دیدار مرکل با ترامپ در سایه ماکرون
گروه جهان| طلا تسلیمی|
رییس‌جمهوری امریکا پس از سه روز خوش‌گذرانی‌های صمیمانه با همتای فرانسوی خود در واشنگتن، جمعه به مدت دو ساعت میزبان نشست نه‌چندان خوشایند کاخ سفید با رهبر بزرگ‌ترین اقتصاد اروپایی بود. مسائلی همچون مازاد تجاری قابل‌توجه آلمان با امریکا، تخصیص هزینه اندک به بخش دفاع در آلمان و خط لوله جدید گاز طبیعی از روسیه به اروپا همگی مواردی ناخوشایند برای دونالد ترامپ محسوب می‌شوند که دستیابی به هرگونه توافق‌نظر زودهنگام با آنگلا مرکل را دشوار می‌سازند. در حقیقت دیدار با صدراعظم آلمان به اندازه‌یی برای ترامپ دشوار بوده که جایگاه امانوئل ماکرون را به‌عنوان رهبر محبوب اروپایی نزد وی تثبیت کرده است.
به گزارش رویترز، سفر مرکل به واشنگتن یک روزه و بیشتر بر مسائل اقتصادی متمرکز است که ماهیتا با سفر ماکرون تفاوت‌هایی دارد. یک مقام ارشد آلمان در آستانه این سفر اعلام کرد: «صدراعظم آلمان از انجام این سفر خشنود است و به این مساله اهمیت می‌دهد که روابط پویا باشند.» در واشنگتن هم یک مقام کاخ سفید، آلمان را به‌عنوان نزدیک‌ترین شریک ایالات‌متحده و یک متحد راسخ ناتو اعلام کرد و افزود: «تمام واشنگتن آماده همکاری با دولت جدید صدراعظم آلمان است.» مرکل جمعه در حالی در کاخ سفید با ترامپ دیدار کرده که در قیاس با ماکرون، استقبال به مراتب سردتری از او صورت گرفت. رهبران امریکا و آلمان پس از حدود ۲۰ دقیقه گفت‌وگو، ناهار کاری 90 دقیقه‌یی با یکدیگر صرف و پس از آن در یک نشست خبری مشترک شرکت کردند.
هر چند رییس‌جمهوری فرانسه و صدراعظم آلمان
در رابطه خود با دونالد ترامپ رویکرد متفاوتی را درپیش گرفته‌اند، اما به نظر می‌رسد هدف نهایی هر دوی آنها جلب نظر رییس‌جمهوری امریکا به مواضع اتحادیه اروپا در موضوعات مختلف است. ماکرون امیدوار بود با برقراری رابطه صمیمانه با ترامپ بتواند بر موضع او در زمینه‌هایی همچون توافق هسته‌یی با ایران (برجام)، تغییرات اقلیمی (پیمان پاریس)، تجارت جهانی و دیگر موارد تاثیر بگذارد. در مقابل، مرکل که با باراک اوباما رییس‌جمهوری پیشین امریکا، رابطه صمیمانه داشت، از همان ساعات اولیه پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا رویکرد متفاوتی را برگزید. صدراعظم آلمان در نوامبر ۲۰۱۶ در پیام تبریک خود به رییس‌جمهوری منتخب امریکا، او را به احترام به ارزش‌هایی همچون دموکراسی، حقوق بشر، آزادی و کرامت انسانی دعوت کرد. بسیاری از رسانه‌ها رابطه مرکل و ترامپ را در جریان نخستین سفر صدراعظم آلمان به واشنگتن، «غیردوستانه» توصیف کردند. اکنون نیز رابطه نه‌چندان صمیمانه ترامپ و مرکل توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده است. هفته‌نامه آلمانی اشپیگل روی جلد آخرین شماره تفاوت رویکرد سران آلمان و فرانسه در برابر ترامپ را با تیتر «چه کسی ناجی غرب می‌شود؟» به تصویر کشید. لازم به ذکر است که رسانه‌ها خبرهایی را نیز درباره سفر ترامپ به بریتانیا برای دیدار با ترزا می نخست‌وزیر این کشور در ماه‌های آتی، منتشر کرده‌اند.
ترغیب ترامپ به عقب‌نشینی
پیش از انجام این سفر مقام‌های آلمانی گفتند انتظار می‌رود مساله اعمال تعرفه‌های امریکا بر واردات فولاد و آلومینیوم اروپا که از اول مه اجرایی می‌شود، در دستور گفت‌وگو قرار داشته باشد. به گزارش بلومبرگ، مقامات آلمانی معتقدند تهدید جنگ تجاری امریکا با اتحادیه اروپا مساله جنجال‌برانگیز دیگری در روابط ترامپ و مرکل است؛ آنها پیش از سفر مرکل پیش‌بینی کرده بودند که صدراعظم فرصت چندانی برای راضی کردن ترامپ به خودداری از اعمال تعرفه‌ها در معاملات با اتحادیه اروپا، نداشته باشد؛ این در حالی است که ماکرون و مقامات اتحادیه اروپا درخصوص حل این مساله ابراز خوش‌بینی کرده‌اند.
مرکل احتمالا تلاش خواهد کرد برنامه خود را برای ترغیب ترامپ برمبنای همان رویکرد همیشگی خود که در بیش از 12 سال فعالیت خود در مقام صدراعظمی به کار گرفته، پیش ببرد و کاری را انجام دهد که ماکرون نتوانست؛ ترغیب ترامپ به عقب‌نشینی از رویکرد تهاجمی در زمینه تجارت و همچنین توافق هسته‌یی ایران. توماس کلاین براکهُف معاون صندوق مارشال در برلین در مصاحبه‌یی گفت: «ماکرون شیوه متفاوتی دارد، یک رویکرد شخصی متفاوت و یک دستورکار دوجانبه ندارد. با وجود شیوه (صمیمانه‌یی) که اتخاذ کرده تا این لحظه دستاوردی نداشته است. هنوز اثرات تاثیرگذاری او روی ترامپ مشهود نیست.»
اما به نظر می‌رسد مرکل و ماکرون هفته گذشته طی گفت‌وگوها در برلین رویکرد خود را در قبال ترامپ هماهنگ کرده‌اند. ترامپ توافق هسته‌یی با ایران را که در دوران اوباما به دست آمده، «توافقی فاجعه‌آمیز» می‌داند و از سوی دیگر طبق اظهارات یک مقام کاخ سفید، از آلمان می‌خواهد که به هم‌سطح‌سازی زمین بازی تجارت کمک کند و در مبارزه با اقدامات غیرمنصفانه در جهان به امریکا بپیوندد و سهم بزرگ‌تری از مخارج دفاعی ناتو را برعهده بگیرد. در حالی که ماکرون در سفر به واشنگتن برای غلبه بر هر اعتراض احتمالی ترامپ به توافق هسته‌یی ایران برنامه چهارجانبه‌یی را پیشنهاد کرد، مرکل سعی داشت با پیشنهاد بررسی شکایات و خودداری از تهدیدهای تلافی‌جویانه، از وقوع یک جنگ تجاری جلوگیری کند. با این حال، حتی فرانسه و آلمان هم درخصوص موارد مورد مباحثه در چنین گفت‌وگوهایی توافق‌نظر قطعی ندارند.
چالش «گاز» روسیه
هدف دیگر آلمان این است که از تحریم‌های احتمالی امریکا در ارتباط با دو پروژه گاز نورد استریم که امریکا با آن مخالف است، طفره رود. مرکل بدون اینکه از پیشبرد دو پروژه صرف‌نظر کند، ماه مارس به لزوم درنظر گرفتن ملاحظات سیاسی پیش از هر اقدامی، اشاره کرد. از سوی دیگر باتوجه به اینکه امریکا در مسیر تبدیل شدن به بزرگ‌ترین صادرکننده گاز طبیعی مایع در جهان قرار دارد، دولت مرکل از پروژه ساخت خط لوله و ترمینال گازی در بندر برونسبوتل در دریای شمالی استقبال می‌کند. پیتر بِیِر هماهنگ‌کننده روابط با امریکا در دولت آلمان در مصاحبه‌یی گفته بود: «فکر می‌کنم در محافظت از شرکت‌های اروپایی از تحریم‌های امریکا در ارتباط با نورد استریم 2 بتوانیم پیشرفت‌هایی داشته باشیم.» باتوجه به همه تلاش‌هایی که برای تعامل با ترامپ می‌شود، مقامات دفتر صدراعظم آلمان بر این باورند که او فردی بی‌ثبات است که بر مسائل داخلی امریکا تمرکز دارد و از گفت‌وگوهای طولانی بیزار است و همه این عوامل دستیابی به درک مشترک را به‌شدت غیرقابل پیش‌بینی می‌کند.
