استیضاح در ابهام

در حالی امروز دو وزیر دولت روحانی استیضاح می‌شوند که به نظر هیچ یک از دو گروه موافق و مخالف استیضاح بر دیگری غالب نیست. فراکسیون امید بعدازظهر روز گذشته جلسه مجمع عمومی خود را در این رابطه برگزار کرد و فراکسیون ولایت هم صبح امروز در نشستی به این موضوع می‌پردازد. اظهارات جسته و گریخته نمایندگان درباره استیضاح آخوندی و ربیعی هم چیزی را روشن نمی‌کند. از یک‌سو برخی نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس از استیضاح آخوندی و ربیعی استقبال کرده و حتی خواهان استعفای آنها می‌شوند، از سوی دیگر مازنی دیگر نماینده اصلاح‌طلب در یادداشتی استیضاح دو عضو کابینه دولت را غیرمنطقی می‌داند و با آن مخالفت می‌کند. وضعیت در اردوگاه اصولگرایان و مستقلین مجلس هم همین‌گونه است و آنها نیز به تصمیم مشترک نرسیده‌اند.

 مناقشه بر سر ماهیت استیضاح

 اما اختلاف بر سر چرایی استیضاح نیز مناقشه‌برانگیز شده است، تا آنجا که ظاهرا گروهی برنده استیضاح خواهد شد که اکثریت را درباره ماهیت آن با خود همسو کند. در همین رابطه احمدی مازنی نماینده عضو فراکسیون امید در یادداشتی به ماهیت این استیضاح پرداخته و تلویحا گفته که آتش اعتراضات دی‌ماه یکی از وزرای دولت روحانی را می‌سوزاند. ظاهرا او این را از گفت‌وگو با برخی نمایندگان دریافته است؛ آنجا که به نوشته این نماینده مجلس «مجموعه‌یی از نمایندگان قصد دارند تا با استیضاح و تلاش برای برکناری وزرا پاسخی به شرایط عمومی کشور بدهند. » او در یادداشتش اعتراضات دی‌ماه، فشارهای امریکا به توافق برجام و بحث تحریم‌های جدید این کشور، مجموعه نارضایتی‌های موجود در کشور، اتفاقات و سوانح ماه‌های اخیر و نوع ادبیاتی که در برخی مقاطع از دولت شنیده می‌شود را مجموعه‌یی از شرایط خارج از وزارتخانه‌های تحت امر آخوندی، ربیعی و همچنین حجتی می‌داند که بر استیضاح آنان تاثیر جدی گذاشته، تاثیری که مازنی معتقد است بیش از وضعیت داخل این وزارتخانه‌ها بوده است. مازنی در خاتمه از طرح این استیضاح انتقاد می‌کند و آن را نه یک مسوولیت‌پذیری و پاسخگویی واقعی به جامعه بلکه انحراف اذهان می‌داند.

یکی دیگر از اعضای کمیسیون انرژی مجلس هم تلویحا از نمایندگان برای ارائه طرح استیضاح دو وزیر انتقاد می‌کند؛ در عین حال که بر اساس شرایط فعلی مجلس می‌گوید که کار هر دو وزیر برای اقناع نمایندگان سخت است. محمد خالدی‌سردشتی با بیان اینکه برای اجرایی شدن تمام برنامه‌ها و سرعت‌بخشی به آنها نیازمند بودجه بسیار زیاد هستیم، می‌افزاید: «برخی سوال‌های مطرح شده در خصوص وزارت راه و شهرسازی غیرواقعی است، زیرا بودجه و امکانات محدودی در حوزه‌های مختلف این وزارتخانه وجود دارد.» به گفته او در مجموع استیضاح وزیران راه و شهرسازی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی جدی است و رای آوردن وزرا سخت خواهد بود. «تعیین‌تکلیف شرکت‌هایی که ماهیت آنها خصولتی (خصوصی - دولتی) است»، «حضور افراد سفارشی در هیات‌مدیره برخی شرکت‌های زیرمجموعه وزارت کار» و «مشکلات جدی در تامین اعتبار طرح‌های زیربنایی در وزارت راه و شهرسازی» از دلایلی است که به گفته خالدی می‌تواند در جلسه استیضاح برای ربیعی و آخوندی دردسرساز شود.

 تصمیم دقیقه نودی در فراکسیون‌ها

در این بین فراکسیون‌های عمده مجلس هم هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده‌اند. فراکسیون امید که عصر روز یک‌شنبه با کمیته‌های این فراکسیون برای بررسی استیضاح جلسه گذاشته بود، دیداری هم عصر روز گذشته با ربیعی و آخوندی برگزار کرد. هر چند تا به لحظه نگارش گزارش، خبری از تصمیم این فراکسیون منتشر نشده است. مهرداد لاهوتی سخنگوی فراکسیون مستقلین ولایی نیز درباره تصمیم این فراکسیون راجع به استیضاح سه وزیر کابینه دولت دوازدهم می‌گوید که هنوز تصمیم جمعی از سوی آنها اتخاذ نشده است. در عین حال لاهوتی از تصمیم این فراکسیون برای برگزاری نشست با وزرایی که درخواست دیدار با اعضای مستقلین ولایی دارند، خبر داد که به گفته او این جلسات امروز سه‌شنبه پیش از آغاز جلسه علنی و با حضور وزرای راه و شهرسازی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار می‌شود. لاهوتی تاکید می‌کند که تصمیم فراکسیون مستقلین ولایی پس از جلسه با وزرا مشخص خواهد شد؛ اینکه تصمیم فراکسیونی گرفته شود یا آنکه تصمیم‌گیری در این باره به نمایندگان سپرده شود.

وضعیت فراکسیون ولایت هم مشابه فراکسیون مستقلین ولایی است. به گفته نقوی‌حسینی سخنگوی این فراکسیون هنوز تصمیمی درباره رای به استیضاح آخوندی و ربیعی گرفته نشده است. او با بیان اینکه فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس تاکنون جلساتی با وزرا یا نمایندگان آنها نداشته است، گفت که نظر نهایی و موضع فراکسیون بعد از تشکیل جلسه صبح سه‌شنبه اعلام خواهد شد که آیا اعضا آتش به اختیار باشند یا فراکسیونی نظر داده شود.

 فرماندهی استیضاح وزرا از دولت

اما داستان استیضاح ربیعی، آخوندی و حجتی به موضع‌گیری نمایندگان مجلس محدود نشد. برخی فعالان سیاسی و حزبی استیضاح این سه وزیر دولت را به دلیل اصلاح‌طلب بودن آنها دانستند که به گفته آنان از درون دولت هدایت می‌شود. اما دولت در برابر این خبر واکنش نشان داد و آن را دروغ خواند. ابتدا روزنامه ایران در خبری که چند روز پیش به نقل از منبعی نامشخص منتشر کرد، از دیدار روحانی با ربیعی، آخوندی و حجتی خبر داد که در این دیدار رییس‌جمهور از این سه نفر می‌خواهد با قدرت از عملکرد خود دفاع کنند. اما حاشیه‌ها با این خبر روزنامه ایران پایان نیافت تا اینکه روز گذشته خبرگزاری دولتی ایرنا هم در گفت‌وگو با یک مقام مسوول در دفتر رییس‌جمهور که نامی از آن برده نشد، این خبر را تکذیب کرد و آن را نشانه وجود پروژه‌یی با انگیزه‌های سیاسی، مصداق نشر اکاذیب، بی‌پایه و خلاف واقع دانست. او با بی‌پایه خواندن ادعای هدایت استیضاح‌ها از درون دولت و از جمله واعظی گفت: رییس دفتر رییس‌جمهور طی هفته گذشته، گفت‌وگوهای متعدد و برنامه‌یی منسجم برای حضور قوی وزرا در جلسه استیصاح را تدوین و مدیریت کرده است که جلسه اخیر وزرای تعاون، کار و رفاه اجتماعی، راه و شهرسازی و نیز کشاورزی با حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر روحانی یکی از آنهاست. این مقام مسوول گفته است که در همین راستا رییس دفتر رییس‌جمهور به همراه معاون اول رییس‌جمهور در جلسه بررسی استیضاح در مجلس شورای اسلامی حضور خواهد یافت. مواضع اکثریت نمایندگان نشان می‌دهد که آنها تا پیش از آغاز جلسه علنی استیضاح تصمیم قطعی در این باره نگرفته‌اند و آنچه آنان را به رای له یا علیه وزرای دولت روحانی وا‌می‌دارد، اتفاقات جلسه استیضاح است.