دورنمای رشد همکاری‌های اقتصادی ایران و هند
گروه بنگاه‌ها|
یکی از دستاوردهای سفر رییس‌جمهوری و هیات همراه به هند تفاهمنامه‌ها و هماهنگی‌هایی است که برای توسعه سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی دو کشور در حوزه کسب وکار کوچک و متوسط برنامه‌ریزی شده است. با توجه به تجربیات گرانبهای هند در توسعه کسب وکار خرد و خانگی توسعه مناسبات اقتصادی با این کشور می‌تواند ایران را برای پویایی بیشتر این نوع کسب و کار یاری کند. دولت تدبیر و امید با توجه به سوءمدیریت‌های گذشته و تحریم‌های اقتصادی از همان ابتدای تشکیل با معادله‌یی به نام بهبود محیط‌های کسب وکار روبه‌رو شد و تلاش کرد از طریق توسعه کسب وکار کوچک و متوسط، مشاغل خانگی و مشاغل آنلاین این خلأ معیشتی را در بازار کسب وکار ایرانیان پر کند. اجرای طرح رونق تولید با این هدف اجرایی شد که شادابی و پویایی لازم را وارد ساختار کسب وکار ایران کند.
طرح رونق تولید با هدف پویای بنگاه‌های خرد ازجمله نخستین قدم‌هایی بود که در این مسیر اتخاذ شد تا افکارعمومی و رسانه‌ها متوجه این واقعیت عریان شوند که اقتصاد ایران برای بهبود وضعیت بیکاری و بهبود وضعیت معیشتی مردم چاره‌یی جز توسعه کسب وکار خرد ندارد. چه در عالم تئوری و چه در حوزه‌های عملیاتی تنها متدی که با استفاده از آن می‌توان در برابر هیولای بیکاری ایستاد، توسعه مشاغل خرد(مشاغل کوچک، آنلاین و خانگی) است که هم دولت یازدهم و هم دولت دوازدهم با درک این ضرورت تلاش می‌کنند تا بسترهای لازم برای توسعه کسب وکار خرد را فراهم کنند. مهم‌ترین بخشی که اقتصاد ایران از فضای کسب وکار هند می‌تواند برداشت کند ریشه در کسب وکارهای فناورانه دارد که هند در این زمینه یکی از کشورهای پیش رو محسوب می‌شود.
همکاری ایران و هند برای اشتغال‌زایی
برای نخستین بار خرداد ماه 96 بود که علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حاشیه یکصد و ششمین اجلاس سازمان بین‌المللی کار با «باندارو داتارا» وزیر کار و اشتغال هند دیدار کرد و درخصوص زمینه‌های مشترک همکاری دو کشور گفت‌وگو کردند. ربیعی در این دیدار ضمن ابراز امیدواری درخصوص تعامل و همکاری بیشتر با هند گفت: پیش‌نویس تفاهمنامه‌یی درخصوص آموزش‌های فنی و حرفه‌‌ای، تعاونی‌ها، بیمه‌های اجتماعی و مشاغل خرد آماده شده است که امیدواریم با همکاری هند در آینده نزدیک این تفاهمنامه اجرایی شود.
ربیعی در آن زمان با اشاره به زمینه‌های مشترک همکاری قابل توجه میان هند و ایران گفت: ما در زمینه تبادل نیروی انسانی، برگزاری دوره‌های آموزشی و استفاده از ظرفیت‌های منطقه می‌توانیم همکاری خوبی داشته باشیم. وزیر کار ایران با اشاره به اینکه آخرین دیدار وزیران کار دو کشور ایران و هند به 15سال پیش برمی‌گردد، گفت: با توجه به زمینه‌های مشترک همکاری نیازمند گفت‌وگو و تعامل بیشتر با یکدیگر هستیم.
در جریان سفر روحانی و هیات همراه به هندوستان هم تلاش شد تا ساختار ارتباطی جدید را مبتنی بر برنامه‌یی که ربیعی و وزیر کار هند طراحی و به امضا رساندند، پیگیری و دنبال شود. در 15ردیف تفاهمنامه‌هایی که روحانی و مودی در هند امضا کردند، بخش‌های متعددی از آن به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به موضوع کسب وکار خرد می‌پردازند.
ارتباط معقول با تجربیات هند
اما نحوه مواجهه اقتصاد هند با کسب وکار کوچک و متوسط واجد چه ویژگی‌هایی است که استفاده از آنها می‌تواند به ایران برای توسعه کسب وکارهای خردش کمک کند؟
خانواده‌های هندی برای حفظ کسب وکار کوچک خود مجبور به پس‌انداز بخش زیادی از درآمد خود هستند این موضوع در مورد ایران هم صدق می‌کند که خانواده‌های ایرانی تلاش زایدالوصفی برای پس‌انداز بیشتر و بهره‌برداری از این پس‌اندازها انجام می‌دهند. با این حال رکود اقتصاد جهانی طی سال‌های گذشته اثر اندکی روی اقتصاد این کشور داشته است به گونه‌یی که کسب وکار در بیشتر صنایع هند سودآور بوده است. بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا برای بقا مجبور به تعدیل نیروهای انسانی خود شده‌اند اما کسب وکار در هند تا حدی از این پدیده مصون بوده است به طوری که 90درصد از شرکت‌ها در هند طی سال‌های گذشته به فعالیت خود ادامه داده‌اند.
دیوان‌سالاری و قوانین صلب و انعطاف‌‌ناپذیر موجب شده تا رونق کسب وکار و نوآوری در هند کمرنگ شود. برداشتن چنین موانعی می‌تواند موتور کارآفرینی در هند را روشن کند. شرکت‌های هندی به ناکارآمد بودن شهره هستند. استفاده از فناوری‌های جدید می‌تواند کسب وکار را در هند تغییر دهد.
هند باید از شرکت‌ها و افرادی که شایستگی و استعداد خود را در کسب وکار به اثبات رسانده‌اند، حمایت کند؛ در این میان دولت هند می‌تواند به این کسب وکارها امتیازهایی اختصاص دهد. برای مثال با راه‌اندازی پیشگامی‌هایی، نام تجاری شرکت‌های موفق و کارآفرین را ارتقا دهد. بیش از 5000 موسسه آموزشی در هند وجود دارد که سالانه 700هزار نیروی کار را آموزش می‌دهد. بهبود مهارت‌ها در این مراکز می‌تواند قابلیت‌های تولیدی این کشور را بهبود دهد؛ درحال حاضر هند قادر به رقابت با کشور چین نیست زیرا با مشکل کمبود نیروی کار ماهر روبه‌روست. بزرگ‌ترین نقطه ضعف هند در بخش تربیت نیروی کار ماهر، نقص زیرساخت‌ها، کمبود مربی ماهر و فاصله زیاد میان صنعت و دانشگاه است.
مجموعه این ویژگی‌ها که باعث شده تا اقتصاد هندوستان در برابر تکانه‌های بیرونی و درونی تقویت شود، بستر اصلی مفهوم مقاوم‌سازی اقتصاد است که در سال‌های اخیر در سطح رسانه‌های ایرانی و محافل اقتصادی درباره آن مباحث بسیاری صورت می‌گیرد. اقتصاد ایران هم اگر قصد دارد به سمت مقاوم‌سازی گام بردارد، چاره‌یی جز توسعه کسب وکار کوچک و متوسط ندارد.
رشد سریع کسب و کارهای کوچک هند
به کمک فناوری فین تک
یکی از مشترکات اقتصادی که در بازار کسب وکار ایران و هند به‌طور مشترک مشاهده می‌شود؛ تلاشی است که این کشورها برای توسعه کسب وکار آنلاین و توسعه استارت‌آپ‌ها در دستور کار قرار داده‌اند. با رشد اکوسیستم استارت‌آپی هند و رونق گرفتن صنعت فین تک، کسب وکارهای کوچک و متوسط از روش‌های سریع‌تر و کاراتری برای پرداخت‌های مالی خود استفاده می‌کنند.
به گزارش پایگاه خبری مشاغل خرد؛ خارج کردن پول نقد از سیکل تبادلات، انتقال خدمات مالی به کارت‌های «ادهار» و راه‌اندازی سیستم مالیات بر ارزش افزوده(GST) 3 تحول مهم اخیر هند هستند که نشان می‌دهد این کشور از فرصت‌های اقتصاد دیجیتال به خوبی استفاده کرده است. در سال ۲۰۱۷ هند رتبه دوم جهانی در رشد سریع پذیرش و به‌کارگیری فین تک را از آن خود کرد که این پیشرفت ناشی از افزایش بودجه شرکت‌های موازی فین تک این کشور(بیش از ۲۰۰میلیون دلار در نیمه اول سال) بود.
می‌توان گفت که یکی از علل موفقیت استارت‌آپ‌های نوظهور فین تک، عدم همخوانی سرویس‌های مالی و جمعیت کاربران است. مثلا در کشور هند بازار خدمات مالی تا حد زیادی کارایی خود را از دست داده و ۴۰درصد از مردم به هیچ بانکی دسترسی ندارند. درحالی که ۸۰ درصد از معاملات از طریق پول نقد صورت می‌گیرد.
با این حال طبق گزارش کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل(آنکتاد) درحالی که فعالیت‌های اقتصادی روزبه‌روز فرم دیجیتال بیشتری به خود می‌گیرند، مصرف‌کنندگان نیز سبک پرداختی خود را از کارت‌های اعتباری سنتی به کیف پول‌های دیجیتال تغییر می‌دهند. چنین روندی نشان‌دهنده رشد چشمگیر صنعت فین تک و استقبال رو به رشد از محصولات و خدمات آن است.
کمک به استارت‌آپ‌ها
و کسب و کارهای کوچک و متوسط
تحلیلگران اقتصادی پیش‌بینی می‌کنند که مرحله بعدی رشد اقتصاد هند از فعالیت کسب وکارهای کوچک و متوسط(SMB) و استارت‌آپ‌ها ناشی می‌شود. بنابراین فرصتی عالی برای استارت‌آپ‌های فین تک به وجود آمده است تا با ارائه خدماتی که بانک‌ها از انجام آنها امتناع می‌کنند، نظیر وام‌های شروع یا تامین سرمایه، پروسه‌های مالی این بازیگران را با هزینه‌یی پایین‌تر تسهیل کنند. برای مثال SMECorner.com پلتفرم وام آنلاین بمبئی، وام‌های تجاری ضروریSMB-ها را تقریبا با وثیقه صفر ارائه می‌دهد.
البته خدمات فین تک‌ها به وام‌های تجاری یا تامین سرمایه اولیه محدود نمی‌شود. همچنان که تعداد کاربران و مشتریان خدمات بانکی آنلاین افزایش پیدا می‌کند، امنیت اطلاعات شخصی آنها هم به موضوع مهم‌تری تبدیل می‌شود. بنابراین هر چه تراکنش‌های مالی سریع‌تر به سمت تکنولوژی بلاک چین پیش بروند، رشد صنایع پرداختی دیجیتال هم بیشتر می‌شود.
استارت‌آپ‌های فین تک می‌توانند این وظیفه مهم را به عهده بگیرند. همانطور که این شرکت‌ها افق‌های جدید B2B را(مثل فناوری‌های بیمه‌یی، وام‌های اعتباری و خدمات کسب وکار دیجیتال) پوشش می‌دهند، طیف وسیع‌تری از شرکت‌ها و کسب وکارهای کوچک و متوسط به خدمات عمودی مالی نیاز پیدا می‌کنند و حفظ امنیت داده‌های آنها امری حیاتی است.
به نظر می‌آید، کشور هند اکوسیستمی را شکل داده است که در آن استارت‌آپ‌ها فرصتی بی‌نظیر برای رشد و تبدیل شدن به کسب وکارهای بزرگ در اختیار دارند.
به گزارش KPMG کسب وکارهای کوچک و متوسط تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۱۰درصد GDP هند را تولید می‌کنند. در همین گزارش آمده است که درحال حاضر ۶۸ درصد از ۵۱ میلیون کسب وکار کوچک و متوسط هند آفلاین هستند و اگر آنها هم به دنیای دیجیتال قدم بگذارند، رشدی دو برابر خواهند داشت. در این صورت ارزش بازار نرم‌افزار فین تک هند با رشد ۱۰۰درصد از 1.2میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ به 2.4میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ خواهد رسید. اگر کسب وکارهای کوچک و متوسط و فعالان فین تک از یکدیگر پشتیبانی کنند، می‌توانند به رکوردهای مقیاس‌پذیری فوق‌العاده بالایی دست پیدا کنند.
