بررسی تمام زوایا برای اخذ طرحها
ماجرایی مانند واگذاری دولتی به خصولتی و از خصولتی به بخش خصوصی واقعی، در روسیه هم این اتفاق افتاده است. دورهیی بعد از انقلاب، بعضی از شرکتهای خصوصی مصادره شد تا اینکه دهه 80 بحث خصوصیسازی پیش آمد و شرکتهای مصادره شده و دیگر شرکتهای دولتی قرار شد خصوصی شوند. اما عایدی این فرآیند، ایجاد خصولتیها بود. شرکتهایی که نه به معنای واقعی دولتی و نه به معنای حقیقی خصوصی بودند. اما حالا موج دیگری اتفاق افتاده که احتمالا خصوصیسازی از خصولتیها باید نامگذاری شود. عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در این باره به پایگاه خبری اتاق تهران میگوید که در روسیه هم قرار بر خصوصیسازی بود، اما خصولتیها کار را تحویل گرفتند و بعد آنها به بخش خصوصی واگذار کردند. به این شکل خصوصیسازی واقعی انجام شد و بهطور مستقیم از دولت به بخش خصوصی صورت نگرفت. به این ترتیب بخش خصوصی شرکتها را دست دوم خریده است. حسین سلیمی میافزاید: چنانچه در زمانی که این شرکتها به خصوصیها منتقل شود مشکل اداره کردن، بدهی نداشته باشند و با ورشکستگی مواجه نشوند، میتوان با این طرح موافق بود. اما ترس از این است که وقتی بخش خصوصی این شرکتها را از نهادها و خصولتیها در اختیار بگیرند، تمام بودجه شان مصرف شود و دیگر سرمایهیی برای رونق آن شرکت باقی نماند.
این فعال بخش خصوصی تصریح میکند: بخش خصوصی عاقل است و تمام زوایا را بررسی میکند. اگر چنین اشکالی در سیستم پیدا کند، سرمایهگذاری نخواهد کرد. در این ماجرا باید ضوابط سفت و محکم حسابرسی شده وجود داشته باشد تا اگر واحدی بیمار یا بدهکار باشد، بخش خصوصی وارد بازی نشود. او در ادامه میافزاید: بعد از انقلاب به دلیل اینکه بخش خصوصی نه امکانات داشت و نه میخواست ورود کند، شرکتها دست خصولتیها افتاد. اما حالا دیگر باید از خصولتیها گرفته شود به بخش خصوصی واقعی داده شود. در حال حاضر هم گفته شده که دولتیها باید کنار بکشند. مساله بعدی این است که آیا بخش خصوصی میتواند این میزان از واگذاری را در اختیار بگیرد. البته به نظر ما در کوتاهمدت چنین اتفاقی رخ نخواهد داد. عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در پاسخ به این پرسش که روش دیگری برای واگذاریهای وجود دارد یا خیر میگوید: میتوان مانند «تروی هند» عمل کرد. به هرحال تروی هند داستان بزرگترین خصوصیسازی تاریخ است. در این مدل شرکتها طولانی مدت به بخش خصوصی واگذار میشود و به آنها زمان داده میشود تا بتوانند به سود برسند. به گفته سلیمی؛ در این شیوه شرکتها بهره نمیپردازند و میتوانند نقدینگی و تولید را بالا ببرند. اما اگر از روز اول تمام پولها از بخش خصوصی گرفته شود، آن شرکت از نقدینگی خالی میشود و دیگر رمقی برای تولید و فعالیت تولیدی باقی نمیماند.
این فعال بخش خصوصی درباره شیوه واگذاریها میگوید: باید شیوه را روی همان روش مدتدار بنا کرد. آلمان شرقی، شرکتها و کارخانه را مدتدار و رایگان به بخش خصوصی واگذار کرد. اما تعهد داده میشد واحد کار کند و بعد از دو سال هم مالیات بپردازد. از محل این مالیاتها تمام خسارت هم پرداخت شد. اما در ایران چه از دولت به خصولتی و چه از خصولتی به بخش خصوصی همیشه کسب درآمد هدف بوده است.