رجیستری در لبه پرتگاه

گروه دانش‌و‌فن

طرح رجیستری و پیامدهای همراه آن بازار موبایل را تا حدی تکان داده ولی به‌نظر می‌رسد ورود برندهای محبوب در کشور شدت تغییرات را بسیار بالا ببرد این در حالی است که تغییرات رخ داده در بازار موبایل بعد از اجرای طرح رجیستری به مذاق برخی کاربران و فروشندگان خوش آمده و برخی را منتقد این جریان کرده‎، حجم انتقادات به قدری بوده که وزیر ارتباطات خبر از برگزاری جلسه برای بررسی بازار موبایل کشور پس از طرح رجیستری داده است. نوشتن نامه و جمع‌آوری امضا برخی کسبه پاساژهایی فروش تلفن همراه برای مسوولان طرح رجیستری، از کار افتادن آیفون‌ها با وجود پرداخت هزینه واردات آنها، اعتراضات برخی فعالان حوزه یا کاربران و... نمونه‌یی از این انتقادات هستند که قرار است توسط وزرای مربوطه و معاونان آنها به‌زودی بررسی شوند.

برخی از مخالفان اجرای طرح رجیستری معتقدند که این طرح فقط انحصار در بازار ایجاد می‌کند که اصلا به نفع بازار و مصرف‌کنندگان نیست، از سوی دیگر گفته می‌شود رجیستری که هم‌اکنون در حال اجرا است دارای نواقصی است که باید برطرف شود، ازسوی دیگر برخی موافقان معتقدند گام به گام اجرایی شدن طرح رجیستری تا به امروز برای پیشگیری از شوک‌های احتمالی به بازار در پی ورود برندهای محبوب به طرح رجیستری بوده و دولت می‌تواند این مساله را کنترل کند. از آن سو عده‌یی از مخالفین اما اجرایی شدن این طرح را تا به امروز همراه با نواقص زیادی دیدند که تا حل شدن آنها، ضرورتی به اجرا در آمدن کامل آن را در بازار نمی‌بینند.

انجمن واردکنندگان موبایل ازجمله سازمان‌هایی است که از بدو شروع این طرح خواستار ورود برندهای محبوب به آن بود. امیر اسحاقی دبیر انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی خبر از ضررهای هنگفت اجرایی نشدن نهایی آن می‌دهد. او در گفت‌وگو با دیجیاتو گفت: امروزه واردات مدل‌های پرفروش برای واردکنندگان قانونی منفعت چندانی ندارد چرا که واردکنندگان فعلی باید درصد نرخ‌های جدید گمرک را برای وارد کردن موبایل‌ها پرداخت کنند و دچار زیان می‌شوند. همین مدل‌ها توسط قاچاقچیان با نهایت افزایش قیمت یک‌ درصدی برای آنها وارد کشور می‌شود و خریداران بسیاری هم دارد. لزوم نهایی شدن طرح رجیستری هر روز بیشتر حس می‌شود و سعی انجمن بر این است که این اتفاق هر چه زودتر رخ دهد.

اسحاقی معتقد است هزینه مازاد 16درصدی (عوارض گمرک) روی موبایل‌های وارد شده در کشور که فعلا شامل طرح رجیستری نیستند نمی‌تواند با برچسب‌هایی همچون انواع گارانتی، خدمات و ارائه سیم‌کارت همراه و... جبران شود و در نتیجه وارد‌کننده اصلی در حال حاضر نسبت به قاچاقچیان موبایل ضرر مالی بسیاری می‌بیند. پیش از این، رییس این انجمن نیز از ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز درخواست کرده بود تا روز 22 بهمن تمام برندهای موبایل مشمول طرح رجیستری شود.

فرید خلیلی نایب رییس اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی در تهران نیز از آغاز این طرح درباره اختلافات اجرایی شدن آن روی مدل‌های مختلف خبر داد و گفت: ناهماهنگی بین گمرک و وزارتخانه و دیگر نهادهای دخیل در طرح رجیستری وجود دارد.

مهدی میرمهدی رییس اتحادیه فناوران رایانه تهران که جزو مخالفان ادامه این طرح به‌شمار می‌رود، از ناسازگاری مسوولان اجراکننده با توصیه‌های او خبر داده و معتقد است که تمام پیش‌بینی‌های لازم برای عملی شدن طرح رجیستری انجام نشده است وی گفت: اجرا شدن سامانه ثبت تلفن همراه (رجیستری) بدون برنامه‌ریزی صحیح صورت گرفته، با وجود اینکه پایه‌ها و شالوده این طرح قدمتی طولانی و چندین ساله دارد و وقفه‌یی طولانی برای اجرایی شدن صحیح آن رخ داده، بازهم با مشکلات عدیده‌یی در مواجهه با عملیاتی شدن آن روبه‌رو هستیم.

وی خاطرنشان کرد: هماهنگی‌ها بین نهادهای مختلف درست شکل نگرفته و ترخیص موبایل‌ها از گمرک با اشکالات بسیار زیادی روبه‌روست به‌طوری که IMEIها درست به گمرک ارائه نمی‌شود و بخشی از مشکلات به وجود آمده برای برخی آیفون داران از همین نقص سرچشمه می‌گیرد. میر مهدی معتقد است که مبارزه با قاچاقیان این طرح صورت گرفته ولی شاهد سهم داشتن بیش از حد عده‌یی محدود در بحث بازار موبایل هستیم و باید قبل از پیش‌ رفتن طرح از به وجود آمدن چنین مسائلی جلوگیری کرد.

وی با اشاره به اینکه ابهامات طرح رجیستری چندان زیادی نیست و اجرایی شدن آن دارای نواقصی است که برای خرده فروشان دردسرساز می‌شود، اظهار داشت: مردم بابت این طرح مبالغ بیشتری را پرداخت می‌کنند، در حالی که هیچ امکاناتی به گوشی‌ها اضافه نشده است.

وی تصریح کرد: گارانتی بهتر و اصالت و... شعارهایی‌ است که در مورد طرح رجیستری داده شده ولی کدام گارانتی بهتر؟ درباره اصالت هم که پیش‌تر موبایل‌های گارانتی‌دار 100درصد اصیل بودند، پس چه چیزی برای مردم به ارمغان آورده شده است؟ طرح رجیستری کلیت خوب و مناسبی دارد ولی متاسفانه اجرای ناقص آن موجب شده که برخی پول‌های میلیاردی به دست بیاورند و از آنجا که موضوع توسط دولت اعلام شده، کسی جرات ابراز مخالفت اساسی با جزئیات آن را ندارد.

ایستگاه قطار طرح رجیستری به مقصد خود نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود و با وجود اشکالات متعدد در مراحل اولیه اجرایی آن، جایی برای توقف در آن وجود ندارد چراکه دولت عزم خود را جزم کرده تا این‌بار، این طرح به مرحله نهایی خود برسد.

بنا به گفته مسوولان نهادها و سازمان‌های بسیار گوناگونی ازجمله وزارت ارتباطات، سازمان رگولاتوری، سازمان مبارزه با قاچاق کالا و ارز، انجمن صنفی رایانه تهران، انجمن واردکنندگان موبایل، اتحادیه دستگاه‌های مخابراتی، سازمان گمرک کشور و... درگیر مراحل عملیاتی آن هستند و هماهنگی بین این حجم از سازمان‌ها کار پردردسری است و باید دید که نظرات مسوولان این سازمان‌ها، طرح رجیستری را عاقبت به کجا خواهد رساند.

گفتنی است 26درصد هزینه افزون بر قیمت موبایل در واردات این دستگاه اخذ می‌شود. این هزینه‌ها عبارتند از: ۹درصد مالیات بر ارزش افزوده، ۵درصد عوارض ورودی گمرک، ۴ مالیات بر درآمد علی‌الحساب، ۳ درصد سود بازرگانی، یک‌درصد هزینه اهدایی به هلال احمر، ۲درصد هزینه حمل از کشور امارات و ۲درصد نیز شامل هزینه‌های متفرقه می‌شود.

همچنین بهتر است بدانید براساس طبقه‌بندی بین‌المللی کالایی (HS) و جداول پیوست کتاب مقررات صادرات و واردات کشورمان تعرفه گمرکی ترخیص موبایل در ردیف تعرفه‌یی موسوم به ۸۵۱۷۱۲۱۰ قرار دارد. درضمن نرخ ارز برای محاسبه ورودی انواع همراه برمبنای نرخی است که بانک مرکزی هر هفته به گمرک اعلام می‌کند.