سنگ بزرگ احیای بافت‌های فرسوده
حمیدرضا قاضی‌زاهدی کارشناس ساخت‌وساز با بیان اینکه موضوع بهسازی بافت‌های فرسوده همواره از مسائل مهم مورد نظر رییس‌جمهور طی سال‌های گذشته بوده است، گفت: اما تفاوت سلیقه وی با وزیر راه و شهرسازی در نحوه اجرا و بهسازی محلات هدف، منجر به شکل‌گیری طرح‌های مختلف در این خصوص شده که بعد از گذشت ۵ سال از عمر دولت‌های یازدهم و دوازدهم، هنوز هیچ یک از این طرح‌ها منجر به کارایی مناسب برای زندگی فرسوده نشینان نشده است.
این کارشناس ساخت وساز در گفت‌وگو با «تعادل» گفت: در حالی رییس‌جمهور معتقد به اقدام جهادی و ضربتی در بافت‌های فرسوده است که این کار با خرید، تجمیع و تسطیح اراضی مناطق دارای بافت‌های ناکارآمد شهری امکان‌پذیر است. وزیر راه و شهرسازی معتقد است موضوع بهسازی بافت‌های فرسوده باید به صورت یک اقدام زمانبر و با همکاری ساکنان خود بافت انجام شود. از نظر آخوندی تجربه‌های اقدام ضربتی بهسازی بافت‌های فرسوده در همه جای دنیا منفی بوده و این روش دیگر منسوخ شده است.
بالاترین تلفات انسانی در بافت فرسوده
وی بابیان اینکه بر اساس گزارش‌های سازمان نوسازی شهر تهران، سهم تهران از بافت‌های فرسوده مصوب شهری ۳۲۶۸هکتار است، گفت: در حال حاضر حدود ۲۰درصد جمعیت شهر تهران که اکثریت قریب به‌اتفاق آنها از فقرا هم هستند، در این بافت‌ها زندگی می‌کنند.
وی گفت: نسبت بافت‌های ناپایدار به مساحت شهری تهران نیز ۲۴ درصد است که دربرگیرنده ۲۷درصد از واحدهای مسکونی و ۳۷ درصد جمعیت شهری است.
این کارشناس ساخت‌وساز گفت: متاسفانه در سال‌های گذشته اقدام درخور توجهی برای نوسازی و بهسازی این بافت‌ها صورت نگرفته و با توجه به وجود گسل‌های متعدد در شهر تهران، در صورت زلزله حجم بالایی از تلفات در همین بافت‌ها رخ خواهد داد.
زاهدی گفت: بر اساس گزارش‌های رسمی سال ۹۴ سازمان نوسازی شهرداری تهران، ۵۲ درصد بافت منطقه ۱۰، ۳۷ درصد بافت منطقه ۱۲ و حدود ۳۰ درصد بافت‌های منطقه ۱۱ و ۱۷ که عمدتا محل سکونت فقرا و طبقه متوسط به پایین‌شهری هستند، فرسوده است و لذا بالاترین تلفات احتمالی در این مناطق خواهد بود.
این کارشناس ساخت‌وساز اصلاح بافت‌های فرسوده را فرصت مناسب برای کاهش آمار بد مسکنی دانست و گفت: آنچه مسلم است این است که دولت به‌تنهایی قادر به رفع نیاز مسکن اقشار مختلف را نیست.
وی گفت: از طرفی ورود دولت به‌طور مستقیم در چرخه تامین، قطعا آثار خوبی در بحث مسکن نخواهد داشت. زاهدی بابیان اینکه تجربه سال‌های گذشته نشان داده که دولت کارفرمای خوبی نیست، اظهار کرد: مخصوصا در بحث مسکن که یکی از خصوصی‌ترین بخش‌های اقتصاد ماست. کمک دولت در دو بخش تامین زیرساخت‌ها و تصویب و اجرای قوانین به‌روز و کارآمد در کنار حمایت‌های غیرمستقیم مالی که موجب افزایش خارج از کنترل حجم نقدینگی در جامعه نشود، بیشترین کمک را به تسهیل و تسریع در خانه‌دار شدن افراد خواهد کرد.
این کارشناس ساخت‌وساز تاکید کرد: توجه به بخش‌های اساسی اقتصاد نظیر ایجاد اشتغال و کنترل تورم و نرخ ارز از دیگر ابزارهای دولت برای کمک به حفظ آرامش روانی و افزایش درآمد عمومی جامعه است که نهایتا نقش بسزایی در کاهش آسیب‌پذیری افراد و رشد دهک‌های کم‌درآمد جامعه می‌کند. کاهش رشدی که به کوچک شدن جامعه هدف مدنظر دولت خواهد انجامید. وی با بیان اینکه طرح بازآفرینی شهری رییس‌جمهور نکات منفی و مثبت زیادی دارد، گفت: این طرح از دو لحاظ مدل اجرا و سعت اجرا بسیار قابل‌تامل و صحیح است اما به‌طور یقین به‌دلیل بزرگی دو فاکتور ذکر شده دولت در اجرا آن توانمند نخواهد بود. این کارشناس ساخت‌وساز ادامه داد: تاریخ نشان داده دولت در طرح‌های سنگین نتوانسته قابلیت‌های خود را به‌خوبی نشان دهد. همین سال پیش بود که جامعه شاهد حضور ناموفق دولت در مسکن مهر بود. طرحی که اگرچه طرح بسیار مطلوبی بود اما به خاطر ناهماهنگی‌های چندجانبه به قهقرا رفته و در حال حاضر بخش اعظمی از واحدهای این پروژه بدون متقاضی بوده و به فرسودگی زودتر دچار شده‌اند.
وی با بیان اینکه باید دولت لقمه کوچک بردارد اظهار کرد: مسکن اجتماعی در دولت یازدهم تنها سر تیتر رسانه‌ها بود و عملا برای اجرای آن گام‌های مطلوبی شکل نگرفت. حالا بعد از مسکن مهر، مسکن اجتماعی به سراغ بهسازی بافت‌های فرسوده رفته‌اند که کاری بسیار کلان و سنگین و پیروزی در آن در حد بسیار پایین و تضمین نشده است.
زاهدی بابیان اینکه سنگ بزرگ نشانه نزدن است، تاکید کرد: دولت باید این طرح را خردکرده و طرح‌های مسکن اجتماعی، مسکن امید، مسکن پیشگام و مسکن پایاپای را به‌صورت تک‌تک اجرا کند.
این کارشناس ساخت‌وساز بابیان اینکه دولت فراموش کرده هریک از طرح‌های فوق نیازمند پرسه، هزینه و برنامه‌ریزی مسنجم است، تاکید کرد: از ابتدای دولت یازدهم همواره یکی از انتقادهای مردم به وزارت راه و شهرسازی عملیاتی نکردن طرح مسکن اجتماعی بود حال تصور کنید دولت برای یک پروژه عظیمی مانند این طرح به چند سال نیاز دارد.
وی با بیان اینکه دولت در سال‌های اخیر کم‌کاری‌های زیادی در بخش عرضه داشته، اظهار کرد: فرصت در حال اتمام است در حال حاضر فاصله عرضه و تقاضا به‌شدت زیاد شده و نباید با فرصت سوزی باعث التهاب مسکن شد. این کارشناس ساخت‌وساز نوک پیکان انتقاد خود را به سمت وزارت راه و شهرسازی گرفت و گفت: در حال حاضر بخش بزرگی از مردم در خانه‌های استیجاری یا املاک بد مسکن عمر خود را به بدترین شکل می‌گذارند. این در حالی است که وزارت راه و شهرسازی به دنبال رکودزنی و کل‌اندازی با مبدعان طرح مسکن مهر است.
زاهدی بابیان اینکه بزرگ‌ترین انتقاد برای این طرح نبود جذابیت برای حضور سازندگان است تاکید کرد: دولت باید مشوق‌های واقعی و جدی برای سازندگان ایجاد کند. وی گفت: به نظر می‌رسد این طرح نیز دچار نسیان و فراموشی خواهد شد و بازنده همه این ماجراها تنها مردم و اقشار پایین جامعه است.
