ساختمان از رکود درآمد
گروه بانک و بیمه| گزارش 6 ماهه اول اقتصادی کشور نشان میدهد که بخش ساخت و ساز در 3 ماهه دوم از رکود درآمد و ارزش افزوده آن مثبت شد. براساس گزارش رشد اقتصادی بانک مرکزی بخش ساختمان در فصل دوم امسال مثبت 1.3درصد شد این در حالی است که در فصل اول ارزش افزوده این بخش منفی 5.3درصد بود. رشد مثبت فصل دوم باعث شد که نرخ رشد بخش ساختمان در 6 ماهه اول به مثبت 6دهم درصد برسد. براساس اعلام بانک مرکزی، رشد اقتصادی کشور به قیمتهای ثابت سال ۱۳۹۰ در 6ماهه نخست سال ۱۳۹۶، به عدد 4.5 درصد رسید. به گزارش «تعادل» و به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی، براساس محاسبات مقدماتی و اولیه اداره حسابهای اقتصادی این بانک، تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت پایه و به قیمتهای ثابت سال ۱۳۹۰ در 6 ماهه اول سال ۱۳۹۶ به 3539.1 هزار میلیارد ریال رسید که در مقایسه با رقم 3387 هزار میلیارد ریال دوره مشابه سال قبل، 4.5 درصد افزایش یافته است. همچنین رشد تولید ناخالص داخلی در 3ماهه دوم سال 1396 نسبت به دوره مشابه سال 1395، معادل 4.6 درصد بوده است. بررسی سهم فعالیتهای مختلف اقتصادی در افزایش تولید ناخالص داخلی نشان میدهد که در نیمه نخست سال 1396 ارزش افزوده فعالیتهای «نفت»، معادل 1.3، «حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات» معادل 0.7، «بازرگانی، رستوران و هتلداری»، معادل 0.5، «صنعت» معادل 0.5 و «برق، گاز و آب» معادل 0.5 واحد درصد از رشد اقتصادی، نقش عمدهیی در افزایش روند رشد تولید ناخالص داخلی ایفا نمودهاند. در مقابل ارزش افزوده فعالیت «خدمات اجتماعی، شخصی و خانگی»، با سهمی معادل 0.1- واحد درصد از رشد، نقش کاهندهیی در تولید ناخالص داخلی در دوره مورد بررسی داشته است. آخرین آمار و اطلاعات دریافتی از وزارت جهاد کشاورزی نشان میدهد که برآورد مقادیر تولید محصولات زراعی، باغی و دامی در سال 1396 نسبت به سال قبل به ترتیب از رشدی معادل 0.3، 6.5 و 5.8 درصد برخوردار خواهد بود. براین اساس در 6 ماهه اول سال 1396 و براساس محاسبات فصلی، رشد ارزش افزوده گروه کشاورزی به قیمتهای ثابت 1390 نسبت به دوره مشابه سال قبل 4.2 درصد افزایش یافته است. براساس محاسبات اولیه، ارزش افزوده گروه نفت در نیمه نخست سال 1396 به قیمتهای ثابت سال 1390 به میزان 791.1 هزار میلیارد ریال برآورد میشود که گویای رشد 5.8 درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل است. نتایج حاصل از محاسبات مقدماتی در این زمینه نشان میدهد که افزایش نرخ رشد ارزش افزوده این گروه، بهطور عمده ناشی از افزایش نرخ رشد تولید و صادرات نفت خام، تولید میعانات گازی، تولید فرآوردههای پالایشگاهی و نیز افزایش تولید و صادرات گاز طبیعی نسبت به دوره مشابه سال قبل بوده است. در بخش صنعت، شاخص تولید کارگاههای بزرگ صنعتی که حدود 70 درصد ارزش افزوده بخش صنعت را پوشش میدهد، در 6 ماهه اول سال 1396 نسبت به دوره مشابه سال قبل 4.9 درصد افزایش یافته است. از مجموع 24 رشته فعالیت صنعتی در نیمه نخست سال 1396، سیزده رشته فعالیت با ضریب اهمیت 88.7 درصد، دارای رشد مثبت بوده است. همچنین 3.7 واحد درصد از رشد 4.9درصدی شاخص تولید کارگاههای بزرگ صنعتی در 6 ماهه اول سال 1396 به ترتیب مربوط به فعالیت صنایع تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیمتریلر، صنایع تولید مواد و محصولات شیمیایی و صنایع تولید فلزات اساسی بوده است.
در بخش «ساختمان»، ارزش سرمایهگذاری بخش خصوصی در ساختمان مناطق شهری به قیمتهای جاری در 6 ماهه اول سال 1396 نسبت به دوره مشابه سال قبل 12.6 درصد افزایش یافته است. با اعمال شاخصهای قیمتی متناظر و تعدیل ارزش افزوده ساختمانهای خصوصی به قیمتهای جاری و همچنین با احتساب ارزش افزوده ساختمانهای دولتی، نرخ رشد بخش «ساختمان» به قیمتهای ثابت سال 1390 در حدود 0.6 درصد برآورد میشود.
سهم بالای بخش خدمات
برآوردهای مقدماتی نشان میدهد که بخش عمده رشد اقتصادی 4.6 درصدی طی 3ماهه دوم سال 1396 مربوط به گروه خدمات با سهمی معادل 1.8 واحد درصد از رشد اقتصادی بوده است. محاسبات اولیه نشان میدهد که ارزش افزوده فعالیتهای گروه «کشاورزی» 4.3، «نفت» 5.7، «صنایع و معادن» 4.8 و «خدمات» 3.9 درصد طی 3ماهه دوم سال 1396 برخوردار بودهاند؛ این در حالی است که رشد این فعالیتها در فصل اول سال جاری به ترتیب برای کشاورزی 4، نفت 5.9، صنایع و معادن 4.2، و خدمات 3.8 درصد بوده است. طی 3ماهه دوم سال 1396 بخش ساختمان به عنوان زیربخش گروه صنایع و معادن، از رشد مثبت برخوردار بوده است. رشد بخش ساختمان طی 3ماهه دوم سال 1396 معادل 3.1 درصد است. نگاهی به ارقام اجزای هزینه نهایی (طرف تقاضای اقتصاد) در نیمه نخست سال 1396 به قیمتهای ثابت سال 1390 نیز نشان میدهد که اقلام مصرف خصوصی از رشد 3.7، مصرف دولتی 3.5 و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص 0.1 درصد برخوردار بودهاند. محاسبات مقدماتی 2 ماهه اول سال 1396 نسبت به دوره مشابه سال قبل، نشاندهنده افزایش نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به میزان 0.1 درصد است. تشکیل سرمایه ثابت ناخالص متشکل از دو بخش ماشینآلات و ساختمان است. تشکیل سرمایه ثابت ناخالص ساختمان در نیمه نخست سال 1396 نسبت به دوره مشابه سال قبل 0.6 درصد افزایش یافته و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص ماشینآلات نیز طی دوره زمانی مذکور نسبت به دوره مشابه سال قبل 0.9 درصد کاهش یافته است. کاهش واردات کالاهای سرمایهیی در نیمه نخست سال 1396 نسبت به دوره زمانی مشابه گذشته، مهمترین عامل در خصوص کاهش نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش ماشینآلات است. در حوزه تجارت خارجی و براساس برآوردهای اولیه، صادرات و واردات کالاها و خدمات طی 6 ماهه اول سال1396 به قیمتهای ثابت سال 1390 و نسبت به دوره مشابه سال قبل نشان میدهد که صادرات 4.3 درصد و واردات کالاها 11.4 درصد رشد کرده است. بررسی ارقام هزینه نهایی به قیمتهای ثابت سال 1390 در فصل دوم سال 1396 نیز نشان میدهد که اقلام مصرف خصوصی 3.2 درصد، مصرف دولتی 4.1، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص 1.4 و صادرات 7.3 و واردات کالاها 8.3 درصد رشد کردهاند.