استبداد صغیر با وزارت مشیرالسلطنه

۱۳۹۷/۰۲/۲۵ - ۰۰:۰۰:۰۰
کد خبر: ۱۲۱۸۴۶
استبداد صغیر با وزارت مشیرالسلطنه

بیست‌وپنجم اردیبهشت 1287، میرزا احمدخان مشیرالسلطنه با حکم محمدعلی شاه به رییس‌الوزرایی برگزیده شد.

سال 1286 بعد از آنکه اتابک کشته شد، برای تعیین جانشین او بین محمدعلی میرزا و مجلس اختلاف نظر ایجاد شد. مجلس تمایل به ناصرالملک وزیر دارایی کابینه قبل داشت، ولی محمدعلی میرزا مایل به زمامداری مشیرالسلطنه بود. سرانجام شاه پیروز شد و فرمان نخست‌وزیری به نام مشیرالسلطنه صادر شد و او کابینه خود را به مجلس معرفی کرد. در این کابینه وزارت داخله را خود برعهده گرفت ولی تحریکاتی از طرف بعضی از نمایندگان مجلس به عمل می‌آمد و با در نظر گرفتن این نکته که محمدعلی شاه قصد آشتی و سازش با مشروطه و مجلس را داشت، مشیرالسلطنه را وادار به استعفا کرد و به جای او ناصرالملک همدانی به ریاست دولت رسید. اما این پایان وزارت اعظمی مشیرالسلطنه نبود. اردیبهشت 1287 پس از نظام‌السلطنه، مشیرالسلطنه بلافاصله نخست‌وزیر شد و کابینه خود را تشکیل داد و وزارت داخله را نیز عهده‌دار شد و در تهران حکومت نظامی برقرار کرد. حادثه به توپ بستن مجلس و تشکیل محکمه باغشاه و اعدام عده‌یی از مشروطه‌خواهان در این دوره صورت گرفت. دوران 11ماهه صدارت مشیرالسلطنه در تاریخ مشروطیت ایران به استبداد صغیر تعبیر شده است.

پس از پایان صدارت مشیرالسلطنه او بار دیگر در زمان سفر سوم مظفرالدین شاه به فرنگ، به قدرت بازگشت و وزیر داخله شد.

مشیرالسلطنه مدرسه و مسجدی در خیابان مولوی ساخت که هم‌اکنون پابرجاست و موقوفاتی نیز برای آن اختصاص داده شده است.

مشیرالسلطنه همچنین به فرمان مظفرالدین شاه عهده‌دار وزارت خزانه و ریاست ضرابخانه شد و با روابطی که با اتابک داشت در کار خزانه استقلال کامل پیدا کرد. وزارت خزانه او تا دوران صدارت عین‌الدوله طول کشید.

اختلاف و دعوای عین‌الدوله (صدراعظم) و مشیرالسلطنه بالا گرفت؛ صدراعظم پیروز شد و مشیرالسلطنه به عنوان تبعیدی به خراسان اعزام شد. پس از استعفای عین‌الدوله و تبعید وی به فریمان خراسان، مشیرالسلطنه به تهران بازگشت ولی شغلی نپذیرفت یا به او پیشنهاد نشد.