نا امیدی در یمن، خانه‌تکانی در ارتش
گروه جهان
پادشاه عربستان‌سعودی شماری از فرماندهان ارتش از جمله رییس ستاد کل نیروهای مسلح را برکنار و به جای آنها افراد تازه‌یی منصوب کرده است. رسانه‌های عربستان نوشته‌اند این تغییرات در چارچوب سند «تحول در وزارت دفاع» انجام شده اما تحلیلگران غربی جنگ فاجعه‌بار در یمن را عامل این تغییرات می‌دانند.
به گزارش دویچه‌وله، به دستور ملک سلمان پادشاه عربستان‌سعودی، عبدالرحمن بن صالح البنیان رییس ستاد کل نیروهای مسلح برکنار شده و جای آن را «فیاض بن حامد الرویلی» گرفته است. فیاض الرویلی نیز از درجه سپهبدی به ارتشبدی ارتقا یافته است. این تغییرات شامل فرماندهان نیروی هوایی و نیروی زمینی ارتش عربستان نیز شده است. «ترکی بن بندر بن عبدالعزیز» به فرماندهی نیروی هوایی و «فهد بن عبدالله المطیر» به فرماندهی نیروی زمینی منصوب شده‌اند. جارالله بن محمد العلویی نیز با ارتقا به درجه سپهبدی، فرمانده نیروهای موشک‌های استراتژیک شده است. پادشاه عربستان همچنین امیر منطقه الجوف را برکنار کرده است.
مسوولیت وزارت دفاع عربستان را محمد بن سلمان فرزند و ولیعهد پادشاه عربستان بر عهده دارد. عربستان‌سعودی از دو سال پیش در چارچوب سند «چشم‌انداز ۲۰۳۰» تحولات و تغییرات گسترده‌یی را برای نوسازی اقتصاد و جامعه آغاز کرده است. در فرمان پادشاه علاوه بر تغییرات در وزارت دفاع، دیگر وزارتخانه‌ها نیز تغییراتی در سطوح معاونان و فرمانداران مناطق به وجود آمده است.
گرچه شبکه العربیه، رسانه نزدیک به خاندان سعودی به دلایل این جابهجاییها اشاره‌یی نکرده است، اما خبرگزاری بلومبرگ، گاردین، سی‌ان‌بی‌سی و رسانه‌های دیگر شکست‌های پی‌درپی عربستان در جنگ یمن را دلیل این تغییرات خوانده‌اند. ائتلاف نظامی به ریاست عربستان نزدیک به سه سال است که در حمایت از دولت پیشین این کشور حملات هدفمندی را به خاک یمن آغاز کرده‌اند، جنگی که هزینه‌های کمرشکنی را بر ریاض تحمیل کرده و چهره این کشور را در جامعه بین‌المللی به واسطه کشتار غیرنظامیان و تحمیل شرایط غیرانسانی بر مردم یمن مخدوش کرده است. پل سالیوان کارشناس مسائل سعودی در دانشگاه جورج تاون واشنگتن می‌گوید: «به نظر می‌رسد که محمد بن سلمان می‌خواهد همه چیز را تغییر داده و مسیرهای جدیدی را امتحان کند. ولیعهد عربستان در ارتش به دنبال افراد جوان‌تر و پرانرژی است تا بتواند فشاری بیشتری را در سوریه و یمن بر ایران وارد کند. »
هانی صبرا کارشناس خاورمیانه مستقر در نیویورک نیز می‌گوید: «جابه‌جایی فرماندهان ارشد ارتش می‌تواند در راستای تثبیت قدرت محمد بن سلمان باشد. شاهزاده جوان راحت‌تر است یا حتی می‌توان گفت که علاقه‌مند است تا کسانی را که به اعتقاد او در پیشبرد برنامه‌هایش ناموفق بوده‌اند، کنار بگذارد.»
تصور می‌شود محمد بن سلمان طراح اصلی اصلاحات در تشکیلات حکومتی و سیاست‌های تازه این کشور بوده باشد. بن‌سلمان در حال حاضر با اختیارات گسترده‌یی ریاست دولت عربستان را برعهده دارد و سخت درگیر جنگ قدرت برای تثبیت موقعیت خود است. بلومبرگ می‌نویسد: «عربستان سعودی در ماه نوامبر نیز تعدادی زیادی از شاهزاده‌ها را با اعلام کمپین مبارزه با فساد بازداشت کرد و حالا نسل جدیدی از بروکرات‌های نزدیک به محمد بن سلمان در پست‌های ارشد به خدمت گرفته شده‌اند. به اعتقاد ناظران، ایجاد یک صنعت دفاعی قدرتمند یکی از اهداف کلیدی برنامه‌های پادشاهی عربستان برای بازسازی اقتصادی و کاهش وابستگی این کشور به نفت است. »
ناامیدی از جنگی 3ساله
شبکه سی‌ان‌بی‌سی هم در گزارشی به واکاوی دلایل تغییرات گسترده در سطح فرماندهان ارشد نظامی عربستان پرداخته و نوشته: این عزل و نصب‌ها بخشی از جریان تغییرات معمول در قالب طرح توسعه وزارت دفاع است. در این راستا برخی افسران ارشدی که به سن بازنشستگی رسیده بودند، ترک خدمت کردند. برخی نیز ارتقا یافته یا به پست‌های جدید گماشته شدند. اما برخی تحلیلگران معتقدند که تغییرات نظامی در نتیجه ناامیدی سردمداران سعودی از جنگ سه ساله در یمن علیه انصارالله است. سیمون هندرسون مدیر برنامه کشورهای حوزه خلیج‌فارس و سیاست انرژی در آکادمی واشنگتن می‌گوید: «اگر بپرسید که چرا این ریاض دست به این تغییرات زده است؛ پاسخ جنگ در یمن است. اما در پاسخ به این پرسش که این تغییرات به معنای تغییر سیاست عربستان در یمن است یا ادامه همان شیوه سابق، باید بگویم نمی‌دانم. »
تصمیمات اخیر عربستان شامل سلسله‌یی از دستورات دیگر نیز بود به‌‌طوری که در اقدامی نادر، تماضر الرماح معاون وزیر کار و توسعه اجتماعی شد تا نخستین زن در چنین پستی باشد. عربستان سعودی یک روز پیش‌تر نیز برای نخستین‌بار مجوز ثبت‌نام زنان برای خدمت سربازی و پیوستن به ارتش را صادر کرده است. برخی تحلیلگران نیز می‌گویند، انتصابات جدید به مثابه تلاش برای تشویق مسوولان جوان طرفدار محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان و تقویت چشم‌انداز ۲۰۳۰ است که یک برنامه گسترده با هدف تغییراتی در عربستان به‌لحاظ اقتصادی و اجتماعی و کم کردن تکیه این کشور بر نفت است. خبرگزاری فرانسه نیز با اشاره به تحولات عربستان نوشته که این جابهجاییها نشان می‌دهد که پادشاه عربستان جوان‌گرایی در اداره امور را ترجیح داده است. گفته می‌شود 70درصد جمعیت کنونی عربستان را جوانان زیر30سال تشکیل می‌دهند. هلما کرافت رییس استراتژی کالاهی جهانی در بانک رویال کانادا می‌گوید: «این انقلاب نسل در عربستان است. ولیعهد جوان در تلاش است تا یک پایگاه قوی ایجاد کند که از حمایت روزافزون سعودی‌ها برخوردار باشد.»
یورونیوز چندی پیش با جاه‌طلبانه خواندن اصلاحات موردنظر بن‌سلمان نوشته آن طور که از واکنش‌های عموم مردم عربستان برمی‌آید؛ شاید بهتر باشد که ولیعهد آرمان‌هایش را برای تغییر عربستان با تمایل مردم برای این اصلاحات سازگار کند، زیرا به نظر می‌رسد که بدنه جامعه عربستان برای تغییراتی اینچنین سریع آماده نیست.
