افول بازار سهام در دوران ترامپ
گروه جهان طلا تسلیمی
روند کاهش ارزش شاخصهای سهام در معاملات دوشنبه بازارهای امریکا همچنان ادامه داشت و سرمایهگذاران سعی داشتند با سرعت خود را از سهام بخشهای مالی و فناوری خلاص کنند. یکی از دلایل اصلی این روند، توییت دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا، علیه یکی از بزرگترین شرکتهای امریکایی یعنی آمازون، بود. در نخستین سال ریاستجمهوری ترامپ، سرمایهگذاران با جنبوجوش بسیار بازارهای سهام را به بالاترین رکوردها رساندند و ترامپ از اوجگیری بازارهای سهام بهعنوان مهر تایید بر سیاستهای اقتصادی خود استقبال کرد. اما آن روزها به پایان رسیده و «شکوفایی» حاصل از روی کار آمدن ترامپ این روزها به «رکود» تبدیل شده است.
به گزارش نیویورکتایمز، اگرچه سال 2018 با هیاهو و فعالیتهای مثبت در بازارهای سهام آغاز شد، اما بازارها برای نخستین مرتبه از سال 2015 تاکنون
سه ماهه اول امسال را با کاهش ارزشها به پایان رساندند. این مساله نشان میدهد دوره اوجگیری آرام و تدریجی بازارها جای خود را به عصر جدید و مشکلآفرین رکود میدهد. ارزش شاخص سهام «اساند پی 500» در معاملات دوشنبه 2.2درصد کاهش یافته است. بازارهای آسیایی و اروپایی نیز اگرچه در معاملات سهشنبه با کاهش ارزش سهامها مواجه شدند، اما این کاهش با سرعت کمتری از بازار امریکا صورت گرفت.
این کاهش نشاندهنده این است که بازارها اکنون وارد یک دوره موسوم به «تصحیح» شدهاند. استفاده از این واژه برای توصیف شرایط موجود نشان میدهد که روند نزولی بسیار شدیدتر و طولانیتر از چند روز رکود معاملات خواهد بود. بازار سهام همچنان در قیاس با 8 نوامبر 2016 که دونالد ترامپ در رقابت برای کاخسفید پیروز شد، 20درصد بالاتر است و یکی از دلایل این افزایش انتظارات از ریاستجمهوری ترامپ و تغییرات در واشنگتن بوده است.
در ابتدای امر چشمانداز کنترل جمهوریخواهان بر کاخسفید و هر دو مجلس کنگره (سنا و نمایندگان) سرمایهگذاران را به هیجان آورده بود. آنها یکسری عقبنشینیها از قوانین نظارتی سختگیرانه و کاهش نرخ مالیات برای افراد حقیقی و حقوقی را پیشبینی کرده بودند. بسیاری از آن رویاها زمانی تحقق یافت که دونالد ترامپ قانون کاهش مالیاتی را به امضا رساند. اساند پی در 26 ژانویه به اوج ارزش 2872.87 واحدی رسید که از آغاز دوره اوج بازار از ماه مارس 2009 تاکنون افزایشی 325درصدی محسوب میشد. اما از ماه فوریه به بعد یکسری عوامل که بسیاری از آنها از واشنگتن نشأت میگرفتند، آبهای بازارهای سهام را گلآلود کرد و به نظر نمیرسد که این عوامل بهزودی از بین بروند.
نخستین مخاطره این است که اقتصاد امریکا میتواند با سرعتی خیلی بالا رشد داشته باشد و بانک مرکزی مجبور شود نرخ بهره را زودتر از زمان مورد انتظار افزایش دهد. دومین مساله خطر بروز جنگ تجاری است که کاخسفید جرقه آن را با اعمال تعرفه بر واردات کالاهایی خاص زده است؛ اقدامی که خیلی سریع واکنش کشورهایی همچون چین را برانگیخت و سبب شد پکن علیه کالاهای امریکایی تعرفه واردات اعمال کند. سومین عامل به تهدید دولت علیه شرکتهای فناوری پس از افشای سوءاستفاده آنها از اطلاعات مصرفکنندگان مربوط میشود.
خبرهای منتشر شده در روز دوشنبه که بر بازارها تاثیر گذاشت، توییت رییسجمهوری علیه آمازون بود؛ ترامپ این شرکت را به آسیب رساندن به خدمات پستی ایالاتمتحده متهم کرد اما دشمنی او با این شرکت به دوران پیش از ریاستجمهوریاش بازمیگردد. در مواجهه با عوامل اینچنینی خوشبینیها در بازار که دو ماه پیش کاملا مشهود بودند، بهتدریج از بین میروند. اد کلیسولد استراتژیست ارشد شرکت تحقیقات بازار سهام
«ند دیویس» میگوید: «این مساله بهطور قطع به عدم اطمینان موجود میافزاید و بازار عدم اطمینان را دوست ندارد.»
کاملا مشخص است که روزهای بازارهای آرام که بهتدریج شکوفا میشدند و رکورد جدید رشد را به ثبت میرساندند، به پایان رسیده است. این نابسامانی در بازار مخاطراتی برای ترامپ به همراه دارد؛ رییسجمهوری امریکا سال اول خود را در کاخسفید بهعنوان مشوق بازار سهام گذراند، اما در ماههای اخیر عمدتا درباره روند نزولی بازار سکوت کرده است. افت بازار سهام همچنین میتواند برای اقتصاد ایالاتمتحده مخاطراتی به همراه داشته باشد. تحقیقات آکادمیک نشان میدهند که افت طولانیمدت بازار سهام میتواند برای مصرفکنندگان عواقبی داشته باشد چراکه سبب میشود مردم در نگرانی از درآمد، کمتر خرج کنند. این اتفاق بهویژه برای اقتصادی که بهشدت به بازارهای داخلی و مخارج مصرفکنندگان وابسته است، خبر خوبی نیست.
افت بازار در دو ماه گذشته در سطحی وسیع صورت گرفته است. 6 بخش از مجموع 11 بخش در شاخص سهام اساند پی 500 نسبت به زمان اوج بازار در ماه ژانویه بیش از 10درصد افت داشتند. هر روز احتمال آسیب دیدن یک بخش وجود دارد؛ ممکن است وخامت شرایط گریبانگیر شرکتهای صنعتی همچون بویینگ یا کاترپیلار شود که صادرات زیادی دارند و از جنگ تجاری آسیب میبینند. روز دیگر ممکن است شرکتهای فناوری همچون فیسبوک و توییتر درگیر شوند که سودشان در برابر نظارتهای شدیدتر دولت بر شبکهها و رسانههای اجتماعی آسیبپذیر است. شرکتهای انرژی و مالی نیز به همان اندازه در معرض خطر هستند چراکه در صورت کاهش سرعت رشد اقتصادی ثروت آنها بر باد خواهد رفت. اگرچه در مورد بازارها نمیتوان با اطمینان هیچ اتفاقی را پیشبینی کرد، اما بسیاری از ناظران بر این عقیدهاند که شرایط پیش از بهتر شدن، خیلی وخیمتر خواهند شد و پیش از شکوفایی مجدد بازارها احتمالا سهامهای بیشتری افت خواهند داشت.