافق هسته‌یی با ایران، غیرسازنده و دارای اثرات مخرب است. وی برخلاف ایالات متحده معتقد است دیگر مسائل با ایران را نباید به موضوع هسته‌یی پیوند زد، بلکه باید تلاش شود تا آنها را به روش‌های دیگر حل و فصل کرد. با این حال روزنامه نیویورک تایمز نوشت: اروپا در برابر درخواست ترامپ مبنی بر افزایش فشارها بر ایران مقاومت می‌کند. اروپایی‌ها به‌شدت از رویکرد رییس‌جمهوری امریکا در مورد افزایش تحریم‌ها به علت ناآرامی‌های داخلی ناراحت هستند. آنها تاکید دارند این اقدام امریکا باعث مرگ توافق چندجانبه هسته‌یی با ایران می‌شود. به اعتقاد تحلیلگران، توافق هسته‌یی سنگ بنای روابط میان ایران و اتحادیه اروپاست به ویژه اینکه موضوع برداشتن تحریم‌ها و تسهیل روابط از بخش‌های مهم برجام بوده است. برقراری دوباره تحریم‌ها از سوی کاخ سفید، تاثیر بسیاری را بر رویکرد ایران نسبت به توافق هسته‌یی خواهد داشت. به همین دلیل اروپایی‌ها به‌شدت بر واشنگتن به ویژه کنگره امریکا فشار می‌آورند تا توافق هسته‌یی را حفظ کند. به نوشته نیویورک تایمز، برای اروپایی‌ها این توافق از آن جهت مهم است که کشورهای این اتحادیه بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران بالقوه در ایران هستند.
آیا مسیر امریکا و اروپا جدا می‌شود؟
فرانسه، بریتانیا و آلمان که از امضاکنندگان توافق برجام بودند اکنون در مقابل امریکا و انتقادهای آن مقاومت می‌کنند. این کشورها تاکید دارند ایران بطور کامل به توافق پایبند بود و این توافق تنها راه‌حل برای موضوع به شمار می‌رود. اما ترامپ می‌گوید توافق برجام بسیار ناقص امضا شد و نتوانسته است تا محدودیت‌های کافی را برای اقدامات ایران ایجاد کند. به هر روی تقابل میان واشنگتن و بروکسل ادامه دارد. در همین زمینه شورای روابط خارجی امریکا به نقل از گزارش نشریه فرانسوی «لوموند» نوشت: با توجه به دیپلماسی که ترامپ در پیش گرفته است اتحادیه اروپا می‌تواند مسیر متفاوتی را در مورد ایران دنبال کند. لوموند عنوان داشت: دولت‌های اروپایی باید بر حمایت قاطع خود از توافق هسته‌یی ادامه دهند تا از وقوع بحران تازه جلوگیری کنند. در روزهای آینده ترامپ باید تصمیم بگیرد که آیا تحریم‌ها را در حالت تعلیق نگاه می‌دارد یا خیر. از آنجاکه ایران به تعهدات خود در توافق هسته‌یی پایبند بود، اروپا هم بدون توجه به مسائل داخلی ایران، باید به برجام متعهد بماند. این گزارش اعتقاد دارد که رهبران اروپا باید برای دولت و کنگره امریکا روشن سازند آنها به راه‌حل دیپلماتیک پرونده هسته‌یی ایران و موضوع تحریم‌ها حساسیت دارند. بنابر این نباید اقدامی انجام شود که به واسطه تحریم‌های اقتصادی شکستی بر توافق هسته‌یی تحمیل شود.
تارنمایEuropean Jewish Press هم در گزارشی نوشت یک تحلیلگر در امریکا بر این باور است اتحادیه اروپا ترجیح می‌دهد به جای توجه به هشدارهای ترامپ، معامله‌های تجاری خود را با ایران ادامه دهد. اتحادیه اروپا نشان داده است که نگرانی عمده آن حفظ رفاه است و رشد اقتصادی خود را از مسیر ادامه تجارت با کشورهای دیگر است. به همین دلیل بدون فشار ایالات متحده، این اتحادیه به تعامل و روابط عادی خود با ایران ادامه خواهد داد.
