قیمتگذاری خدمات و محصولات بانکی
ماندانا طاهری صاحبنظر پولی و بانکی
باتوجه به اهمیت قیمتگذاری خدمات بانکی، سیاستها در این زمینه باید مورد توجه ناظران و قانونگذاران بانکی باشد تا پژوهشهای کارشناسی و دقیق در این حوزه، راهگشای قانونگذاران باشد.
رشد اقتصادی بهعنوان شاخصی از توسعه و پیشرفت اقتصادی در هر کشوری، از گسترش فضای کسب و کار و توسعه فعالیت عملیاتی بنگاههای مالی و غیرمالی اثر میپذیرد. در حال حاضر فعالیت بنگاههای مالی و غیرمالی در محیط اقتصادی پیچیدهیی در حال انجام است و بنگاهها برای کسب سهم بیشتری از بازار و مشتری در ارائه محصولات با حداقل بهای تمام شده با یکدیگر در رقابت هستند. یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی درگیر در این چالش، بانکها هستند که مهمترین فعالیت آنها واسطهگری مالی به واسطه خدمات و محصولات متنوع مالی است که باید با حداقل قیمت برای مشتریان و قیمت بهصرفه برای بانک ارائه شوند. بنابراین قیمتگذاری محصولات بانکی از دیرباز تاکنون یکی از موضوعات با اهمیت برای ناظران بانکی و محققان بوده و از سوی دیگر قیمتگذاری درست و دقیق محصولات و خدمات بانکی، بر حفظ رابطه بانک و مشتری و ثبات در کسب درآمد برای بانکها نیز حایز اهمیت است. به عبارتی توسعه و گسترش تعداد بانکها و محیط پیچیده و رقابتی کسب و کار موجب شده که در حال حاضر مشتریان بانکها برای تغییر بانک و انتخاب بانکی با خدمات متنوع، اما با حداقل هزینه، تمایل و انگیزه داشته باشند و این انگیزه بانکها را ملزم نموده تا برای حفظ مشتریان خود یا افزایش سهم بازار، به تعیین قیمت محصولات و خدمات خود بپردازند. باتوجه به اهمیت قیمتگذاری خدمات و محصولات بانکی، بانک مرکزی در اقدامی بخشنامهیی برای تبیین انواع و میزان حداقل و حداکثر کارمزد خدمات بانکی را در تیر ۱۳۹۴ منتشر و در مهر ۱۳۹۵ با تغییرات جزئی جهت اعمال بانکها ابلاغ کرده که این مساله اهمیت قیمتگذاری خدمات و محصولات بانکی را برای مقام ناظر نشان میدهد. در این بخشنامه مشابه بانکهای بینالمللی حداکثر بهای خدمات بانکی تبیین و از بانکها خواسته شده مطابق با آن عمل کنند. نکته قابلتوجه آن است که تبیین سیاستهای درست قیمتگذاری در بانکها و تعیین بهای
تمام شده محصولات و خدمات بانکی برای بانکها مزایای کوتاه و بلندمدت دارد که از مهمترین این مزایا تقویت سودآوری بانک، افزایش توان رقابتپذیری بانک، رضایت مشتری و کسب سهم بیشتری از بازار است. علاوه بر آن قیمتگذاری درست محصولات و خدمات بانکی بر متغیرهای اقتصاد کلان نیز اثر مثبت دارد، زیرا قیمت درست
بر میزان پسانداز، انباشت و توزیع ثروت و کارآمدی بازارهای مالی اثرگذار است. بنابراین سیاستهای قیمتگذاری خدمات و محصولات بانکی همواره باید مورد توجه ناظران و قانونگذاران بانکی باشد و از این منظر پژوهشهای کارشناسی و دقیق در این حوزه، صورت گیرد تا برای قانونگذاران کارگشا باشد.