سایه سنگین کمبود بودجه بر سر دانش‌آموزان
هشتاد و سه هزار مدرسه نا امن در کشور وجود دارد، 83 هزار ساختمانی که ممکن است فاجعه بیافریند. 1000 کلاس خشت و گلی و 1700 کلاس کانکسی هم درانتظار بودجه هستند تا در اولویت مسوولان وزارت آموزش و پرورش، ساماندهی و مقاوم‌سازی شوند اما با وجود این سایه کمبود بودجه بر سر مدارس غیر استاندارد سنگینی می‌کند. در حالی که اعتبارات عمرانی وزارت آموزش و پرورش در لایحه بودجه 97، نسبت به سال گذشته، 40 درصد کاهش یافت، آخرین بررسی‌ها حکایت از آن دارد که 30 درصد مدارس کشور نیازمند تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی هستند که برای این امر بودجه‌یی
20 میلیارد تومانی نیاز است.
نیاز 20 میلیارد تومانی برای ایمنی مدارس
مشکل کمبود بودجه همواره یکی از معضلات اصلی آموزش و پرورش بوده است. اردیبهشت 96، رییس وقت سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس اعلام کرد، برای نوسازی 61 هزار کلاس درس و مقاوم‌سازی 95 هزار کلاس به 18 هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است. محمدتقی نظرپور، درباره جزئیات این موضوع گفت: «اولویت سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس، تخریب و نوسازی حدود 1000 کلاس خشت و گلی و 1700 کلاس کانکسی است که با اعتبار 500 میلیارد تومان در سال 96 و 97 انجام می‌شود. سال 95 در اخذ 50 درصد از عوارض دیگر دستگاه‌ها که شامل حدود 350 میلیارد تومان که مربوط به نوسازی مدارس بوده است موفق بوده‌ایم. بخشی از عوارض شهرداری‌ها که مربوط به نوسازی مدارس است حتی هزینه نقاشی مدارس را نیز کفایت نمی‌کند. در کشور حدود 36 درصد مدارس عمر کمتر از 20 سال، 50 درصد خانه‌ها عمری بین 20 تا 40 سال و 14 درصد مدارس کشور بالای 40 سال عمر دارد.» با این وجود آنچه در این مدت تغییر کرد، تنها آمار مدارس نا امن و بودجه مورد نیاز برای رسیدگی به وضعیت آنها بود. اگر اردیبهشت سال گذشته، با 18 میلیارد تومان این امکان وجود داشت که مدارس نا امن را ساماندهی کرد، اکنون برای رسیدگی به وضعیت آنها بیش از 20 میلیارد تومان لازم است. رییس سازمان نوسازی مدارس، روز گذشته درباره این موضوع گفت: «هرچند وقت زیادی را مدیران در حوزه ساخت و سازها و تامین منابع مورد نیاز صرف می‌کنند اما اگر در حوزه تامین منابع مالی و تشویق خیران به ما کمک نکنند امکان ندارد در این همه پروژه در حوزه تخریب، بازسازی، مقاوم‌سازی و پروژه‌های جدید موفق باشیم.»
مهراله رخشانی‌مهر با اعلام اینکه در انتخاب مکان مناسب برای مدارس دقت نظر لازم صورت نگرفته است، اظهار کرد: بسیاری از مدارس در سطح کشور شاید در ۷۰ سال گذشته موقعیت مناسب داشته‌اند اما امروزه در موقعیت مناسبی قرار ندارند.
وی با بیان اینکه بسیاری از مدارس پس از تخریب باید در مکان‌های دیگر احداث شود، این اقدام را در رفع ترافیک و بهتر شدن دسترسی‌ها بسیار مفید دانست و گفت: در سال ۸۴ حدود دو سوم مدارس موجود کشور نیازمند تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی بودند. معاون وزیر با اشاره به اینکه در ابتدای برنامه چهارم توسعه چهار میلیارد دلار مصوب شد که ۵۰ درصد این مدارس در دوره ۱۰ ساله تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی شود، اظهارکرد: مدارس بسیار نگران‌کننده‌یی از نظر مقاومت در کشور وجود دارد.
رخشانی‌مهر با بیان اینکه ۳۰ درصد مدارس کشور نیازمند تخریب، بازسازی و مقام‌سازی است، گفت: تاکنون 2.3درصد مدارس در کشور نیاز به تخریب، بازسازی و مقاوم‌سازی هستند. وی با اشاره به اینکه خیرین نقش بسیار پررنگی در حوزه ترویج فرهنگ و ادب دارند، اظهارکرد: سال گذشته ۵۰ درصد مدارسی که در مهرماه ۹۶ به بهره‌برداری رسید، توسط خیرین ساخته شده بود. رییس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور با اعلام اینکه وضعیت اعتبارات در سال ۹۷ نسبت به سال قبل کمی بهتر است، اظهار کرد: برای بازسازی و مقاوم‌سازی مدارسی که نیازمند تخریب و بازسازی هستند، بالغ بر ۲۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است. در سال جاری تنها برای اعداد ملی ۱۸۰۰ میلیارد تومان توسط مجلس شورای اسلامی برای آموزش و پرورش تصویب شده است.
نوسازی مدارس در بودجه سال 97
با شروع فصل آغاز به کار مدارس، بار دیگر، ایمن‌سازی مدارس به موضوع مورد بحث بین مسوولان تبدیل شد بطوری که مهرماه سال گذشته، محمد قمی، نماینده تهران و پاکدشت در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه 83 هزار مدرسه نا ایمن در کشور وجود دارد، گفت: «یکی از معضلات اساسی که به بازسازی و مقام‌سازی مدارس به صورت ضربتی پرداخته نمی‌شود تا در یک یا دو سال به آن رسیدگی شود؛ کمبود بودجه است. یعنی آموزش و پرورش بودجه لازم و کافی برای حل این مساله ندارد، از طرفی دولت هم با مشکل مالی مواجه است و نمی‌تواند این بودجه را در اختیار آموزش و پرورش قرار دهد. البته برای بافت فرسوده شهری و روستایی تدابیری در دولت در نظر گرفته شده که این مدارس نیز شامل آن می‌شود، اما این تدابیر با توجه به شرایط اقتصادی کشور برای این کار کافی نیست.» او افزود: «برای دانش‌آموزان اول باید ایمنی باشد بعد تعلیم و تربیت. بنابراین دولت تا اندازه‌یی که می‌تواند باید این مساله را پیگری کند. مجلس نیز در خدمت دانش‌آموزان خواهد بود البته بودجه‌یی به این کار اختصاص داده شده که ناکافی است و این وضعیت باید مطلوب شود. در حال حاضر مدارسی که شرایط بحرانی دارند باید به سرعت تخلیه و دانش‌آموزانش به مکان‌های استیجاری و کانکس‌های ایمن منتقل شوند یا اینکه مدارس مقاوم دو شیفته شوند تا ایمن‌سازی انجام شود.» با این حال این هشدارها فایده نداشت و در تدوین لایحه بودجه سال 97، باز هم فرسودگی مدارس آنطور که باید به چشم نیامد. بودجه وزارت آموزش و پرورش برای سال 97، 35 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شد که این میان اعتبارات مربوط به «تخریب و بازسازی» و «مقاوم‌سازی» مدارس فرسوده و بدون استحکام از ۵۸۵ میلیارد تومان در سال 96 به ۳۷۶ میلیارد تومان رسیده و اعتبارات مربوط به تکمیل فضاهای آموزشی نیمه تمام هم از 5/۲۱۸ میلیارد تومان به ۱۴۲ میلیارد تومان رسیده است، یعنی در مجموع، اعتبارات این بخش نسبت به سال قبل، ۳۵ درصد کاهش یافته است و به این ترتیب کمبود بودجه برای رسیدگی به وضعیت مدارس نا امن، به جای آنکه حل شود، بدتر شد.
