چالش‌های اقتصادی پیش روی دولت جدید
گروه جهان طلا تسلیمی
احزاب پوپولیستی مطرح ایتالیا یعنی جنبش پنج ستاره و حزب راست افراطی «لیگ» پس از نزدیک به دو ماه زورآزمایی در مذاکرات، به توافق برای تشکیل دولت نزدیک شده‌اند. گفت‌وگوها هنوز درباره رهبر دولت ادامه دارد و ممکن است با شکست مواجه شود، اما اگر دو حزب در روزهای آتی به توافق دست یابند، آنگاه قابلیت‌های آنها در دولتداری مشترک و حمایت عمومی از رهبرانشان در برخی زمینه‌های کلیدی به چالش کشیده می‌شود.
به گزارش بلومبرگ، نشست ماتئو سالوینی رهبر حزب لیگ ایتالیا و لوئیجی دی‌مایو رهبر جنبش پنج ستاره به گفته سالوینی، به «توافقی اساسی بر سر نکات کلیدی» در طرح بالقوه تشکیل دولت انجامید. سالوینی گفت: «تصمیم گرفتیم امروز یک‌شنبه مذاکرات بر سر برنامه مشترک را به پایان برسانیم؛ اما مساله اینکه چه کسی به عنوان نخست‌وزیر به سرجیو ماتارلا رییس‌جمهور ایتالیا معرفی می‌شود هنوز حل نشده است.» رهبر حزب لیگ ایتالیا در ادامه گفت: «ما تاکنون درباره شاخص‌ها گفت‌وگو کرده‌ایم و نه اسامی.» سالوینی ابراز امیدواری کرد که توافق جنبش پنج ستاره موجب فروپاشی ائتلافی که با حزب فورزا ایتالیا متعلق به سیلویو برلوسکنی نخست‌وزیر پیشین و همچنین حزب برادران ایتالیا به رهبری جورجیا ملونی داشته است، نشود. سالوینی بعد از این نشست گفت: «من سخنگوی ائتلافی هستم که تنها حزب لیگ را شامل نمی‌شود و اگر بتوانیم همگی باهم این کار را انجام دهیم، خوشحال خواهم شد.»
این در حالی بود که دادگاهی در میلان شنبه ممنوعیت انتصاب برلوسکنی در سمت‌های دولتی را لغو کرده است و برلوسکنی 81 ساله که در 2013 به جرم تقلب مالیاتی به 6 سال حبس محکوم شده بود، می‌تواند در انتخابات بعدی برای نمایندگی سنا یا مجلس سفلی نامزد شود. لازم به ذکر است که برلوسکنی با چراغ سبز به جنبش پنج ستاره مسیر مذاکرات این حزب با حزب لیگ را هموار کرده بود.
اقتصاد ضعیف
اقتصاد ایتالیا همین حالا هم یکی از مشکل‌دارترین اقتصادها در منطقه یورو است؛ اگرچه انتظار می‌رود رشد اقتصادی این کشور امسال به 1.5درصد افزایش یابد، اما رشد بیشتر دور از ذهن است. به گزارش فایننشال‌تایمز، جنبش پنج ستاره و لیگ در حالی تشکیل دولت می‌دهند که نگرانی‌ها درباره کاهش روند رشد اقتصادی در منطقه یورو افزایش می‌یابد و همین مساله آنها را از عملکرد قابل قبول در زمینه اقتصادی دست‌کم در ماه‌های اول دولتداری، بازمی‌دارد. یکی از نشانه‌های هشدار‌دهنده در آمارهای تولیدات صنعتی روز جمعه و زمانی آشکار شد که گزارش‌ها از رکود تولیدات کارخانه‌یی در سه ماهه اول سال جاری میلادی در قیاس با سه ماهه آخر سال 2017 حکایت داشتند.
هر دو حزب برای تقویت اقتصادی روی توسعه مالی حساب کرده بودند، اما تاکنون تمایل چندانی به ادامه اصلاحات ساختاری که توسط دولت پیش به اجرا گذاشته شدند، نشان نداده‌اند. اگر وضعیت اقتصادی پس از روی کار آمدن دولت ائتلافی جدید وخیم‌تر شود، ماه عسل آنها خیلی سریع به پایان خواهد رسید.
پایانی برای تسهیل کمّی
طرح‌های بانک مرکزی اروپا برای خرید اوراق قرضه مزایای زیادی برای ایتالیا داشت و هزینه استقراض را برای این کشور به میزان قابل‌توجهی کاهش داد و دسترسی آن را به نقدینگی تسهیل کرد. اما انتظار می‌رود بانک مرکزی اروپا اجرای این سیاست نامتعارف پولی را در یک بازه زمانی یک ساله متوقف کند و این بدان معناست که دولت جدید در رم مجبور می‌شود در بدو فعالیت، با روند تدریجی افزایش نرخ بهره (هزینه استقراض) دست‌و‌پنجه نرم کند.
شدت این چالش عمدتا به برنامه خروجی بستگی دارد که ماریو دراگی رییس بانک مرکزی اروپا اتخاذ می‌کند؛ اما عملکرد دولت جدید در زمینه مقررات مالی، بازارها و یورو نیز در این زمینه بی‌تاثیر نخواهد بود. این در حالی است که هر دو حزب اصلی در دولت ائتلافی احتمالی ایتالیا در گذشته به مبارزه با قوانین بودجه اتحادیه اروپا وعده داده و ریاضت اقتصادی درخواستی بروکسل را محکوم کرده‌اند. اگر جنبش پنج ستاره و لیگ تصمیم به مواجهه با بروکسل بگیرند، آنگاه احتمال فرار سرمایه‌گذاران بر اوراق قرضه ایتالیا افزایش می‌یابد و این مساله می‌تواند بار دیگر ایتالیا را با بحران بدهی مواجه کند.
مهاجرت
شمار مهاجرانی که در مرکز دریای مدیترانه نجات می‌یابند و به بنادر ایتالیا منتقل می‌شوند سال گذشته پس از توافق جنجالی با لیبی کاهش یافت؛ توافقی که متوقف شدن سیل مهاجران از این کشور جنگ‌زده در کشور آفریقایی را شامل می‌شد.
کمپین انتخاباتی حزب لیگ بر جلوگیری از ورود مهاجران جدید متمرکز بود و از این‌رو ادامه اجرای توافقنامه با لیبی و عملی شدن برنامه‌های افراطی در اخراج هزاران مهاجر ساکن در خاک ایتالیا، برای این حزب به‌شدت مهم است. اما دولت جدید در آغاز فصل گرما روی کار می‌آید و این همان زمانی است که ایتالیا بیشترین سیل مهاجران را شاهد است. از این‌رو، توافقنامه با لیبی و غیرت دیپلماتیک دولت پوپولیستی در رم بلافاصله به آزمایش گذاشته می‌شود.
در همین حال در بروکسل، مذاکرات درباره چگونگی اصلاح قوانین مهاجرتی اتحادیه اروپا در حال برگزاری است که اهمیت زیادی برای ایتالیا دارد، چرا که طبق قوانین جدید پناهجویان تنها قادر خواهند بود در نخستین کشور عضو اتحادیه اروپا که پا می‌گذارند، درخواست پناهندگی کنند. اگر جنبش پنج ستاره و حزب لیگ مجبور شوند به سیل جدیدی از مهاجران و پناهجویان رسیدگی کنند و نتوانند توافق بهتری را در اتحادیه اروپا در زمینه درخواست پناهندگی پیش ببرند، آنگاه نخستین ماه‌های آنها در قدرت با تنش شدیدی همراه خواهد شد.
