روابط تجاری ایران و هند از دریچه بورس کالا

بورس‌های کالایی در جهان به عنوان نمادهای اقتصاد مدرن به شمار می‌روند و در این رابطه طراحی سامانه معاملات بین‌المللی بین بورسی برای تجارت انواع کالاهای پذیرش شده می‌تواند در معرفی ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بازار سرمایه ایران به بازارهای جهانی و سرمایه‌گذاران دیگر کشورها موثر واقع شود. مرتضی مشایخی کارشناس اقتصادی بیان کرد: با افزایش مناسبات تجاری ایران با تجارت جهانی، بورس کالای ایران می‌تواند همچون جاده ابریشم مسیر توسعه ارتباطات و معاملات بین‌المللی را فراهم آورد. ضمن اینکه نباید این نکته را از نظر دور داشت که یکی از کارکردهای بورس‌های کالایی، کشف قیمت‌های درست و شفاف براساس سازوکار عرضه و تقاضا در بازار است؛ از این‌رو قیمت‌های کشف شده در بورس‌های کالایی مورد وثوق و اطمینان نهادهای بین‌المللی بوده و به عنوان قیمت‌های معتبر و شاخص مورد توجه محافل اقتصادی بین‌المللی و همچنین نهادهای سیاست‌گذار تجارت و اقتصاد بین‌الملل مانند سازمان تجارت جهانی، کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (آنکتاد) و صندوق بین‌المللی پول است. به گزارش سنا، وی گفت: بر همین اساس بورس کالای ایران طی سالیان اخیر و با استفاده از ظرفیت تالار صادراتی خود در منطقه آزاد کیش و معاملات تعدادی از محصولات شاخص ایران در بازارهای جهانی از جمله قیر، سنگ‌آهن، گوگرد و گندم توانسته است قیمت‌های کشف شده در تالار صادراتی خود را در سایت‌های معتبر قیمتی و تحلیلی بین‌المللی از جمله آرگس، متال بولتن، پلاتس و آیسیس در کنار تولیدکنندگان بزرگ دنیا انتشار دهد و به مرجع قیمتی این کالاها در منطقه خاورمیانه بدل شود.

 جایگاه مطلوب ایران در محصول قیر

این کارشناس اقتصادی ابراز داشت: در این رابطه، ایران به عنوان یک کشور نفت‌خیز در بخش تولید و به تبع آن صادرات محصول قیر، به عنوان یکی از فرآورده‌های نفتی، به کشورهای آسیایی و آفریقایی جزو پنج کشور برتر دنیاست که کیفیت این محصول تولیدی زبانزد بوده و از جایگاه ویژه‌یی در جهان برخوردار است. مشایخی گفت: قیر تولیدی پالایشگاه‌های بزرگ قیر ایران که تحت تکنولوژی‌های روز دنیا اقدام به تولید می‌کنند، همواره به عنوان باکیفیت‌ترین قیر دنیا مطرح است، به گونه‌یی که الزامات استاندارد سخت‌گیرانه همه کشورها را نیز تامین می‌کند. در فضای جدید کسب‌وکار و با توجه به قوانین و مقررات صریحی که در زمینه مبارزه با پولشویی و فساد در تبادلات مالی وجود دارد، تاکید و ترجیح تولیدکنندگان بزرگ قیر ایران و تجار بزرگ و معتبر بین‌المللی بر انجام معاملات به‌صورت رسمی‌ و شفاف در قالب‌های تعریف شده نظیر بورس کالا بوده و از این مسیر امکان ارتباط مستقیم خریداران قیر با شرکت‌های بزرگ تولیدکننده قیر ایران و تامین محصول باکیفیت و تحویل سفارش‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن از جمله مزایای اصلی ارتباط مستقیم با تولیدکنندگان قیر ایران است.

وی تصریح کرد: در حال حاضر شرکت‌های بزرگ تولیدکننده قیر ایران از ظرفیت‌ها و امکانات لازم برای تولید و عرضه قیر به روش فله، بشکه، بگ و بیتوتینر برخوردار بوده و این امکان را دارند که قیر مورد نظر مشتریان را در محل پروژه یا هر مکانی که مورد نظر تجار و پیمانکاران بزرگ بین‌المللی باشد تحویل دهند. نکته قابل تامل دیگر، جهت‌گیری پالایشگاه‌های اصلی ایران به ارتقای فرآیندهای تولیدی و کاهش تولید فرآورده‌های سنگین مانند نفت کوره و قیر و تولید فرآورده‌های سبک‌تر و با ارزش افزوده بیشتر است؛ به گونه‌یی که پیش‌بینی می‌شود، طی پنج تا شش سال آینده و با اجرای این پروژه‌ها، روند تولید قیر ایران با رشد قابل‌ملاحظه‌یی مواجه شود. در مجموع به نظر می‌رسد ایجاد شراکت‌های استراتژیک بین‌المللی بین‌ تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان و تجار برای تامین قیر موردنیاز آنها و تغییر قراردادهای تامین از اسپات به قراردادهای استراتژیک بلندمدت از ویژگی‌های اصلی بازار قیر باشد که امضای تفاهم‌نامه بورس کالای ایران و هند برای راه‌اندازی سکوی معاملاتی مشترک نقطه آغازینی برای تحقق این امر مهم محسوب می‌شود که به کمک این سکوی معاملاتی مشترک، بازرگانان دو کشور می‌توانند وضعیت سفارش‌های ارائه شده و قیمت‌ها را رصد کنند. مرتضی مشایخی اذعان داشت: ایده این همکاری مشترک پس از برگزاری نخستین کنفرانس قیر آسیا، آفریقا و خاورمیانه که در تاریخ ۲۱ و ۲۲ تیرماه ۹۶ (۱۲ و ۱۳ جولای ۲۰۱۷ میلادی) در بمبئی هندوستان برگزار شد، شکل گرفت؛ چراکه موارد متعددی مشاهده شده که بازرگانان هندی از دریافت قیر بی‌کیفیت از بازار ایران ابراز نارضایتی کرده و حضور و انجام مذاکراتی بین تجار فعال در بازار قیر دو کشور همسایه در این کنفرانس، مدیران بورس کالای ایران را برای گسترش روابط بین دو کشور مصمم‌تر کرد. اتفاقی که امضای یک تفاهمنامه مهم تجاری را در تاریخ ۹ آبان ماه سال جاری (۳۱ اکتبر سال جاری میلادی) به همراه داشت تا در تعامل بین بورس کالای ایران با بورس ملی کالایی و مشتقه هندوستان (NCDEX)، تجارت قیر بین دو کشور بی‌واسطه‌تر یا کم واسطه‌تر صورت پذیرفته و محصول باکیفیت تضمین شده به دست مصرف‌کننده برسد؛ زیرا هندوستان برای ساخت جاده‌ها و خیابان‌های خود نیاز بالایی به قیر داشته و به عنوان یکی از مصرف‌کنندگان بالقوه این فرآورده نفتی محسوب می‌شود.

 اتصال 2 بورس

وی گفت: با اتصال بورس کالای ایران و بورس ملی کالایی و مشتقه هندوستان به کمک راه‌اندازی سکوی معاملاتی مشترک بین بورس کالای ایران و بازار نقدی این کشور به عنوان یکی از زیرشاخه‌های این بورس، نخستین قدم برداشته شد تا از این پس خریدار هندی از طریق کارگزاری‌های عضو به صورت مستقیم درخواست خرید قیر را صادر کرده و به واسطه آن تاجران هندی و ایرانی می‌توانند به شکل مستقیم در فضایی که قیمت عادلانه‌تر کشف و کیفیت تضمین شده، جزئیات و روند معاملات کالاهای مورد مبادله را مشاهده کنند. به گفته مدیرعامل بورس کالای ایران، صادرات و واردات بی‌واسطه کالاها روی سکوی بورس کالای ایران باعث می‌شود از هزینه‌های معاملات کاسته شده و ریسک‌های بازار کالا به شکل بهتری در حوزه بین‌المللی پوشش داده شود.