اقتصاد توسعه‌نیافته ملی در شهر هم نمود دارد
نشست بررسی رفتارهای مالی شهرداری تهران موضوع نشست این هفته موسسه دین و اقتصاد بود که در آن رفتارهای مالی شهرداری تهران بررسی شد. در این نشست فرشاد مومنی گفت: در اقتصاد سیاسی اصطلاحی وجود دارد با این مضمون که مالیه دولت خود دولت است یعنی رفتارهای دولت آیینه‌یی است که می‌توان کارکرد و ماهیت دولت را از درون آن مورد شناسایی قرار داد. این اصطلاح عینا درباره رفتارهای مالی شهرداری‌ها هم صحت دارد و درباره کلان‌شهرها خیلی عریان‌تر به چشم می‌خورد. هنگامی که به مسائل توسعه و توسعه‌نیافتگی ایران نگاه می‌کنیم و بعد مسائل شهرها و روستاها را بررسی می‌کنیم یک پدیده‌یی آشکار به چشم می‌خورد و آن این است که همه عواملی که منجر به استمرار اقتصاد توسعه‌نیافته رانتی در سطح اقتصاد ملی شده است در سطح شهرها و روستاها به چشم می‌خورد. وی ادامه داد: بازتولید این مناسبات در سطح شهر این سوال را ایجاد می‌کند که چرا در شهرها هم ما نمی‌توانیم مسائل را مدیریت کنیم؟ به عنوان مثال در سطح ملی پدیده تک‌محصولی بودن را داریم؛ این پدیده تک منبعی بودن نسبی درآمدهای شهری را هم به عنوان یکی از عناصر کلیدی توسعه‌نیافتگی شهری به نمایش می‌گذارد. به همان ترتیبی که در سطح دولت ملی شاهد نوعی گریز از ایفای بایسته مسوولیت‌های حاکمیتی داریم در سطح شهر هم بازتولید شده است.
مومنی بیان کرد: همان‌طور که آنها در سطح ملی از طریق برخورد غیربرنامه‌یی و نداشتن اولویت‌های صحیح، بخش قابل توجهی از منابع و فرصت‌ها را از شهروندان دریغ می‌کنند، این مساله در شهرهای بزرگ قابل مشاهده است. در سطح ملی با بحران پروژه‌های نیمه‌تمام رو‌به‌رو هستیم که در سطح شهرها هم این مساله به چشم می‌خورد. در سطح ملی شاهد آینده‌فروشی هستیم و در سطح شهرها هم این مساله وجود دارد. از سوی دیگر مساله برون‌رفت از این مسائل جنبه نهادی و نه شخصی دارد. لازم است بگویم، بهتر است اصلاح از سطح کوچک‌تر شروع شود.
این اقتصاددان بیان کرد: باید در نظر داشت در شرایطی که کشور با بحران‌های کوچک و بزرگ روبه‌روست اصلاح در سطح شهر نتایج زودتر و قابل مشاهده‌تری خواهد داد. این نیز برای خود بایسته‌یی دارد؛ اینکه امکان‌ناپذیری روندهای پیشین را همه باید بدانند و جدی بگیرند. باید بدانند که محور قرار دادن منافع برای گریز از مسوولیت نتیجه ندارد. وی در بخشی از سخنانش به نقد رفتار دولت و شهرداری هم پرداخت و چنین گفت: برداشت من از طرز رفتار دولت با عنوان اعتدال‌گرایی این است که مجموعه کار درست و غلط تقسیم بر دو می‌شود اعتدال. در حالی که باید کارهای بد حذف شود. اکنون این نگرانی وجود دارد که در سطح شهرداری‌ها هم این موضوع تکرار شود. اکنون می‌بینیم در شهرداری‌ها هم به بودجه نهادهای کژکارکرد دست نمی‌خورد و فقط شیب افزایش آن کاسته می‌شود.
