افزایش ۵۰ درصدی مراودات ایران و انگلیس در پسابرجام
تازه‌ترین گزارش سالانه اتاق بازرگانی انگلیس و ایران درباره روابط تجاری میان دو کشور در سال‌های اخیر حاکی از آن است که مراودات اقتصادی دو طرف در دوره پسابرجام نزدیک به ۵۰ درصد افزایش‌یافته است. بخش دیگری از گزارش اتاق بازرگانی ایران و انگلیس به افزایش حجم واردات تجاری کالا از ایران به انگلیس طی سال‌های اخیر اشاره دارد که بر اساس آن در سال 2015 میلادی، حجم واردات کالا از ایران 32.4میلیون یورو برآورد شده که این میزان در سال 2016میلادی با نزدیک به 70درصد افزایش به 54.9 میلیون یورو رسیده است. همچنین براساس آمارهای تجارت خارجی کشور در ۱۰ماهه نخست سال جاری واردات از امریکا با 138میلیون دلار با کاهش و واردات از انگلیس با رشد روبه‌رو بوده است. به گزارش انجمن صادرکنندگان نمونه و برتر ایران، واردات از انگلیس در این مدت ۹۰۰میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۳۳ افزایش یافته است. براین اصل واردات کالای کشورمان از انگلستان به عنوان دومین برنده برجام، با 2.5برابر شده که این رقم نشان از رشد 150درصدی دارد. در این مدت ایران یک میلیون و ۲۵۴هزار تن کالای انگلیسی وارد کرد که نسبت به مدت مشابه سال ۹۵ رشد ۷۹درصدی و نسبت به مدت مشابه سال ۹۴ رشد ۱۱۳درصدی نشان می‌دهد. از لحاظ ارزشی نیز در نیمه اول امسال ۴۷۵میلیون دلار کالای انگلیسی وارد ایران شده که نسبت به نیمه اول سال ۹۵ بالغ بر ۸۴ درصد رشد نشان می‌دهد.
این گزارش نشان می‌دهد که حجم صادرات تجاری انگلیس و ایران در سال 2015میلادی از 112.9میلیون یورو به 171.5میلیون یورو در سال 2016میلادی افزایش یافته است. این درحالی است که حجم روابط تجاری دو طرف در پی تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران در بازه زمانی سال‌های 2011تا 2013میلادی روند نزولی طی کرده بود. براساس این گزارش حجم صادرات تجاری انگلیس و ایران در سال 2011میلادی 203.5میلیون یورو برآورد شده و به ترتیب در سال‌های 2012و 2013میلادی به 119.6میلیون یورو و 89.4 میلیون یورو کاهش یافت. بررسی آمار صادرات کالا از سوی دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا به ایران نیز موید روند مشابهی است. بطور مثال حجم کل صادرات اتحادیه اروپا به ایران در سال 2015میلادی با 27درصد افزایش از شش میلیارد و 453میلیون یورو به 8 میلیارد و 250میلیون یورو در سال 2016 رشد داشته است.
بخش دیگری از گزارش اتاق بازرگانی ایران و انگلیس به افزایش حجم واردات تجاری کالا از ایران به انگلیس طی سال‌های اخیر اشاره دارد. این گزارش حاکیست که در سال 2015میلادی، حجم واردات کالا از ایران 32.4میلیون یورو برآورد شده که این میزان در سال 2016میلادی با نزدیک به 70درصد افزایش به 54.9 میلیون یورو رسیده است.
امیرهوشنگ امینی، دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و انگلستان با اشاره به اینکه تراز تجاری ایران و انگلستان همیشه منفی بوده و مثبت کردن این کار بستگی به نوع عملکرد صنعتگران و کارآفرینان دارد که بتوانند با تولید مرغوب و ارزان وارد چرخه رقابت تجاری ایران و انگلستان شوند، اظهار کرد: روابط با انگلیس سخت نیست و ورود به بازار این کشور محدودیتی ندارد. اما تا تولید راه نیفتد هیچ کاری پیش نخواهد رفت و این‌کار یک شبه انجام نمی‌شود. انگلیسی‌ها علاقه‌مند به حضور در اقتصاد ایران هستند، باید سرمایه‌گذار بیاید، ما پولی به دست بیاوریم و سرمایه‌گذاری کنیم تا تولید اتفاق بیفتد و این کار زمانبر است اما از طرفی دیگر ماندن در وضعیت موجود هم ممکن نیست. وی با اشاره به 5 قرن پیشینه روابط اقتصادی میان ایران و انگلیس که می‌تواند پشتوانه محکمی برای از سرگیری روابط جدید دو کشور باشد، یادآور شد: از آنجا که بیشتر صنایع در ایران به آلمان و انگلیس به خصوص در صنعت نساجی وابسته‌اند اگر مانع خاصی نباشد، روابط می‌تواند در مسیر درست خود به پیش برود. دبیرکل اتاق مشترک ایران و انگلیس، تولید را معضل اقتصاد ایران عنوان کرد و گفت: حضور موثر در بازارهای انگلیس می‌تواند برای فعالان اقتصادی ما یک فرصت ویژه جهت بهره‌وری و حضور موثر در رقابت‌های تجاری با کشورهای دیگرباشد زیرا با دستیابی به این بازار، دسترسی به 56کشور عضو مشترک‌المنافع نیز مهیا می‌شود که در این صورت روابط اقتصادی گسترده‌تری برای ایران رقم خواهد خورد. امینی میزان بالای واردات از کشورهای اروپایی را معلول نبود تفکر درست تولید در ایران می‌داند و در این زمینه معتقد است: تا زمانی که ایران یک کشور مصرف‌کننده است و به تولید نگاه ویژه نداشته باشد باید بحث واردات بیشتر را پذیرفت و این نگرانی همیشه وجود دارد که تنها راه‌حل آن بستر‌سازی مناسب و عملی برای تولید قابل رقابت در بازارهای جهانی است که برای این منظور باید از ایجاد هزینه‌های بالا خودداری شود.
دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و انگلستان با بیان اینکه یکی از مشکلات اصلی در تجارت با انگلیس بحث ویزا است که طرف انگلیسی به ما سخت می‌گیرد و مورد دیگر را می‌توان در وجود موانع بانکی که موجب عدم رونق مبادلات اقتصادی می‌شود، عنوان کرد: با وجود مشکلات بانکی و نقل و انتقال پول انگلیس توانسته است در این زمینه عملکرد مناسبی داشته باشد. اما وجود این موانع بانکی مساله‌یی است که هیچ یک از دو کشور در آن دخالتی ندارند بلکه به تحریم‌های امریکا وابسته است و از آنجا که عمده سهامداران اصلی بانک‌های این کشور را امریکایی‌ها تشکیل می‌دهند و اقتصاد انگلیس با تبعیت از بازار اقتصاد خصوصی عمل می‌کند در نتیجه مراودات بانکی با ایران تنها در بانک‌های کوچک این کشور امکان‌پذیر است. از سوی ایران هم تنها سه بانک اینترنشنال، سپه و ملی که با یورو از طریق آلمان کار می‌کنند، فعال هستند. این اقتصاددان درخصوص روند افزایش واردات کالا از انگلستان گفت: تا قبل از سال 95 به علت بسته بودن سفارت انگلستان در ایران به دلیل قطع روابط تجاری، کالاهای مورد نیاز از طریق کشورهای واسطه به ایران وارد می‌شد که به این دلیل آمارهای واردات با کاهش بسیار مواجه بودند اما با بازگشایی مجدد سفارت و اجرای برجام، مراودات تجاری دوباره برقرار شد که این امر نشان می‌دهد افزایش آمارها معنادار نیست بلکه در روال طبیعی خود افتاده است.
وی تصریح کرد: به جرات می‌توان گفت انگلیس تنها کشوری است که در طول تاریخ هیچگاه روابط بازرگانی خارجی آن با ایران قطع نشده است. اما ازآنجا که اقتصاد انگلیس اقتصادی آزاد است، مادام که اقتصاد ایران دستوری و دولتی باشد و بخش خصوصی ما برای تعامل با شرکت‌های انگلیسی از توان چندانی برخوردار نباشند توسعه روابط اقتصادی دو کشور در حد انتظار نخواهد بود.
امینی خاطرنشان کرد: به باور من بر خلاف تصور، انگلیس و امریکا به توسعه روابط اقتصادی با ایران علاقه ویژه دارند که این علاقه به دلیل منافع زیادی است که موقعیت جغرافیایی و اقتصادی ایران درسطح منطقه برای آنها فراهم می‌کند.
این اقتصاددان وجود کارت بازرگانی را یکی از معضلات مهم تجار ایرانی دانست و در مخالفت با آن اظهار کرد: به تحقیق در هیچ کشوری جز ایران صادرات کالا و خدمات مستلزم داشتن کارت بازرگانی و پرداخت هزینه گزاف سالانه به اتاق، دولت و این اواخر سه در هزار عملکرد دارندگان کارت صرف‌نظر از فسادبر‌انگیز بودن آن وجود ندارد. براین اساس بارها پیشنهاد داده‌ام که کارت عضویت باید جایگزین کارت بازرگانی شود. دبیر اتاق بازرگانی مشترک ایران و انگلستان درباره کالاهای وارداتی از این کشور گفت: تجهیزات نفتی، مواد اولیه دارو، لعاب سرامیک و کاشی، قطعات یدکی، مواد شیمیایی، خوراک دام و ماشین آلات جزو عمده کالاهای وارداتی ایران از انگلستان است و در مقابل نفت، گاز، تولیدات صنعتی مانند شیرآلات، خشکبار، فرش و صنایع فلزی از ایران به این کشور صادر شده است.
