زنگنه «تاپی» را ناممکن مى‌داند

گروه انرژی

وزیر نفت درباره ساخت خط لوله انتقال گاز تاپی که قرار است، گاز ترکمنستان را از طریق افغانستان و پاکستان به شبه‌قاره هند منتقل کند و رقیب صادرات گاز ایران باشد به ایرنا گفت: خیلی بعید است که خط لوله گاز تاپی ساخته شود. این در حالی است که رییس‌جمهور افغانستان به تازگی از آمادگی هرات برای کلید زدن به احداث خط لوله تاپی در این کشور سخن گفته بود.

بیژن زنگنه درباره ساخت خط لوله انتقال گاز تاپی و اعلام آمادگی عربستان برای تامین مالی ساخت این خط لوله اظهار داشت: موانعی در راه ساخت این خط لوله وجود دارد، زیرا کسی که بتواند بین پاکستان و هند تفاهم ایجاد کند کار بسیار دشوار و مهمی را انجام داده است. وی در خصوص تکمیل طرح ساخت خط انتقال گاز ایران به پاکستان نیز گفت: پاکستان در ساخت این خط لوله کوتاهی کرده و همکاری نمی‌کند. وزیر نفت درباره کارشکنی کشورهای ثالث در صادرات گاز ایران به پاکستان گفت: ممکن است، عربستان و امریکا کارشکنی‌هایی انجام دهند.

این در حالی است که به‌نظر می‌رسد، همسایگان شرقی ایران نیز تمایل دارند تا مانع از آن شوند که صادرات گاز ایران به پاکستان از طریق خط لوله صلح محقق شود و در این راه با یکدیگر همکاری‌های غیرقابل انتظاری می‌کنند. روزهای پایانی تابستان امسال بود که «تعادل» در گزارشی اشاره کرد که رییس‌جمهور افغانستان در دیدار با همتای ترکمنستانی خود بر آغاز به کار تاپی تاکید کرده است.

همچنین اوایل دی‌ماه سال جاری و 4 روز پس از آنکه محمد اشرف غنی رییس‌جمهور افغانستان در دیدار با وزیر دفاع ترکمنستان از اتخاذ آمادگی کابل برای آغاز پروژه «تاپی» صحبت کرد، از آغاز مرحله اجرایی پروژه تاپی، رقیب خط لوله صلح تا 40روز دیگر خبر داده‌اند.

تاپی پروژه‌یی است که قرار است، گاز ترکمستان را از طریق افغانستان و سپس پاکستان راهی هند کند، پروژه‌یی مشابه با پروژه خط لوله صلح که قرار بود گاز ایران را از افغانستان مستقیم به هند ارسال کند اما تاکنون به نتیجه‌یی نرسیده است.

با این حال برخی تحلیلگران با زنگنه موافق هستند که ممکن است خط لوله تاپی هیچ‌گاه به نتیجه نرسد. فریدون برکشلی تحلیلگر ارشد گروه تحقیقات انرژی وین درباره احتمال موفقیت این پروژه عنوان کرده بود: در 22سالی که از توافق اولیه ساخت خط لوله تاپی بین 4کشور اصلی می‌گذرد، اتفاقات بسیاری رخ داده که باید در زمان تحلیل به آنها توجه کرد.

برکشلی به آذرنیوز گفته بود: دیپلماسی خطوط لوله‌ تنها زمانی به خوبی نتیجه می‌دهد که براساس امنیت بلندمدت و در مناطق باثبات شکل گرفته باشند. از این رو این موضوع برای پروژه تاپی حایز اهمیت است که خطرات ژئوپلیتیک در افغانستان و پاکستان همچنین تنش‌ها بین هند و پاکستان برطرف شود.

وی همچنین به این موضوع اشاره کرد که در 2دهه گذشته، صادرات و واردات LNG بسیار مقرون‌ به‌صرفه‌تر از ساخت خطوط لوله برای گاز طبیعی شده است. به این شکل هم در هزینه و هم در زمان می‌توان صرفه‌جویی کرد.

در حال حاضر هند و پاکستان سرمایه‌گذاری‌های سنگینی روی زیرساخت‌های واردات LNG خود می‌کنند و اشتیاق چندانی برای اتمام پروژه تاپی ندارند. این پروژه جاه‌طلبانه مدت زیادی از پیشنهاد اولیه آن (1993) تاکنون از سر گذرانده اما هنوز هم راه زیادی تا انتها برای آن وجود دارد.